مقایسه ویژگی‌های رویشی پروونانس‌‌های‌ پده (Populus euphratica Oliv.) در خزانه آزمایشی کرج

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 مربی پژوهشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

گونه پده در مناطق وسیعی از کشور به‌طور طبیعی گسترش یافته است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی موجب تغییراتی به‌لحاظ رویشی و مورفولوژیکی در میان درختان جوامع مختلف شده است. این بررسی با هدف تعیین ویژگی‌های‌ رویشی پروونانس‌های‌ پده با مبادی جغرافیایی متفاوت و تعیین مناسبترین پروونانس‌ها‌ به‌لحاظ وضعیت رشد انجام گردید. تعداد 30 قلمه (از ده درخت و از هر درخت سه قلمه) از 16 پروونانس با مبادی جغرافیایی مختلف انتخاب و در خزانه آزمایشی کرج کشت و با تجزیه واریانس یک‌طرفه‌ تحلیل گردید. مشخصه‌های درصد زنده‌مانی، قطر، ارتفاع، تعداد برگ، وزن برگ، وزن ساقه، وزن ریشه و طول ریشه اصلی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات رویشی در پروونانس‌های مختلف پده نشان می‌دهد که اختلاف معنی‌داری برای صفات قطر، ارتفاع، تعداد برگ، وزن خشک ریشه و طول ریشه اصلی(P<0.01) و صفات وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه (P<0.05) وجود داشته است. مقایسه میانگین صفات رویشی نشان می‌دهد که پروونانس‌های رامهرمز، گتوند، تفرش و حمیدیه دارای بیشترین متوسط قطر و ارتفاع (نهال‌های دوساله به‌ترتیب 62/2، 37/2، 26/2، 92/1 سانتی‌متر و 51/2، 76/2، 43/2، 32/2 متر) و مجموع وزن خشک برگ، ساقه و ریشه (به‌ترتیب 8/87، 8/107، 8/114، 95 گرم) بودند. همچنین پروونانس‌های ماه‌نشان و گتوند کمترین مقدار را به‌لحاظ صفات رویشی مذکور داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Growth comparison of Populus euphratica Oliv. provenances in research station of Karadj, Iran

نویسندگان [English]

  • Mohsen Calagari 1
  • Raf'atollah Ghasemi 2
  • Reza Bagheri 3
1 Assis. Prof., Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR)
2 Senior research expert, RIFR
3 Senior Expert, RIFR
چکیده [English]

Populus euphratica cuttings were collected from 16 natural populations in 11 provenances of Iran. These populations cover most of the geographic distribution of this species in Iran. 30 cuttings (3 cuttings from every mother tree), from each population location were planted in an experimental field in Karadj Research Station. Survival percentage, tree height, diameter (at 0.5 m up ground), biomass (leaf, stem and root dry weight) and main root length parameters were measured at the end of each growing season. Results of analysis of variance showed significant differences among provenances of P. euphratica for growth parameters of diameter, height, leaf number, root dry weight, main root length (P>0.01) and leaf dry weight and stem dry weight (P<0.05). Survival varied from 20% (Gherekhlar) to 92% (Kerman and Tafresh) among P. euphratica provenances at the end of growing season. Also the Duncan multiple range test showed different classifications for growth parameters among P. euphratica provenances. Four provenances of Ramhormoz, Gotvand, Tafresh and Hamidiyeh had an average diameter (2.62, 2.37, 2.26, 1.92 cm ), height (2.51, 2.76, 2.43, 2.32 m) and biomass (87.8, 107.8, 114.8, 95 gr) after two years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Populus euphratica
  • provenance
  • growth height and diameter
  • biomass
  • survival

مراجع

- ثابتی، ح.، 1355. جنگلها، درختان و درختچه‌های ایران. وزارت کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 810 صفحه.
- سالاری، ا.، 1374. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی سازگاری و میزان تولید کلنهای صنوبر (پوپولتوم مقایسه‌ای در استان آذربایجان غربی). وزارت کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 38 صفحه .
- لطفیان، ح.، 1364. گزارش طرحهای تحقیقاتی صنوبر و ارائه نتایج مقدماتی بعضی از آنها. مجموعه مقالات ارائه شده در سمینار اهمیت صنوبر، وزارت کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، نشریه شماره 54: 177-49.
- کلاگری، م.، 1372. بررسی اکولوژیکی جوامع پده در حاشیه رودخانه کارون. پایان‌نامه کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 127 صفحه.
- مدیررحمتی، ع.، همتی، ا. و قاسمی، ر.، 1376. بررسی مشخصات کلن‌های صنوبر در خزانه‌های آزمایشی. وزارت جهاد کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، نشریه شماره 177: 144 صفحه.
- Barigah, T.S., Saugier, B., Mousseau, M., Guitter, J. and Ceulemans, R., 1994. Photosynthesis, leaf area and productivity of five poplar clones during their establishment year. Annals of ScienceForest, 51: 613-625.
- Bergez, J.E., Auclair, D. and Bouvarel, L., 1989. First year growth of hybrid poplar shoots from cutting or coppice origin. Forest Science, 35: 1105-1113.
- Frohlich, H., 1973. Zuchtung, Anbau und Leistung der Papeln. Mitt. der Hess. Lanesforstv. Band 10, 267 p.
- Hansen, E.A., 1991. Poplar woody biomass yield: a look to the future. Biomass Bioenergy, 1: 1-7.
- Heilman, P.E., Ekuan, G. and Fogle, D., 1994., Above and below ground biomass and fine roots of 4-year-old hybrids of P. trichocarpa × P. deltoides and parental species in short rotation culture. Canadian Journal of Forest Research, 24: 1186-1192.
- Spass, J., 1988. Activity report of the Belgian. International Poplar Commission, Bejing-China, 5-8 Sep. 77 p.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار