ویژگی‌های رویشگاهی و جنگل‌شناسی گونه در معرض تهدید آردوج (Juniperus foetidissima Willd) در ذخیره‌گاه زیست‌کره ارسباران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 کارشناس ‏ارشد علوم گیاهی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

پژوهش پیش‌رو به‌منظور بررسی ویژگی‌های رویشگاهی و جنگل‌شناسی گونه باارزش و در معرض تهدید آردوج(Juniperus foetidissima Willd) در رویشگاه انحصاری آن واقع در ذخیره‌گاه زیست‌کره ارسباران انجام شد. آماربرداری از ارتفاع، قطر تاج، قطر برابر سینه، تعداد درختان با تنه واحد، سن، قطر دوایر سالانه، زادآوری، شادابی تاج و کیفیت تنه در سه طبقه ارتفاعی، چهار جهت جغرافیایی و سه طبقه شیب در 36 قطعه‌نمونه 300 متر مربعی انجام شد. در 12 قطعه‌نمونه پروفیل خاک حفر شد و از دو افق سطحی و زیرین نمونه خاک برداشت شد. میزان اسیدیته، هدایت الکتریکی، ماده آلی، ازت کل، فسفر و پتاسیم قابل جذب، کلسیم، منیزیم و سدیم تبادلی، آهک و بافت خاک تعیین شد. نتایج نشان داد که بین سه طبقه ارتفاعی به‌جز مشخصات قطر دوایر سالانه، فراوانی درختان با شادابی متوسط و ضعیف و کیفیت تنه نامطلوب، مشخصه‌های رویشی دیگر دارای اختلاف معنی‌داری بودند. این سه مشخصه در جهت‌های مختلف دارای تفاوت معنی‌دار بودند، درحالی‌که اختلاف مشخصه‌های دیگر معنی‏دار نبود. همچنین به‌جز تعداد درختان، فراوانی درختان دانه‌زاد، فراوانی درختان با شادابی خوب و کیفیت تنه عالی، مشخصه‌های دیگر در طبقات مختلف شیب اختلاف معنی‏داری نداشتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در جهت‌های مختلف، تمام خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد بررسی در دو لایه سطحی و زیرین خاک تفاوت معنی‌داری داشتند. ازآنجایی‌که ساختار سنی جمعیت‌های آردوج مسن بود و زادآوری کمی داشت، می‌توان با قرق کامل و کاشت بذر و نهال این گونه، آینده جمعیت‌های آن را تضمین کرد.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Site and silvicultural characteristics of Juniperus foetidissima Willd. endangered species in Arasbaran Biosphere Reserve

نویسندگان [English]

  • Yoones Asri 1
  • Linda Partonia 2
1 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 M.Sc. Plant Science, Faculty of Basic Sciences, University of Payame Noor, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study was performed to survey the site and silvicultural characteristics of Juniperus foetidissima Willd. in its exclusive habitat in the Arasbaran Biosphere Reserve. Measurements of height, canopy diameter, diameter of breast height, number of trees with single trunks, age, annual ring diameter, seedling density, health of canopy and quality of trunk were performed in 36 plots of 300 m² each distributed in three height, four aspect and three slope classes. In addition, soil profiles were excavated in 12 plots, in which samples were taken from surface and lower horizons. The measured samples were applied to determine the values of pH, EC, OC, N, P, K, Ca, Mg and Na, lime and soil texture. Except for annual ring diameter, abundance of trees with medium and low health of canopy and bad quality of trunk, the results showed significant differences of other vegetative characteristics among the three height classes. These attributes were significantly different in four aspect classes, while other differences in tree characteristics were not significant. Furthermore, all vegetative traits except the number of trees, abundance of trees with single trunks, abundance of trees with good health of canopy and excellent quality of trunk were not significantly different   among the three slope classes. The results also showed that in different geographic aspects all the physical and chemical properties in surface and lower layers were significantly different. Finally, the J. foetidissima populations were associated with an old age structure and low regeneration. Full enclosure and planting seeds and seedlings of J. foetidissima will therefore ensure the sustainability of these populations in the future.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Age structure
  • East Azerbaijan
  • ecologic factors
  • Juniperus
  • vegetative characteristics
- Adams, R.P., 2004. Junipers of the World: The Genus Juniperus. Trafford Publishing, Vancouver, 275p.
- Ali-Ahmad Korori, S. and Khoshnevis, M., 2000. Ecological and Environmental Studies of Juniperus Habitats in Iran. Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 208p (In Persian).
- Anonymous, 2015. Arasbaran Biosphere Reserve. Published by Department of Environment, Bureau of Habitats and the Regions, Tehran, 14p (In Persian).
- Assadi, M., 1987. Plants of Arasbaran protected area, NW Iran (Part I). The Iranian Journal of Botany, 3(2): 129-175 (In Persian).
- Assadi, M., 1988. Plants of Arasbaran protected area, NW Iran (Part II). The Iranian Journal of Botany, 4(1): 1-59 (In Persian).
- Assadi, M., 1998. Flora of Iran, No. 19-22: Pinaceae, Taxaceae, Cupressaceae and Ephedraceae. Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 58p (In Persian).
- Bannister, P. and Neuner, G., 2001. Frost resistance and the distribution of conifers: 3-22. In: Bigras, F.J. and Colombo, S.J. (Eds.). Conifer Cold Hardiness. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 401p.
- Brullo, S., del Galdo, G.G. and Guarino, R., 2001. The Orophilous communities of the Pino-Juniperetea class in the central and eastern Mediterranean area. Feddes Repertorium, 112(3-4): 261-308.
- Farjon, A., 1992. The taxonomy of multiseed junipers (Juniperus Sect. sabina) in southwest Asia and east Africa (Taxonomic notes on Cupressaceae I). Edinburgh Journal of Botany, 49(3): 251-283.
- Farjon, A., 2005. A Monograph of Cupressaceae and Sciadopitys. Published by Royal Botanic Gardens, Kew, Richmond, 648p.
- Farjon, A., 2013. Juniperus Foetidissima. The IUCN Red List of Threatened Species 2013. e.T42234A2965043. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42234A2965043.en.
- Hamzehee, B., 2003. Phytosociological studies and mapping of the associations in the Arasbaran protected area. Final Report of Research Project, No. 2534, Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 230p (In Persian).
- Hamzehee, B., Safavi, S.R., Asri, Y. and Jalili, A., 2010. Floristic analysis and a preliminary vegetation description of Arasbaran biosphere reserve, NW Iran. Rostaniha, 11(1): 1-16 (In Persian).
- Zohary, M., 1973. Geobotanical Foundations of the Middle East (Vol. 2). Gustav Fisher Verlag Press, Stuttgart, 739p.