بررسی نیاز رویشگاهی نارون (Ulmus boissieri Grudz) در تنگ‌هونی بازفت از استان چهارمحال‌ و بختیاری

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان چهارمحال‌وبختیاری

2 عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور

چکیده

در جنگل‌های زاگرس به‌دلیل شرایط رویشگاهی تقریباً یکسان و موقعیت خاص اقلیمی بعضی از درختان و درختچه‌ها مانند بلوط ایرانی، بنه، کیکم، محلب، داغداغان، چنار، زالزالک، ون و ... با تفاوت‌های نسبتاً ناچیز در تمام گستره زاگرس با ترکیب‌های متفاوت استقرار یافته‌اند. در این میان، بعضی از نقاط مانند تنگه‌هونی بازفت در استان چهارمحال و بختیاری به‌دلیل شرایط زیستگاهی خاص زمینه حضور یک توده منحصر به‌فرد نارون را فراهم نموده است. تحقیق حاضر جهت شناخت شرایط رویشگاهی گونه Ulmus boissiereri انجام گردیده است. به‌لحاظ محدود بودن سطح عرصه تحت پوشش گونه یادشده و منحصر به‌فرد بودن آن، آماربرداری مؤلفه‌های کمی و کیفی (قطر. ارتفاع. تاج‌پوشش و ...) به‌طور صددرصد انجام گردید. جهت بررسی وضعیت گونه‌های علفی و درختچه‌ای و همچنین تعیین رویش درختان نارون از شبکه آماری سیستماتیک (منظم) با نقطه شروع تصادفی به ابعاد 40×40 متر و مرکزیت پلات‌های 100متر مربعی استفاده شد. در بررسی وضعیت زادآوری از میکروپلات‌های ده متر مربعی در درون پلات‌های 100متر مربعی (پلات‌های تودرتو Nested plot) استفاده شده است. به‌لحاظ ضعیف، رنجور و مسن بودن توده، آفات اولیه برگ‌خوار و ثانویه چوب‌خوار به‌طور نسبتاً شدید در رویشگاه حضور داشتند. در بررسی رویش درختان حداقل رویش قطری 1.5 میلی‌متر و حداکثر آن 3.5 میلی‌متر و میانگین آن 2.1 میلی‌متر در سال محاسبه شد. همچنین، میزان رویش حجمی سالانه و در هکتار این گونه 1.45 سیلو تعیین گردید. ارتفاع غالب درختان نارون 15.9 متر برآورد گردید. پس از ترسیم منحنی پراکنش قطری توده مشخص شد که این توده به‌‌دلیل تبعیت از حالت زنگوله‌ای شبیه توده‌های همسال است. میانگین تجدید حیات طبیعی این گونه در هکتار 7500 و سایر گونه‌ها 560 اصله برآورد شد.در بررسی رابطه قطر با ارتفاع، بهترین الگوی آماری برازنده بدین‌صورت تعیین شد: H=0.5147

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Site demands of Ulmus boissieri in Bazoft Tangehoonii Chahar Mahal -va- Bakhtyari province

نویسندگان [English]

  • Hansan Jahanbazi - Goojanil 1
  • Heshmatollah Heydari 2
  • Khosro Sagheb - Talebi 3
  • Mahboobeh Khatamsaz 3
1 Scientific Board Member of Natural Resources and Livestock Husbandry Research Centre of Chahar Mahale Bakhtyari Province, Shahrecord City, I.R. IRAN.
2 Scientific Board Member of Agriculture and Natural Resources university, Gorgan,Golestan Province, I-R. IRAN.
3 Scintific Board Member of Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran. IRAN.
چکیده [English]

In every part of the Zagros forests, some trees and shrubs were established, such as Quercus brantii , Pistacia sp. Acer cineracencs, Celtis australis , Platanus orientalis, Fraxinus sp, Ceracus mehleb, etc.With different composition Bazoft – Tangehooti,because of special site condition , presents a uniqu stand of elm(ulmus boissieri). This research was carried out to recognize the site demands of (Ulmus boissieri) statistical studies for qualitative and quantitative factor were conducted for each of plants completely. The systematic statistic network (40*40 meter)was used tomeasure trees growth and study of herbs and shrubbasead on 100 m plots. For investigation of regeneration condition , microplots (10m) were used in main plots. This stands was weak and seniority, so phyllophagous and stemborer pest were exited in the site severely. Investigation of trees growth showed that minium,maximum and average of diameter increment were1.5, 3.4 and 2.1 mm in year respectively.Volum increment of the stand  was 1.45 sylve per hectar.Dominant height of elmtrees was determined 1.54 m. Diameter distribution showed that this stand is more or less even age. Number of seedling for Ulmus boissieri and other trees species were estimated 7500 and 560 per hectar respectively. The suitable statistical model for relation between diameter and height of elm trees is calculated as: H=0.5147

کلیدواژه‌ها [English]

  • site demand
  • ulmus boissieri
  • Tangehooni Bazoft
  • Chaharmahal and Bakhtiari
1- اصلی، ع. و اتر، ه.، 1348. طرح جنگل‌داری جنگل تعلیماتی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران (واقع در نوشهر). نشریه شماره 16 دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 110 صفحه.
2- ثابتی، ح، 1373. جنگل‌ها، درختان و درختچه های ایران (چاپ دوم). انتشارات دانشگاه یزد، 810 صفحه.
3- ثاقب‌طالبی، خ، 1366. بررسی نیاز رویشگاهی و نحوه زیست گونه Acer velutinum boiss در جنگل خیرودکنار. پایان‌نامه فوق لیسانس، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 57 صفحه.
4- جهانبازی گوجانی، ح،. 1380. بررسی و تعیین میزان رویش قطری Quercus brantii lindl در استان چهارمحال و بختیاری. نشریه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، (5) 32-1. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 254
5- حیدری، ح.، 1386. اندازه‌گیری جنگل 1 و 2، جزوه درسی دانشگاه گرگان.
6- خاتم‌ساز، م. 1369. شماره چهار فلور ایران (تیره نارون). انتشارات وزارت کشاورزی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 25 صفحه.
7- زبیری، م.، 1375. آماربرداری در جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 401 صفحه.
8- گودرزی، غ.، 1375. بررسی وضعیت زادآوری راش در سری 2 طرح جنگل‌داری لیوان– بنفشه‌تپه (شیوه تک‌گزینی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گرگان.
9- Anonymus, 1993. Mittel europaixche Waldbaumarten.ETH,Zurich.pp.200
10- Browicz, K. 1982. Chorology of trees and shrubs in South- west Asia and adjacent region. Polish Academy of Science.Institute of Dendrokogy, Warzawa, vol.one, 59p.
11- Downs. RJ, ha. Borthwick. 1956. Effect of photoperiod on growth of trees.Bot.Gaz.,117(4): 310-326.
12- Leibungut, H. 1984. Unsere Waldbaum.Verlag Huber, Stuttgart, 168pp.
13- Seiwa. K. 1996. Variable regeneration of ulmus davidiana var.japonica in response to disturbance reghme for risk spreading Seed-Science –Research,7(2):195-207
14- Wiegrefe.sj, Kj. systema, RP. Guries. 1994. Phylogeny of elm:molecular evidence for sectional classification .Systematica-Botany,19(4): 509-612.