بررسی کمی و کیفی صنوبرکاری‌های منطقه زنجان‌رود

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس گروه تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 عضو هیئت علمی، گروه تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

چکیده

نظر به اهمیت صنوبر‌کاری‌های مردمی در تأمین قسمتی از نیازهای چوبی کشور و کاستن از فشار وارده به عرصه‌های جنگلی و با توجه به صنوبرکاری‌های قابل توجه در حاشیه زنجان‌رود (ابتدای جاده زنجان- میانه) طرح حاضر به‌منظور کسب اطلاع از ساختار، تنوع ارقام و وضعیت رویشی این توده‌ها طراحی گردید. در گام اول پس از شناسایی منطقه، نقشه توده‌های صنوبرکاری منطقه تهیه شد که تعداد 98 توده صنوبرکاری مجزا را در حد فاصل روستای کوشکن تا نیک‌پی شامل گردید. بعد در قالب یک طرح آماربرداری، 56 قطعه‌نمونه با مساحت 300 متر مربع با استفاده از روش آماربرداری pps در میان توده‌های موجود توزیع گردید. از درون این قطعات نمونه اطلاعات متنوعی با توجه به هدف بررسی جمع‌آوری گردید و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات اولیه، محاسبه متغیرهای مورد نظر و روابط رگرسیونی، نتایج زیر به‌دست آمد:
- 90 درصد توده‌های صنوبر منطقه از دو گونه شالک «P.nigra var «pubescens (شصت درصد) و کبوده شیرازی «P.alba cv shirazi» (سی درصد) تشکیل شده‌اند. 
- از نظر ساختار کمی و کیفی همچون قطر، ارتفاع، استوانه‌ای شکل و کشیده بودن تنه، تعداد کم شاخه، پیچیدگی و زاویه تنه، شکل و ضخامت پوست، پوسیدگی و آفت‌زدگی، دیرزیستی و ... درختان کبوده در وضعیت به‌مراتب بهتری (در مقایسه با شالک‌ها) قرار دارند.
- در قطر برابر سینه 50 سانتی‌متری، درختان کبوده به ارتفاع 25 متر و حجم 2/5 متر مکعب می‌رسند، در حالی‌که شالک‌ها حداکثر به ارتفاع 22/5 متر وحجم 1/6 متر مکعب می‌رسند.
- در مجموع منطقه فوق قابلیت تبدیل به قطب تولید چوب صنوبر را داراست که بایستی با انجام تحقیقات همه‌جانبه و برنامه‌ریزی و مدیریت منسجم، گونه‌ها و روش‌های کاشت و داشت مناسب معرفی و ترویج شده و همچنین حمایت‌های لازم از صنوبر کاران در درازمدت انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of qnantity and qualify for zanian-Rood Native Populars

نویسندگان [English]

  • Reza Bagheri 1
  • manochehr namiranian 2
  • Mahmood Zobeiry 2
  • Ali Reza Modir Rahmati 3
1 Research Expert, Research Institute of Forests and Ranglands, Tehran, Iran
2 Member of Scientific Board, Department of Forestry and Forest Economic, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3 Member of Scientific Board, Research Institute of Forests and Ranglands, Tehran, Iran
چکیده [English]

The cultivation of poplars supply some of countrys demands of wood. Thus, they have an important role to reduce the pressure on forests. The poplar plantation along the Zanjan-Rood river blanks are in valuable. This project was prepared and executed to get information about the structure, variety and growth rate of thepoplar plantations. At first, after explorationof the area, the map of the poplar cultivation in the area was prepared. There are 98 discrete poplar plantation between the village of Kooshkan and Nickpay. Then,on the basis of a statistical plan, 56 plote 300M2 in area were picked throught the area by the “PPS” method. Various data were collected form these. After analysis and processing of the information variable were calculate regression charts provided, and these result were concluded:
- 90% of poplars plantation consist of the two species of P.nigra var “ pubescens” (60%) and P.alba cv “shirazi “ (30%)
- The average volume of these plantation are 270 m3 and about 1100 tree per hectare with a diameter grater than 8 centimeter. The shortage of young trees in the area is very abvious, and the future of the cultivation of poplar the area is danger.
- The trees in the P.alba plantation have a better condition than these in the P. nigra plantation regarding features like, diameter, height, cylindrical form, elongation of trunk, few number of branche excrescence of the trunk, form and thickness of the bark,….
- The trees of the P. alba have 2/5 m3 of volume with the diameter of 50 cm and height of 25m, while trees of the P.nigra with these dimensions are just 1/6 m3 in volume.
Totally, the area is capable of being converted to a plantation of poplars center. It is necessary to in troduce the method of cultivation, and agriculture, by through survey and coherent planning and management. It is also need to give the urgent supports of poplar farmers in long time plans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sampling plan
  • sampling method
  • Populus nigra, Populus alba
1- اسدی، فرهاد، 1373. بررسی علل اقتصادی و اجتماعی کاهش سطح صنوبرکاری‌ها در منطقه زنجان‌رود. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 110 صفحه.
2- دفتر فنی صنایع چوب، 1371. صنوبرهای ایران پشتوانه حیات. نشریه شماره 72، 200 صفحه.
3- زبیری، محمود، 1373. آماربرداری جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 401 صفحه.
4- جلیلوند، حمید، 1367. بررسی انتشار جغرافیایی و شرایط اکولوژیکی گونه سفیدپلت در جنگل‌های شمال ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 200 صفحه.
5- شامخی، تقی، 1372. چرا توان اکولوژیک جنگل‌های شمال کشور نمی‌تواند مورد استفاده صنایع قرار گیرد. نشریه منابع طبیعی ایران، شماره 46.
6- کلاگری، محسن، 1376. بررسی جوامع پده در حاشیه کارون. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 127 صفحه.
7- مدیررحمتی، علیرضا، 1376. بررسی مشخصات کلن‌های صنوبر در خزانه‌های آزمایشی. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 177.
8- نمیرانیان، منوچهر، 1372. روش آماربرداری. جزوه درسی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.