بررسی علل ضعف و مرگ و میر درختان پارک جنگلی چشمه ابوالمهدی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

اعضاء هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

چکیده

در پی بروز نوعی خشکیدگی در تعدادی از درختان سوزنی برگ پارک جنگلی چشمه ابوالمهدی که به عنوان زوال تدریجی یاDieback2  موسوم است، تحقیقی طی سالهای 1379 تا 1381 در زمینه کشف علل این مشکل انجام گردید. در این زمینه پدیه‌هایی همچون آفات و بیماریها، خاکشناسی، آب و هوایی، اکولوژی و نحوه اداره پارک جنگلی مذکور مورد توجه و بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که علت خشکیدگی درختان زربین، سرو شیراز و کاج‌الدار در این پارک جنگلی در اثر محدودیت فضای توسعه ریشه در گلدانهای پلاستیکی که در اثر بی‌توجهی هنگام کاشت نهالها از اطراف ریشه حذف نشده بودند. درختان سدر لبنان نیز احتمالآً در اثر ناسازگاری با شرایط محیطی، به خصوص میزان بارندگی و نحوه توزیع آن در طول سال و نیز طولانی بودن فصل خشک دچار خشکیدگی شده‌اند. بروز خشکسالیهای ایجاد شده طی سالهای 1376 تا 1379 (ه.ش) نیز عامل تشدید کننده بروز ضعفهای فیزیولوژیکی در این پارک است. آفات مشاهده شده برروی درختان سوزنی‌برگ این پارک اغلب به عنوان عوامل ثانویه بر روی درختان عمل می‌نمودند، بنابراین تأثیری در خشکیدگی درختان مذکور نداشتند. همچنین شرایط خاک منطقه به‌رغم کمبود مواد آلی خاک و سایر محدودیتهای عمومی مناطق خشک و نیمه خشک، از نظر رویش جنگلی و مرتعی محدودیتی نشان ندادند. آبیاری درختان در طول فصل خشک می‌تواند از بروز بسیاری از ضعفهای فیزیولوژیکی جلوگیری کند. انجام طرحهای تحقیقاتی برای انتخاب درختان سازگار و یا استفاده از درختان بومی در جنگلکاریها می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات ناشی از عدم سازگاری درختان غیر بومی ممانعت کند. آتش‌سوزی در بخشهایی از این پارک جنگلی ایجاد خسارت نموده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on seedling selection of 29 Juglans regia genotypes for further forest plantation trial on degraded forest lands of Kurdistan

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Negahdar - Saber
  • Morteza Mortazavi - Jahromi
  • Hasan Almansour
  • Mas'oud Nejabat
Scientific Board Member, Fars Research Centre of Agriculture and Natural Resources, Shiraz, I. R. IRAN
چکیده [English]

In this experiment 29 genotypes of walnut (Juglans regia) were studied, based on Randomized Complete Blocks Design (RCBD) and four replicates. The experiment was conducted in Rikhalan Experimental Station of Marivan city through three years (1996-1998). The results showed that there were significant differences between the walnut genotypes for survival percentage, height and collar diameter performances. The highest value of the three seedling performances belonged to the following walnut genotypes:
Survival: J-19 with 50.75 percent. Height: J-10 and J-19 with 35.52 and 34.87 cm, respectively.
Collar diameter: J-14, J-19, J-4 and J-10 with 6.52, 6.47, 6.3 and 6.2 mm, respectively.
According to Cluster Analysis Statistical Method, J-19, J-10 and J-14 were the most successful genotypes in view point of the three seedling performances. The above genotypes were introduced to the second phase of the trial, which aims to investigate the survival and growth of the genotypes at forest plantation scale.

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • walnut
  • Juglans regia
  • survival
  • height
  • DIAMETER
  • Kurdistan
  • afforestation
 
1- اسماعیلی، م.، 1370. آفات مهم درختان میوه. مرکز نشر سپهر، تهران، 578 صفحه.
2- بهداد، ا.، 1366. آفات و بیماریهای درختان و درختچه‌های جنگلی و گیاهان زینتی ایران. چاپ نشاط، اصفهان، 807 صفحه.
3- بهداد، ا.، 1370. آفات درختان میوه ایران. چاپ نشاط، اصفهان، 822 صفحه.
4- جزیره‌ای، م. ح.، 1380 جنگلکاری در خشک‌بوم. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 405 صفحه.
5- حمزه‌ زرقانی، ح.، بنی‌هاشمی، ض.، سعادتی، ح. و نگهدارصابر م.، 1379. بررسی و شناسایی قارچهای خاکزی بیماریزا در جنگلکاریهای انواع کاج و سرو استان فارس. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان فارس. 59 صفحه.
6- صدوق، م.، 1373. طرح پارک جنگلی چشمه ابولمهدی. اداره کل منابع طبیعی استان فارس. 30 صفحه.
7- عبایی، م. و عادلی، ا.، 1362. فهرست آفات درختان و درختچه‌های جنگلی و غیر مثمر ایران. مؤسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی، تهران، اوین. 146 صفحه.
8- مصدق، ا.، 1360. جنگلکاری و نهالستانهای جنگلی. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 375 صفحه.
9- میربادین، ع. ‌ر.، شیبانی، ح. ع. و محمدی، م.، 1372. بررسی علل ضعف فیزیولوژیک کاج الدار (پارک چیتگر). فصلنامه پژوهش و سازندگی، شماره 42.
10- نگهدارصابر، م. ر، نجابت، م. و صباحی، ق.، 1377. بررسی مسائل و مشکلات جنگلکاری فرودگاه شیراز. فصلنامة پژوهش و سازندگی، شماره 42. 3 صفحه.
11- Hagen, B. W. 2000. Western Arborist, Lead article, Vol. 25, No. 2, 4 p.