بررسی الگوی مکانی درختان بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) در جنگل‌های باینگان کرمانشاه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشگاه کردستان

2 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

3 استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی

4 استادیار، دانشکده کشاورزی

5 کارشناس ارشد تحقیقات، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه

چکیده

مطالعه الگوی مکانی در جوامع گیاهی، به‌منظور درک و شناخت بهتر این جوامع بوده و از ملزومات ابتدایی برای درک بسیاری از مسائل در اکولوژی و مدیریت جنگل است. تحقیق حاضر، در جنگلهای باینگان واقع در استان کرمانشاه انجام شده است. برای آماربرداری به‌منظور بررسی الگوی مکانی بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl)، از روشهای قطعه نمونه با مساحت ثابت و نمونه‌برداری فاصله‌ای مربع تی و ترکیبی استفاده شد.برای جمع‌آوری اطلاعات لازم تعداد 50 قطعه نمونه و به‌همین تعداد نقطه نمونه‌برداری (در روشهای فاصله‌ای) در قالب یک شبکه آماربرداری منظم با نقطه شروع تصادفی با ابعاد 100×100 متر برداشت شد، به‌طوری که محل تقاطع اضلاع شبکه، نقاط نمونه‌برداری و این نقاط دقیقاً مراکز قطعات نمونه بودند. برای تحلیل الگوی مکانی از شاخص‌های گرین، موری‌سیتا، استاندارد شده موری‌سیتا، جانسون و زایمر، TF و TN، هاپکینز و C استفاده شد. کلیه شاخص‌های مربوط به قطعه نمونه، الگوی کپه‌ای را برای گونه بلوط ایرانی نشان دادند و از میان شاخص‌های فاصله‌ای، TF و TN و C نتایج بهتری را نسبت به دیگر شاخص‌ها ارائه کردند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial pattern of Manna Oak trees (Quercus brantii Lindl.) in Bayangan forests of Kermanshah

نویسندگان [English]

  • Amir Safari 1
  • Naghi Shabanian 2
  • Reza Hoseyn Heidari 3
  • Seyyed Yoosof Erfanifard 4
  • Morteza Pourreza 5
1 M.Sc. Student, Kurdistan University
2 Assistant Prof., Kurdistan University
3 Assistant Prof., Faculty of Agricultural Sciences, Razi University
4 Assistant Prof., Faculty of Agricultural Sciences, Shiraz Universty
5 Senior research expert, Research Center of Agricultural and Natural Resources of Kermanshah province
چکیده [English]

 
In order to have a better recognition of plant communities, studying the spatial pattern of them is necessary to understand many of the issues in forest ecology and management. This study was conducted in Bayangan in Kermanshah province, as a part of Zagros forests. Sampling methods including fixed area plots and distance methods, such as T-square and Compound sampling, were used to investigate the spatial pattern of Manna Oak trees (Quercusbrantii Lindl.). A grid of 100 m×100 m was applied and then 50 sample plots were established. The grid intersections were applied as the center of sample plots and the beginning of distance sampling techniques. Dispersal indicators such as Green, Morisita, Standardized Morisita, Johnson and Zimmer, TF, TN, Hopkins and C were used to analyze the spatial pattern. All of the applied indicators showed a clumped pattern for Quercus brantii. Among the distance indicators, TF, TN and C, presented better results than the other indices.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bayangan
  • Distance methods
  • Quercus brantii Lindl
  • Spatial pattern
  • Zagros forests
- اخوان، ر.، ثاقب طالبی، خ.، حسنی، م. و پرهیزکار، پ.، 1389. بررسی الگوی مکانی درختان طی مراحل تحولی جنگل در توده­های دست­نخورده راش   (Fagus orientalis Lipsky) در کلاردشت. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18 (2): 336-322.
- بصیری، ر.، سهرابی، ه. و مزین، م.، 1385. تحلیل آماری الگوی پراکنش مکانی گونه‌های درختی در منطقه قامیشله مریوان. مجله منابع طبیعی ایران، 59 (3): 579-588.
- پوربابایی، ح.، 1383. کاربرد آمار در بوم‌شناسی (روشها و محاسبات پایه‌ای). انتشارات دانشگاه گیلان،         409 صفحه.
- پوربابایی، ح.، آهنی، ح. و بنیاد، ا.ا.، 1383. بررسی الگوی مکانی درختان کرکف در جنگلهای شفارود، رضوانشهر، گیلان: مطالعه موردی. علوم محیط زیست، 1: 30-24.
- حیدری، ر، ح.، 1387. روشهای نمونه‌برداری فاصله‌ای در آماربرداری جنگل. انتشارات دانشگاه رازی،          121 صفحه.
- حیدری، ر.ح.، زبیری، م.، نمیرانیان، م. و سبحانی، ه.، 1387. بررسی روش نمونه‌برداری فاصله‌ای چهارگوش در جنگلهای زاگرس (بررسی موردی: سرخه‌دیزه کرمانشاه). مجله منابع طبیعی ایران، 61 (1): 97-85.
- خداکرمی، ی.، 1381. بررسی شرایط رویشگاهی بنه در جنگلهای قلاجه و باینگان استان کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، 90 صفحه.
- زبیری، م.، 1379. آماربرداری در جنگل (اندازه‌گیری درخت و جنگل). انتشارات دانشگاه تهران، 401 صفحه.
- عرفانی‌فرد، س.ی.، فقهی، ج.، زبیری، م. و نمیرانیان، م.، 1386. بررسی الگوی مکانی درختان در جنگلهای زاگرس. مجله منابع طبیعی ایران، 60 (4):        1343-1319.
- علوی، س.ج.، زاهدی امیری، ق. و مروی مهاجر، م.ر.، 1384. تعیین الگوی پراکنش مکانی گونه ملج در جنگلهای شمال ایران (مطالعه موردی در جنگلهای آموزشی و پژوهشی خیرودکنار، نوشهر). مجله منابع طبیعی ایران، 58 (4): 804-793.
- مقدم، م.ر.، 1381. اکولوژی توصیفی و آماری پوشش گیاهی. انتشارات دانشگاه تهران. 285 صفحه.
- Calvino-Cancela, M., 2002. Spatial patterns of seed dispersal and seedling recruitment in Corema album (Empertaceae): the importance of unspecialized dispersers for regeneration. Journal of Ecology, 90: 775-784.
- Clark, P.J. and Evans, F.C., 1954. Distance to nearest neighbor as a measure of spatial relationships in population. Ecology, 35: 445-453.
- Dale, M.R.T., 1998. Spatial Pattern Analysis in Plant Ecology. Cambridge University Press, 326 p.
- Diggle, P., 1982. Some statistical aspects of spatial pattern distribution models for plants and trees. Studia Forestalia Suecica, 162: 1-47.
- Diggle, P.J., 1983. Statistical Analysis of Spatial Point Patterns. Academic Press, New York, 148 p.
- Erfanifard, Y., Feghhi, J., Zobeiri, M. and Namiranian, M., 2008. Comparison of two distance methods for forest spatial pattern analysis (Case study: Zagros forests of Iran). Journal of Applied Science, 8 (1): 152-157.
- Getzin, S., Dean, C., He, F., Trofymow, J., Wiegand, K. and Wiegend, T., 2006. Spatial patterns and competition of tree species in a Douglas-fir chronosequence on Vancouver Island. Ecography, 29: 671-682.
- Grabarnik, P. and Särkkä, A., 2009. Modeling the spatial pattern of forest stands by multivariate point processes with hierarchical interactions. Ecological Modeling, 220: 1232-1240.
- Jayaraman, K., 1999. A Statistical Manual for Forestry Research, FORSPA-FAO Publication, 231 p.
- Krebs, C.J., 1999. Ecological Methodology. Second Edition. Addison Welsey Educational Publisher Inc., Benjamin/Cummings imprint, 581 p.
- Kunstler, G., Curt, T. and Lepart, J., 2004. Spatial pattern of beech (Fagus sylvatica L.) and oak (Quercus pubescens Mill.) seedling in natural pine (Pinus sylvestris L.) woodland. Eur. J. For. Res., 123: 331-337.
- Lo, C.P. and Yeung, A.K.W., 2007. Concepts and Techniques in Geographical Information System. Pearson Education, Inc., USA, 532 p.
- Ludwig, J.A. and Reynolds, J.F., 1988. Statistical Ecology. John Wiley and Sons, 337 p.
- Makana, J.M. and Hibbs, D.E., 1999. Forest structure, species diversity and spatial patterns in monodominate and stands in Ituri Forest. M.Sc. thesis of Forest science, Oregon State University, Democratic Republic of Congo, 118 p.
- Moeur, M., 1993. Characterizing spatial patterns of tree using stem-mapped data. For. Sci.,            39: 756-775.
- Mou, P., Fahey, T.J. and Hughes, J.W., 1993. Nutrient accumulation in vegetation following whole-tree harvest of a northern hardwood ecosystem. Journal of Applied Ecology, 30: 661-675.
- Mouro, S.M., García, L.V., Marañón, T. and Freitas H., 2007. Recruitment patterns in a Mediterranean oak forest: A case study showing the importance of the spatial component. Forest Science, 53 (6): 645-652.
- Myers, J.H., 1978. Selecting a measure of dispersion. Environment Entomology, 7: 619-621.
- Nishikawa, K., 1996. Spatial pattern analysis of individual trees in natural forest. J. For. Plann., 2: 1-4.
- Oliver, C.D. and Larson, B.C., 1996. Forest Stand Dynamics', Upate Edition. John Wiley and Sons Inc., New York, 450 p.
- Pielou, E.C., 1959. The use of point-to-plant distance in the study of the pattern of plant population.    J. Eco., 47: 607-613.
- Pommerening, A., 2002. Approaches to quantifying forest structures. Forestry, 75: 305-324.
- Rey, P.J. and Alcantara, J.M., 2000. Recruitment dynamics of a fleshy-fruited plant (Olea europea) connecting pattern of seed dispersal to seedling establishment. J. Ecology, 88: 622-633.
- Stamatellos, G. and Panourgias, G., 2005. Simulating spatial distributions of forest trees by using data from fixed area plots. Forestry, 78 (3): 305-312.
- Stoyan, D. and Stoyan H., 1994. Fractal, random shape and point fields. Methods of Geometrical Statistics. John Wiley and Sons, Chichester XIV, 389 p.
- Tomppo, E., 1986. Models and methods for analyzing spatial pattern of tree. Commun. Institu. Forestal. Fenn., No. 138, 65 p.
- Trifković, S. and Yamamoto H., 2008. Indexing of spatial pattern of trees using a mean of angels.    J. F. Res., 13: 117-121.
- Wong, D.W.S. and Lee, J., 2005. Statistical Analysis of Geographic Information with ArcView GIS and ArcGIS. John Wiley and Sons. 463 p.