مطالعه درختان زیستگاهی‌ در توده‌های آمیخته و میان‌بند در جنگل‌های هیرکانی (پژوهش موردی: جنگل خیرود نوشهر)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جنگل‌داری، گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 نویسنده مسئول، دانشیار، گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

10.22092/ijfpr.2023.363743.2122

چکیده

سابقه و هدف: برخی از مؤلفه‌های ساختاری جنگل مانند درختان زیستگاهی با ایفای نقش‌ حیاتی خود به‌عنوان زیستگاه و تعدیل‌کننده محیط فیزیکی برای بسیاری از موجودات، سبب افزایش در غنای ساختاری و تاب‌آوری بوم‌سازگان می‌شوند. توجه به درختان زیستگاهی و حفاظت از تنوع زیستی در جنگل‌ها شامل مدیریت عناصر خاصی است که در چرخة تحول طبیعی جنگل یافت می‌شوند. بنابراین، هدف از این پژوهش، بررسی ساختاری درختان زیستگاهی در جنگل‌های آمیخته و میان‌بند در تعدادی از پارسل‌های مدیریت‌شده در جنگل خیرود در شهرستان نوشهر بود.
مواد و روش‌ها: پارسل‌‌های 305، 306، 309، 310 و 311 در بخش گرازبن برای این پژوهش انتخاب شدند. بخش گرازبن به‌عنوان سومین بخش از جنگل‌های آمیخته پهن‌برگ ناحیه خزری شمال کشور در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود دانشگاه تهران در هفت کیلومتری شرق شهر نوشهر از نوار جنگل‌های هیرکانی ایران واقع شده است. برای انجام این تحقیق،  قطر همه درختان دارای مشخصات موردنظر و در حد زیادتر از شمارش با استفاده از آماربرداری صددرصد در همه پارسل‌های مذکور اندازه‌گیری شدند. شرایط مورد نظر شامل درختان سرشکسته، قارچ‌زده، توخالی از قسمت کنده، ریشه‌کن‌شده، تنه‌شکسته، چنگالی، دارای خمیدگی، دارای غده، دارای آشیانه، خشک‌دار سرپا، درختان کهن‌سال و دارای جاروی جادوگر بودند. برای شناسایی و تشخیص هر کدام از درختان واجد شرایط به عنوان درخت زیستگاهی از معیارها و روش‌های مختلفی استفاده شد تا مطلوبترین ارزیابی در مورد هر یک از آنها صورت گیرد. به عنوان نمونه، برای شناسایی درختان دارای آشیانه پرندگان علاوه بر تشاته‌های چشمی از دوربین‌های ویژه‌ای نیز استفاده گردید. تعداد در هکتار در طبقه‌های قطری برای همه‌ درختان زیستگاهی در هر پارسل محاسبه شد. همچنین، میانگین تعداد و قطر انواع خردزیستگاه در هر هکتار در پنج پارسل‌ مورد مطالعه به‌دست شد.
نتایج: یافته‌ها نشان داد که بیشترین فراوانی درختان زیستگاهی در واحد سطح (95/10 اصله در هکتار) مربوط به پایه‌های توخالی از ناحیه کنده و امتداد ریشه‌ها بود، درحالی‌که کمترین آن (55/0 اصله در هکتار) به درختان دارای جاروی جادوگر تعلق داشت. بیشترین فراوانی درختان زیستگاهی در پارسل‌های 305، 306، 309 و 311 مربوط به درختان توخالی از ناحیه کنده و گورچه درخت به‌ترتیب با 287، 226، 445 و 197 اصله بودند. در پارسل 310 بیشترین فراوانی درختان زیستگاهی (586 اصله) به درختان دارای خمیدگی اختصاص یافت. وضعیت قطری درختان زیستگاهی نشان داد که قطر درختان کهن‌سال، دارای جاروی جادوگر، قارچ‌زده و لانه‌دار به‌طور میانگین 114، 111، 4/78 و 9/63 سانتی‌متر بودند، درحالی‌که کمترین قطر با میانگین 5/21 سانتی‌متر به درختان سرشکسته تعلق داشت. مقایسه میانگین فراوانی انواع درختان زیستگاهی در پارسل‌های مورد مطالعه نشان‌دهنده معنی‌دار بودن اختلاف بین آن‌ها برای انواع خردزیستگاه‌های بررسی‌شده به‌احتمال 95 درصد بود.
نتیجه‌گیری کلی: هدف از تغییر سیاست‌ها در مدیریت جنگل‌های هیرکانی، تأکید بر مدیریت پایدار، بهبود روش‌های حفاظت از جنگل‌ها و حفظ ارزش‌های طبیعی آن است. به‌نحوی‌که بوم‌سازگان جنگل همچنان بتواند طیف گسترده‌ای از خدمات مانند تفرج، تأمین آب، غذا، چوب، هوای پاک و ترسیب کربن را به جامعه عرضه کند. نتایج این پژوهش نشان داد که در واحدهای مدیریتی مورد مطالعه، انواع مختلفی از درختان زیستگاهی حضور دارند. این درختان باتوجه‌به نوع پارسل و تیپ موجود در آن، مقدار و فراوانی متفاوتی دارند و در طبقه‌های مختلف قطری توزیع می‌شوند.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Habitat trees in mixed stands and mid-altitude elevation in Hyrcanian forests (Case study: Kheyrud forest, Nowshahr)

نویسندگان [English]

  • M. Javanmiri Pour 1
  • V. Etemad 2
1 Ph.D., Forestry and Forest Economics Department, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Corresponding author, Associate Prof., Forestry and Forest Economics Department, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

Background and objectives: Certain structural elements of forests, such as habitat trees, serve as crucial habitats and environmental modifiers for a multitude of organisms. This leads to an enhancement in the structural richness and resilience of ecosystems. The focus on habitat trees and biodiversity conservation in forests entails the management of specific elements inherent in the forest’s natural evolutionary cycle. Consequently, this study aimed to examine the structural characteristics of habitat trees in mixed and transition forests within some managed stands in the Kheyrud forest, Nowshahr County. 
Methodology: Parcels 305, 306, 309, 310, and 311 in the Gorazbon district were chosen for the study. Gorazbon is a part of the mixed broadleaf forests of the Caspian region, situated within the Kheyrud educational and research Forest of Tehran University. It is located seven kilometers east of Nowshahr city in the Hyrcanian forests of Iran. For this research, all trees exhibiting specific characteristics were measured for their diameter with 100% accuracy across all the mentioned parcels. The conditions sought included broken trees, fungi, hollow from the stump, uprooted, broken stems, deformed, curved, tuberous, with nests, dead trees, old trees, and with witch’s broom. A variety of criteria and methods were employed to identify and recognize each of the qualified trees as a habitat tree, enabling the most favorable evaluation of each. For instance, to identify trees with bird nests, special cameras were utilized alongside human observation. The number per hectare in diameter classes was calculated for all habitat trees in each parcel. Furthermore, the average number and diameter of microhabitat types per hectare were determined across the five study sites.
Results: The findings indicated that the highest frequency per unit area in hollow trees is from the stem and roots, equating to 10.95 trees per hectare, while the lowest is in trees with witches'-brooms, amounting to 0.55 trees per hectare.
Conclusion: The objective of modifying policies in the management of Hyrcanian forests is to emphasize sustainable management practices, enhance forest protection methods, and conserve the forests’ natural values. These endeavors aim to ensure that forest ecosystems persist in providing a diverse array of services to society, such as recreation, water supply, food, wood, clean air, and carbon sequestration. Accordingly, in the study management units, there exist various types of habitat trees, which exhibit diverse quantities and abundances based on the type, developmental stages, and vegetative stage, and are distributed across different diameter classes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deformated tree
  • hollow tree
  • old tree
  • uprooted tree

