بررسی روغن قابل استخراج از میوه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری

2 استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری

چکیده

بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) یکی از گونه‌های ارزشمند بوم‌سازگان جنگلی کشور و از مهمترین و فراوانترین گونه‌های درختی موجود در جنگل‌های زاگرس است.این پژوهش با هدف آگاهی از ارزش تغذیه­ ای روغن استخراج شده از میوه این گونه و امکان تولید آن، در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. برای این منظور در منطقه جنگلی به وسعت 10000 هکتار تعداد 68 قطعه‌نمونه 10 آری انتخاب و مشخصه­ های کمی پایه­ های بلوط ­ایرانی یادداشت­ برداری شد. همچنین نمونه میوه از تعداد 20 پایه در دو فرم پرورشی و طبقات قطری و تاجی مختلف تهیه شد. مقدار تولید میوه با استفاده از معادلات آلومتریک و استخراج روغن با استفاده از دستگاه سوکسله انجام شد. نتایج استخراج روغن میوه بلوط ایرانی نشان داد که مقدار متوسط روغن آن 8/56 درصد است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می­ دهد که به‌طور متوسط از هر هکتار جنگل بلوط، 9/7 کیلوگرم روغن قابل بهره­ برداری است. تجزیه روغن موجود در این میوه بیانگر این موضوع است که ساختار اسید چرب روغن بلوط ایرانی به‌طور عمده حاوی اسیدهای چرب معمول در روغن‌های گیاهی است که از آن جمله می‌توان به انواع اسیدهای چرب تک غیراشباع (به‌‌ویژه اسید اولئیک)، چند غیراشباع (اسید لینولئیک) و اشباع (اسید پالمیتیک) اشاره کرد. درمجموع می ­توان این روغن را در گروه روغن‌های اسید اولئیک لینولئیک قرار داد. با توجه به ضروری بودن اسید اولئیک و اسید لینولئیک برای بدن انسان، این روغن از ارزش تغذیه‌ای زیادی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of extractable oil from Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) acorn in Chaharmahal and Bakhtiari Forests

نویسندگان [English]

  • Yaghoub Iranmanesh 1
  • Hassan Jahanbazi Goujani 2
1 Assistant Prof., Research Division of Natural Resources, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, Iran ‎
2 Assistant Prof., Research Division of Natural Resources, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and ‎Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shahrekord, Iran‎
چکیده [English]

    Brant`s oak(Quercus brantii Lindl.) is the most important woody species of Zagros forest ecosystems. Acorn of Brant`s oak is important as a nutrition source with its oil containing an appreciable amount of unsaturated fatty acids. Therefore proper estimation of the amount of extractable acorn oil can promote an opportunity of additional income for local communities. This research was carried out in Chaharmahal and Bakhtiari province to study the extractable oil from acorns of Brant`s oak. Initially 68 plots of 0.1 ha each were randomly established in the 10000 ha forest region. Quantitative traits of all trees were measured. Then acorns of 20 sample trees in different diameter classes in two groups of single-stem trees and sprout-clumps were collected and dried in an oven at 80 °C for 2 days. The oils of the dried powder from acorn were extracted by the Soxhlet method using petroleum ether (bp 40-60 °C), and were expressed on a dry-weight basis. The results indicated that the oil content of acorns was 8.56% (±0.89). Furthermore, the study site showed a 9.7 kg per ha potential of oil production. The most abundant fatty acids included oleic, linoleic and palmitic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quercus brantii
  • Chaharmahal and Bakhtiari province
  • Oil
  • Acorn
-Al-Rousan, W.M., Ajo, R.Y., Al-Ismail, K.M., Attlee, A., Shakerd, R.R. and Osaili, T.M., 2013. Characterization of acorn fruit oils extracted from selected Mediterranean Quercus species. Grasas Y Aceites, 64(5): 554-560.
- Bernardo-Gil, M., Lopes, I., Casquilho, M., Ribeiro, M., Mercedes, M. and Empis, J., 2007. Supercritical carbon dioxide extraction of acorn oil. Journal of Supercritical Fluids, 40: 344-348.
- Ebrahimi, A., Khayami, M. and Nejati, V., 2009. Evaluation of the antibacterial activity on hydroacohilic of the seed hull of Quercus brantii. Journal of Medical Plants, 9(1): 26-34 (In Persian).
- Fatahi, M., 1992. Regeneration problems of Zagros forest. Proceedings of the Regeneration Problems in Northern Zagros Forests Conference. Kermanshah, 20p (In Persian).
- Fatemi, S.H. and Hammond, E.G., 1980. Analysis of pleate, lonoleate and linolenate hydroperoxides in oxidized ester mixtures. Journal of Lipids, 15:379-385 (In Persian).
- Ghorbani, H., 2005. Determination of amount of acorn in different diameter classes and site conditions in Ilam province. Final Report of Research Project, Published by Research Institute of Forest and Rangelads, 51p (In Persian).
- Hamedani, F. and Haddad Khodaparast, M.H., 2013. Evaluation of chemical composition and oxidative stability of Khinjuk kernel oils. Journal of Research and Innovation in Food Science and Technology, 2 (3): 265-278 (In Persian).
- Horrobin, D. and Manku, M., 1983. How do polyunsaturated fatty acids lower plasma cholesterol levels? Lipids, 18: 558-562.
- Iranmanesh, Y., 2013. Assessment on biomass estimation methods and carbon sequestration of Quercus brantii Lindl. in Chaharmahal and Bakhtiari forests. Ph.D. thesis, University of Tarbiat Modares, Noor, 106p (In Persian).
- Izquierdo, G.G., Canellas, I. and Montero, G., 2006. Acorn production in Spanish holm oak woodlands. Investigación agraria. Sistemas y recursos forestales, 15(3): 339-354.
- Jafari, H., Fazaeli, H., Varmaghani, S.A. and Maghsoudinezhad, Gh., 2001. The use of different levels of acorn in the diet of Kurdish fattening mal lambs. Pajouhesh & Sazandegi, 14(4): 36-40 (In Persian).
- Leon-Camacho, M., Viera-Alcaidea, I. and Vicario, I., 2004. Acorn (Quercus spp.) fruit lipids: Saponifiable and unsaponifiable fractions, a detailed study. Journal of American Oil Chemists Society, 81: 447-453.
- Matthaus, B., 2006. Utilization of high- oleic rapeseed oil for deep fat frying of French fries compared to other commonly used edible oils. European Journal of Lipid Science and Technology, 108: 200-211.
- M’Hrit, O., Benzyane, M., Varrela, M.C. and Le Chene-Liege, M., 1998. Strategie de conservation et d’Amelioration. Annals of Research in Forests of Morocco, (Special Issue): 127-144.
- Ofcarcik, R.P., Burns, E.E. and Teer, J.G., 1971. Acorns for human food. Food Industrial Journal, 4(8): 18.
- Ozcan, T., 2007. Characterization of Turkish Quercus L. taxa based on fatty acid compositions of the acorns. Journal of American Oil Chemists Society, 84: 653-662.
- Ozcan, T. and Baycu, G., 2005. Some element concentration in the acorn of Turkish Quercus L. (Fagaceae) taxa. Pakistan Journal of Botany, 37(2): 361-371.
- Rababah, T., Ereifej, K., Al-Mahasneh. M., Alhamad, M., Alrababah, M. and Al-u’datt M., 2008. The physicochemical composition of acorns for two Mediterranean Quercus species. Jordan Journal of Agricultural Sciences, 4: 131-137.
- Ramak, P., 2014. Oak as the most important species of Zagros forest ecosystems. Bahare Salamat, 1(9): 8 (In Persian).
- Sadeghi Mahonak, A., Alami, M. and Ghaderi Ghahfarokhi, M., 2010. Physicochemical properties of acorn and its uses for food industries. Technical Report, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, 259p (In Persian).
- Saffarzadeh, A., Vincze, L. and Csap, J., 1999. Determination of the chemical composition of acorn (Quercus brantii), Pistacia atlantica and Pistacia khinjuk seed as non-conventional feedstuff. Journal of Acta Agraria Kaposváriensis, 3: 59-69 (In Persian).
- Shadnoush, Gh., 2004. Acorn fruit of the brain as a nutrient in the diet of rainbow trout. Journal of Fisheries of Iran, 15(3): 87-96 (In Persian).
- Stelzer, L.E., Chambers, J.L., Meadows, J.S. and Ribbeck, K.F., 2004. Leaf biomass and acorn production in a thinned 30-year-old cherry bark oak plantation. Proceedings of the 12th Biennial Southern Silvicultural Research Conference, General Technical Report SRS-71, Asheville, NC: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Southern Research Station, 594p.
- Smith, J.R., 1950. Tree Crops: A Permanent Agriculture. Harcourt, Brace and Company Inc., New York, 493p.