ارزیابی ویژگی‌های کمی و کیفی خشک‌دارها در مرحله تحولی افزایش حجم (مطالعه موردی: بخش گرازبن، جنگل خیرود)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، دانشجوی دکتری، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

2 استاد، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

3 دانشیار، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

4 دانشیار، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

خشک‌دارها، یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های ساختاری در توده‌های طبیعی محسوب می‌شوند که آگاهی از فرایندهای مرتبط با آن‌ها در شناخت روند تکامل و تحول توده‌های جنگلی ضروری است. پژوهش پیش‌رو با هدف برآورد مشخصه‌های کمی و کیفی خشک‌دارها در مرحله تحولی افزایش حجم در توده‌های کمتردست‌خوره راش در جنگل خیرود نوشهر انجام شد. به‌این‌منظور، سه قطعه‌نمونه یک هکتاری که دارای ویژگی‌های این مرحله بودند، انتخاب شدند و گونه، قطر، ارتفاع، شکل و درجه پوسیدگی خشک‌دارهای موجود در آن‌ها آماربرداری صددرصد شد. حجم کل خشک‌دارها در قطعه‌نمونه‌های مورد مطالعه 97/87 متر مکعب به‌دست آمد. 8/32 درصد خشک‌دار‌ها به‌شکل سرپا و 2/67 درصد دیگر به‌شکل افتاده بودند. بیشترین (86 درصد) و کمترین (شش درصد) تعداد خشک‌دارها به‌ترتیب متعلق به راش و توسکا بودند. 8/73 درصد از تعداد کل خشک‌دارهای اندازه‌گیری‌شده در درجه‌های پوسیدگی ابتدایی و 2/26 درصد دیگر در درجه‌های پیشرفته پوسیدگی قرار داشتند. بیشترین فراوانی خشک‌دارها به‌ترتیب متعلق به طبقه‌های کم‌قطر، بسیار قطور، میان‌قطر و قطور بودند. بیشترین و کمترین نرخ مرگ‌ومیر نیز به‌ترتیب در طبقه‌های کم‌قطر و قطور مشاهده شد. میانگین حجم خشک‌دارها بین طبقه‌های قطری مختلف، اختلاف معنی‌داری داشتند. به‌طورکلی، پیشنهاد می‌شود که به‌منظور شناسایی تغییرات ساختار توده در طی زمان و بررسی پویایی خشک‌دارها در مرحله تحولی افزایش حجم، توده‌های مورد مطالعه در این پژوهش در سال‌های آینده نیز پایش شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Quantitative and qualitative evaluation of deadwood characteristics in the growing-up volume stage

نویسندگان [English]

  • M. Moridi 1
  • A. Fallah 2
  • M.R. Pormajidian 3
  • K. Sefidi 4
1 Corresponding author, Ph.D. Student, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
2 Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
3 Associate Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
4 Associate Prof., Faculty of Agriculture Technology and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
چکیده [English]

    Dead trees are one of the most important structural features in natural stands that knowledge of the processes associated with them is essential in understanding the evolution and development of forest stands. The main purpose of this study was to estimate the quantitative and qualitative characteristics in the natural beech forests during the stage of growing-up volume in the Kheyrood forest of Iran. For this purpose, three one-hectare sample plots with structural features of growing-up volume stage were selected. In each plot, species, diameter, length, shape, and degree of decay of all dead trees were measured. The proportion of snags was 32.8%, while 67.2% of dead trees were recorded as log. The highest and lowest number of deadwoods belonged to beech with 86% and alder with 6%, respectively. The results showed that 73.8% of the total number of measured deadwoods related to primary decay degrees and 26.2% were in the advanced degrees of decay. The highest frequency of deadwoods in diameter classes in the study stands was measured in low, very thick, medium and thick diameter classes, respectively. The highest and lowest mortality rates in the diameter classes were calculated in the low- and thick-diameter classes, respectively. The average volumes of deadwoods in different diameter classes were significantly different. In general, in order to identify changes in the stand structure over time and to investigate the dynamics of deadwood in the growing-up volume stage, it is suggested that the stand analyzed here be monitored in the future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decay degree
  • diameter class
  • Fagus orientalis
  • stand