مراجع

- Aghajani, H., Marvi Mohadjer, M., Asef, M. and Shirvany, A., 2014. The relationship between wood-decay fungi abundance and some morphological features of hornbeam (Case study: Kheyroud forest, Noshahr). Iranian Journal of Forest and Range Protection Research, 12(1): 55-65 (In Persian with English summary).
- Akhani, H., Djamali, M., Ghorbanalizadeh, A. and Ramezani, E., 2010. Plant biodiversity of Hyrcanian relict forests, N Iran: an overview of the flora, vegetation, palaeoecology and conservation. Pakistan Journal of Botany, 42: 231-258.
- Alibabaei Omran, El., Etemad, V., Kh Saghebtalebi, Kh. and M Namiranian, N., 2023. Spatial pattern and structural characteristics of Fagus orientalis forests in the optimal developmental stage (Case study: Kheyroud forest, Nowshahr). Iranian Journal of Forest, 15(3): 155-165 (In Persian with English summary).
- Amanzadeh, B., Saghebtalebi, Kh., Pahrizkar, P., Shahinrokhsar Ahmadi, P., Moradi, A., Pourbabaei, H. and Yousefpour, M., 2019. Comparison of regeneration and diversity of herbaceous species in created and natural gaps. Journal of Forest Research and Development, 5(1): 153-167 (In Persian with English summary).
- Azaryan, M., Marvie Mohadjer, M.R., Etemaad, V., Shirvany, A. and Sadeghi, S.M.M., 2015. Morphological characteristics of old trees in Hyrcanian forest (Case study: Pattom and Namkhaneh districts, Kheyrud). Journal of Forest and Wood Product, 68(1): 48-59 (In Persian with English summary).
- Brunialti, G., 2014. Integrative approaches as an opportunity for the conservation of forest biodiversity. International Journal of Environmental Studies, 71(2): 226-227.
- Bütler, R., Lachat, T., Krumm, F., Kraus, D. and Larrieu, L., 2021. Know, protect and promote habitat trees. WSL Fact Sheet, Swiss Federal Institute, Birmensdorf, Switzerland, 12p.
- Eshaghi Rad, J. and Khanalizadeh, A., 2014. Quantitative comparison of microhabitats in deciduous forests with different management histories (Case study: Golband forest- Noshahr). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 21(4): 594-605 (In Persian with English summary).
- Esmaeili, M., Javanmiri Pour, M., Etemad, V. and Namiranian, M., 2023. Comparison of the structural characteristics of coppice and standard stands of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) in Hyrcanian forests (Case study: forests of Kojoor, Nowshahr). Iranian Journal of Forest, 15(3): 259-276 (In Persian with English summary).
- Frelich, L.E., 1995. Old forest in the Lake States today and before European settlement. Natural Areas Journal, 15: 157-167.
- Gallardo-Cruz, J.A., Pérez-García, E.A. and Meave, J.A., 2009. β-Diversity and vegetation structure as influenced by slope aspect and altitude in a seasonally dry tropical landscape. Landscape Ecology, 24: 473-482.
- Haghighat Doust, A. and Waez-Mousavi, S.M., 2021. Frequency of tree micro-habitats in Persian ironwood- hornbeam forest at Bahramnia forestry plan (Gorgan). Journal of Wood and Forest Science and Technology, 27(4): 113-129 (In Persian with English summary).
- Hajizadeh, H., Fallah, A. and Hosseini, S., 2022. Evaluating native communities preferences for conservation of forest ecosystem (case study: Shiyadeh and Diva Forests). Journal of Agricultural Economics and Development, 36(3): 227-247 (In Persian with English summary).
- Hanewinkel, M., Kuhn, T., Bugmann, H., Lanz, A. and Brang, P., 2014. Vulnerability of uneven-aged forests to storm damage. Forestry, 87: 525-534.
- Hunter, M.L., 2001. Maintaining Biodiversity in Forest Ecosystems. Cambridge University Press, Cambridge, UK, 716p.
- Jactel, H. and Brockerhoff, E. G., 2007. Tree diversity reduces herbivory by forest insects. Ecology Letters, 10(9): 835-848.
- Javanmiri Pour, M. and Etemad, V., 2023. Development of the dead trees structural legacy in the dynamics process of pure beech (Fagus orientalis Lipsky) Stands (Case study: Gorazbon District of Kheyrud Forest). Ecology of Iranian Forests, 10(20): 73-87 (In Persian with English summary).
- Javanmiri Pour, M., Marvi Mohadjer, M.R., Etemad, V. and Jourgholami, M., 2019. Determining structural variation in a managed mixed stand in an old-growth forest, northern Iran. Journal of Forestry Research, 30: 1859-1871.
- Larrieu, L., Paillet, Y., Winter, S., Bütler, R., Kraus, D., Krumm, F., ... and Vandekerkhove, K., 2018. Tree related microhabitats in temperate and Mediterranean European forests: A hierarchical typology for inventory standardization. Ecological Indicators, 84: 194-207.
- Lindenmayer, D.B., Laurance, W.F. and Franklin, J.F., 2012. Global decline in large old trees. Science, 338: 1305-1306.
- Li, Y., Ye, S., Luo, Y. and Zhang, G., 2023. Relationship between species diversity and tree size in natural forests around the Tropic of Cancer. Journal of Forestry Research, 34: 1735-1745.
- Luke, L.H.I. and Chisholm, R.A., 2022. Measuring habitat complexity and spatial heterogeneity in ecology. Ecology Letters, 25(10): 2269-2288.
- Mamadashvili, G., Brin, A., Bässler, C., Chumak, V., Chumak, M., Deidus, V., ... and Müller, J., 2023. Drivers of tree-related microhabitat profiles in European and Oriental beech forests. Biological Conservation, 285: 110245.
- Martin, M., Paillet, Y., Larrieu, L., Kern, C.C., Raymond, P., Drapeau, P. and Fenton, N.J., 2022. Tree-related microhabitats are promising yet underused tools for biodiversity and nature conservation: A systematic review for international perspectives. Frontiers in Forests and Global Change, 5: 818474.
- Marziliano, P.A., Antonucci, S., Tognetti, R., Marchetti, M., Chirici, G., Corona, P. and Lombardi, F., 2021. Factors affecting the quantity and type of tree-related microhabitats in Mediterranean mountain forests of high nature value. iForest, 14: 250-259.
- Mehrnoosh, S., Beheshti Ale Agha, A., Rakhsh, F., Pourreza, M. and Safar Sinegani, A.A., 2022. Comparison of soil biological activity in forest with coniferous and broadleaf trees in Biston region of Kermanshah. Journal of Water and Soil, 36(5): 593-610 (In Persian with English summary).
- Mitchel, A. and Winter, S., 2009. Tree microhabitat structures as indicators of biodiversity in Douglas-fir forests of different stand ages and management histories in the Pacific Northwest, U.S.A. Forest Ecology and Management, 257(6): 143-1464.
- Monfaredi, H., Jahdi, R. and Taheri Abkanar, K., 2022. Qualitative and quantitative traits and regeneration status in maple plantation and natural forests. Plant Research Journal, 35(4): 763-775 (In Persian with English summary).
- Mori, A.S. and Kitagawa, R., 2014. Retention forestry as a major paradigm for safeguarding forest biodiversity in productive landscapes: A global meta-analysis. Biological Conservation, 175: 65-73.
- Paillet, Y., Archaux, F., Boulanger, V., Debaive, N., Fuhr, M., Gilg, O., ... and Guilbert, E., 2017. Snags and large trees drive higher tree microhabitat densities in strict forest reserves. Forest Ecology and Management, 389: 176-186.
- Palik, B.J., D'Amato, A.W., Franklin, J.F. and Johnson, K.N., 2020. Ecological Silviculture: Foundations and Applications. Waveland Press, Long Grove, Illinois, USA, 343p.
- Pourbabaei, H. and Dado, Kh., 2006. Species diversity of woody plants in the district No.1 forests, Kelardasht, Mazandaran province. Iranian Journal of Biology, 18(4): 307-322 (In Persian with English summary).
- Sefidi, K., 2015. The influence of forest management histories on dead wood and habitat trees in the old growth forest in northern Iran. International Journal of Agricultural and Biosystems Engineering, 9(9): 1019-1023.
- Sefidi, K., 2018. Quantitative evaluation of habitat and dead tree abundance in the oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands, case study from the Siahkal Forests. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 26(3): 331-343 (In Persian with English summary).
- Sefidi, K. and Copenheaver, C.A., 2020. Tree-related microhabitats: a comparison of managed and unmanaged Oriental beech–dominated forests in Northern Iran. Forest Science, 66(6): 747-753.
- Sefidi, K. and Sadeghi, S.M.M., 2020. The diversity of microhabitats and the ecological value of habitat trees in oriental beech stands. Iranian Journal of Forest, 12(2): 147-160 (In Persian with English summary).
- Seyd, S.Z., Moayeri, M.H. and Mohammadi, J., 2016. Comparison of tree species diversity in the beech managed (selection cutting) and unmanaged forest stands (Case study: Shastkalateh Forest- Gorgan). Journal of Plant Research, 28(4): 784-793 (In Persian with English summary).
-Storch, F., Dormann, C. F. and Bauhus, J., 2018. Quantifying forest structural diversity based on large-scale inventory data: A new approach to support biodiversity monitoring. Forest Ecosystems, 5(1): 1-14.
- Van Pelt, R., 2008. Identifying old trees and forests in Eastern Washington. Washington State Department of Natural Resources, Olympia, Washington, USA, 170p.
- Varenius, K., Lindahl, B.D. and Dahlberg, A., 2017. Retention of seed trees fails to lifeboat ectomycorrhizal fungal diversity in harvested Scots pine forests. FEMS Microbiology Ecology, 93(9): fix105.
- Winter, S. and Möller, G.C., 2008. Microhabitats in lowland beech forests as monitoring tool for nature conservation. Forest Ecology and Management, 255: 1251-1261.
- Zabihi, K.A., Mtaji, A., Babaei Kafaki, S. and Akhavan, R., 2021. Changes in aboveground biomass resulting from disturbance in natural beech Forests at small scale (Fagus orientalis Lipsky) (Case study: Sourdar-Anarestan Forestry Plan, Mazandaran province). Journal of Forest Research and Development, 6(4): 543-557 (In Persian with English summary).
- Zudin, S., Heintz, W., Kraus, D., Krumm, F., Larrieu, L. and Schuck, A., 2022. A spatially-explicit database of tree-related microhabitats in Europe and beyond. Biodiversity Data Journal, 10: e91385.
- Zare, H., Amini, T. and Abedzeydi, A., 2024. The westernmost site of birch (Betula litwinowii Doluch.) in Hyrcanian forests, Iran: Daryasar in Tonekabon county. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 31(4): 338-344 (In Persian with English summary).
  
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار