اثر تنش شوری بر رشد دو گونه وحشی و دو ژنوتیپ ‏از گونه اهلی بادام (Amygdalus lycioides, A. scoparia, Prunus dulcis (Mill) D. A. (Webb

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

2 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان اصفهان

چکیده

اثر پنج سطح نمک‌ بر چهار ژنوتیپ مختلف‌ بادام‌ در قالب‌ آزمایش‌های فاکتوریل‌ با طرح‌ پایه‌ بلوک‌ کامل‌ تصادفی‌ مورد بررسی‌ قرار گرفت‌. شوری در 5 سطح صفر (آب مقطر)، 500، 1200، 2000 و 3000 میلی‌گرم در لیتر از نمک‌های‌ کلرور سدیم و کلرور کلسیم‌ به‌ نسبت‌ مساوی اعمال گردید و بادام‌ شامل گونه‌های‌ A. scoparia، A. lycioides و Prunus dulcis‌) ژنوتیپ‌ به‌ شماره‌های‌ 1 و 2 ) بود. از شن شسته شده به‌عنوان بستر کاشت استفاده شد و آبیاری با آب شور زمانی که ارتفاع نهال‌ها به 15 سانتی‌متر رسید، انجام گردید. وضعیت‌ ظاهری‌، درصد زنده‌مانی‌، طول و قطر نهال‌ها، تعداد برگ‌، ضخامت‌ برگ‌ و وزن‌ خشک‌ شاخه‌، ریشه، ساقه‌ و برگ‌ هر 15 روز اندازه‌گیری‌ شد. طول و قطر نهال‌ها، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه با افزایش شوری کاهش پیدا نمود. اثر شوری با سوختگی حاشیه برگ آغاز شده، بعد به داخل برگ توسعه یافته و درنهایت، خشکی برگ و ریزش آنها را به‌دنبال داشت. غلظت بیش از 1200 میلی‌گرم در لیتر نمک در ابتدای رشد، سبب آسیب جدی و کاهش شدید رشد شده و درنهایت، خشکی تمام ژنوتیپ‌ها را به‌دنبال داشت. در غلظت پایین نمک، بادام‌های اهلی رشد بیشتری نسبت به ژنوتیپ‌های وحشی داشته، ولی در غلظت 1200 میلی‌گرم در لیتر نمک، بادام لیسیوئیدس نسبت به ژنوتیپ‌های اهلی بادام رشد بیشتری داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of salinity on growth of two wild almond species and two genotypes of the cultivated almond species (P. dulcis)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Rahmani 1
  • Haydar Ali Daneshvar 2
  • Hosayn Sardabi 2
1 Scientific Board Member of the Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, I.R. ‎Iran.‎
2 Research Centre of Agriculture and Natural Resources, Esfahan, Iran.‎
چکیده [English]

Effect of five levels of salinity on four almond species and genotypes through Factorial Statistical Design, with the basic Randomized Complete Blocks Design, was investigated.  The salinity treatments were made, using equal amounts of sodium chloride and calcium chloride at each level. The salinity levels were: Zero, 500, 1200, 2000 and 3000 mg/L. The second treatments were: Amygdalus scoparia, A. lycioides and genotypes 1 and 2 of Prunus dulcis.Washed sand was used for seedbed. The salinity treatments were applied when the almond seedlings reached 15-cm height. The seedlings performance, survival, height, diameter, leaf number, leaf thickness and dry weight (branch, stem leaf and root, separately) were measured and estimated every 15 days. Increasing salinity decreased the seedling height, diameter and dry weight (leaf, stem and root), significantly. The effect of salinity on the seedlings started with leaf marginal burn then extended to the whole leaf and ended in entire leaf wilting and fall. Salt level beyond 1200 mg/L at the first period of almond growth, decreased its growth dramatically, damaged the seedlings and finally killed the genotypes totally. The cultivated almonds had greater growth than the wild species at the low levels of salt whereas A. lycioides had the greatest growth at the level of 1200 mg/L.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salinity
  • Almond
  • Growth
  • Sodium chloride
  • calcium chloride
1- ابطحی، ع.، 1372. خاک‌های شور و سدیمی و مسائل آن. خلاصه مقالات چهارمین کنگره علوم خاک ایران، 184 صفحه.
2- انصاری، خ.، 1372. اثر تنش آب و شوری بر درختان پسته. پژوهش و سازندگی، شماره 24 (7): 42-45
3- جعفری، م.، 1373. بررسی مقاومت به شوری و شورروی‌ها. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها ومراتع، شماره 113، 55 صفحه.
4- دانشور، ح. ع.، 1378 . بررسی اثر شوری بر کلن‌های مختلف صنوبر. (در دست چاپ).
5- سالاردینی، ع. ا. 1362. روابط آب و خاک. انتشارات دانشگاه تهران، 265 صفحه.
6- یزدانی، ه.، 1368. بررسی اثر کیفیت آب آبیاری روی خاک و کاهش محصول یونجه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.
7- Anonymus, 2000. Extent and causes of salt – affected soils in participating countries. FAO, Rome, Italy.
8- Divate, M. R.,1981. Salt tolerance in grapes. Effect of salinity on chlorophyll, photosynthesis and respiration. Indian Journal of plant phisiology 24(1): 74-79.
9- Gupta, O.P. and Naurigal, J.P.,1973. Studies on salt tolerance of grape Haryana Journal of Horticultural science, 2: 14-22.
10- Hutmacher, R. B., 1995. Salinity and born distribution in microirrigated almond: Soil and plant accumulation. Fifth Internation Microirrigation Congoress, USA, 110-115.
11- Khanduja, S. D., 1980. Effect of exchangeable sodium percentage on the growth and mineral composition of  thompson grape. Scientia Hort, 12: 47-53.
12- Korac, M. 1988. The response of fruit species to solontz- type saline soils. Jugoslovenko-vocarsto, 22(1): 17-22.
13- Lambert, M. and Turner, J., 2000. Commercial forest plantations on saline lands. CSIRO, pp198.
14- Naurigal, J. P. and Gupta, O. P., 1967. Studies on salt tolerance of Grape.Journal of punjab Agricultural University: 197-205.
15- Noitsakis, B. and Dimassi, K., 1997. Effects of NaCl indiuced salinity on growth, chemical composition and water relations of two almond cultivars and hybrids. Acta Horticultural, No 449, 641-648.
16- Parsa and Karimian. 1974. Effect of sodium choloride on seedling growth of two major varieties of Iranian Pistachia. Journal of Horticultural Science, 50, 41-46.
17- Shakufandeh, A., 1980. Effect of irrigation regime and salinity on growth, nutrition and phisiology of two wild almond. M.Sc. thesis, Faculty of Agriculture. University of Shiraz.