مراجع

- Akhavan, R., Sagheb-Talebi, Kh., Zenner, E.K. and Safavimanesh, F., 2012. Spatial patterns in different forest development stages of an intact old-growth oriental beech forest in the Caspian region of Iran. European Journal of Forest Research, 131(5): 1355-1366.
- Amanzadeh, B., Sagheb-Talebi, Kh., Sotoudeh Foumani, B., Fadaie, F., Camarero, J.J. and Linares, J.C., 2013. Spatial distribution and volume of dead wood in unmanaged Caspian beech (Fagus orientalis) forests from northern Iran. Forests, 4(4): 751-765.
- Cheng, X., Han, H., Kang, F., Song, Y. and Liu, K., 2014. Point pattern analysis of different life stages of Quercus liaotungensis in Lingkong Mountain, Shanxi Province, China. Journal of Plant Interactions, 9(1): 233-240.
- Habashi, H., Feizi, P., Nadimi, A. and Mohamadali Pourmalekshah, A.A., 2017. Effect of beech logs deadwood quality (decay stage class) on the macro fauna diversity in managed forest. Journal of Forest Research and Development, 3(1): 1-14 (In Persian).
- Harmon, M.E. and Sexton, J., 1996. Guidelines for Measurements of Woody Detritus in Forest Ecosystems. Publication No. 20. U.S. LTER Network Office, University of Washington, Seattle, Washington, 73p.
- Kakavand, M., Marvi-Mohadjer, M.R., Sagheb-Talebi, Kh., Sefidi, K., Moridi, M. and Abbasian, P., 2017. Quantity and quality of deadwood in the mid-successional stage in oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands (case study: Kheyrood forest, Nowshahr). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 24(4): 612-622 (In Persian).
- Moridi, M., Etemad, V., Sefidi, K., Namiranian, M. and Sadeghi, S.M.M., 2016. Mortality of trees in the stem exclusion phase over the beech stand development. Journal of Forest and Wood Products, 68(4): 931-943 (In Persian).
- Moridi, M., Sefidi, K. and Etemad, V., 2015. Stand characteristics of mixed oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands in the stem exclusion phase, northern Iran. European Journal of Forest Research, 134(4): 693-703.
- Oettel, J., Lapin, K., Kindermann, G., Steiner, H., Schweinzer, K.M., Frank, G. and Essl, F., 2020. Patterns and drivers of deadwood volume and composition in different forest types of the Austrian natural forest reserves. Forest Ecology and Management, 463: 118016.
- Rahanjam, S., Marvie Mohadjer, M.R., Zobeiri, M. and Sefidi, K., 2018. Quantitative and qualitative assessment of deadwood in natural stands of Hyrcanian forests (case study: Gorazbon district of Kheyrud, Nowshahr). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 25(4): 656-666 (In Persian).
- Rock, J., Badeck, F.W. and Harmon, M.E., 2008. Estimating decomposition rate constants for European tree species from literature sources. European Journal of Forest Research, 127: 301-313.
- Sagheb-Talebi, Kh., 2014. Appropriate characteristics of beech stands for application of close to nature silviculture (selection system). Final Report of National Research Project, Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 120p (In Persian).
- Sefidi, K., Marvie Mohadjer, M.R., Etemad, V. and Mosandl, R., 2014. Late successional stage dynamics in natural oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands in Northern Iran (Case study: Gorazbon district of Kheiroud-Kenar experimental forest). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 22(2): 270-283 (In Persian).
- Sefidi, K., Sagheb-Talebi, Kh. and Noubahar, S., 2019. Qualitative and quantitative evaluation of habitat and dead trees in the developmental old-growth phase in the oriental beech forests. Journal of Forest and Wood Products, 72(3): 215-226 (In Persian).
- Siitonen, J., 2001. Forest management, coarse woody debris and saproxylic organisms: Fennoscandian boreal forests as an example. Ecological Bulletins, 49: 11-41.
- Tinker, D.B. and Knight, D.H., 2001. Temporal and spatial dynamics of coarse woody debris in harvested and unharvested lodgepole pine forests. Ecological Modelling, 141(1-3): 125-149.
- Vítková, L., Bače, R., Kjučukov, P. and Svoboda, M., 2018. Deadwood management in Central European forests: Key considerations for practical implementation. Forest Ecology and Management, 429: 394-405.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار