بررسی‌ وضعیت تجدید حیات طبیعی بلند مازو در طرح جنگلداری لوه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

اعضاء هیأت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان گلستان

چکیده

به‌منظور بررسی‌ وضعیت‌ زادآوری‌ طبیعی‌ بلند مازو[1]، سری 2 دانگ زادآوری طرح‌ جنگلداری‌ لوه‌ که‌ از نظر درصد ترکیب‌ و حجم‌ بلوط وضع‌ معرفی‌ داشت‌ انتخاب‌ گردید. دانگ‌ فوق‌ از سال‌ 1360 در سطحی‌ معادل‌ 350 هکتار با پیش‌بینی برشهای پناهی و ایجاد جنگل دانه‌‌زاد همسال مورد برنامه‌ریزی قرار گرفت ودر حال حاضر برشهای پناهی به شکل نامنظم در حال اجرا است. در این‌ بررسی ‌در سال 74 تعداد 102پلات‌ تودرتو[2] به‌ مساحتهای‌ یک و 10 آر به‌طور تصادفی و سیستماتیک انتخاب‌ و برداشتهای‌ لازم‌ در آن‌ انجام‌ شد. زادآوری‌ بلند مازو و سایر گونه‌ها از نظر کمی‌ و استقرار آن‌ در عرصه‌ دانگ‌ زادآوری‌ و همچنین‌ ارتباط آن‌ با شیوه‌ جنگل‌شناسی ‌و عوامل رویشگاهی که در تحقق آن نقش داشته‌اند مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به شرح زیر است:
- 5/ 78 درصد سطح دانگ زادآوری دارای زادآوری متوسط تا خیلی خوب بوده است.
- 59 درصد سطح‌ دانگ‌ زادآوری‌، فاقد زادآوری‌ بلند مازو است‌.
ارتباط زادآوری‌ با عوامل‌ رویشگاهی‌ نشان‌ می‌دهد که‌ بیشترین‌ زادآوری‌ با 7/51درصد به‌ شیب‌10 تا 20 درصد اختصاص دارد. زادآوری‌ در دامنه‌های‌ شمال‌ غربی‌ با 2/35 درصد بیشتر از سایر جهات‌ بوده‌ است ‌7/61 درصد زادآوری‌ در محدوده‌ تاج‌ پوشش‌ (9/0-5/0) بوده‌ است‌. 2/30 درصد زادآوری‌ در محدوده‌ ضخامت‌ هوموس‌ و لاشبرگ‌ 4 تا 3 سانتیمتر است. بررسی‌ عوامل ‌مؤثر در زادآوری بلند مازو نشان‌ می‌دهد که روش‌ اجرای‌ طرح‌ مطابق‌ با دستورالعملها و اهداف‌ اولیه‌ نبوده است.‌ به‌طور کلی، ‌برشهای‌ ناهماهنگ‌، نشانه‌گذاری‌ درختان‌ مادری‌ در برشهای‌ اولیه (اجرای نادرست شیوه جنگل‌شناسی)، تعداد کم پایه‌های مادری، ایجاد
 شبکه‌ راههای‌ فرعی‌ غیراصولی، خسارات‌ ناشی‌ از عملیات ‌قطع‌ و حمل‌ و نقل‌ بهره‌برداری‌، جمع‌آوری بذرها توسط اهالی، تغذیه وحوش از بذرها و آفات‌ جونده‌ موش‌ و تشی‌ و کرم‌ ریشه‌ را باید در نقص زادآوری‌ بلند مازو دانست.



C.A.Mey. sub sp. castaneifolia 2- Quercus castaneifolia


3- Nested plot

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on natural regeneration of Quercus castaneifolia C. A. M. at Loveh forest management project

نویسندگان [English]

  • Naser Mohajer
  • Zaydollah Mirkazemi
Members of Scientific board, Golestan Agricultural and Natural Resources Research ‎Center, Gorgan, I. R. Iran.‎
چکیده [English]

In order to study the natural regeneration of Q. Castaneifolia, the regeneration unit of District No.2 of the Loveh forest Management project was selected. The regeneration unit has been under management from 1981 at 350 ha area, using the uniform compartment system to produce an even - aged high forest. The required cuttings under the silvicultural system are being made irregularly.
In 1992, 102 nested plots of 100 to 1000 m2 area were allocated under the Systematic Randomized Sampling Method and the required cuttings were made. Regeneration of oak and other species and the seedling establishment and their relationships with the silvicultural method and environmental factors were studied.
The results show that 78.5% of the regeneration unit area has a moderate to excellent level of regeneration, whereas 59% of its area is lack of oak regeneration. The minimum percentage of regeneration in different environmental conditions is as follows:
- Slope gradient of 10-20%: 51.7%
- Slope aspect of north 0.5-0.9: 61.7%
- Crown Cover of 0.5-0.9: 61.7%
- Humus thickness of 3.0-5.0 cm: 30.2%
Overall, the forest management project has not been applied in accordance to the preliminary regulations objectives. The factors that decreased natural regeneration were: inharmonic cuttings, marking the seeding trees for cutting at early stage of applying the silvicultural system, low number of seeding trees, construction of secondary roads with less technical basics, damage caused by local people, seed feed by wild animals and seed damage by different pests.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quercus castaneifolia
  • regeneration
  • silviculture
1- امانی، م‌.، 1369 .جزوه درسی جنگل‌شناسی‌ و پرورش‌ جنگل، 122صفحه.
2- باباکردی، ج.، 1368. بررسی‌ ارزیابی‌ جنگل‌‌شناسی‌ سری‌ یک‌ طرح‌ جنگل‌ داری‌ کرنگفتر رساله ‌فوق‌ لیسانس‌ دانشگاه‌ تربیت‌ مدرس، 95 صفحه.
3- ثابتی، ح.، 1348. بررسی‌ اقالیم‌ حیاتی‌ ایران‌ - انتشارات‌ دانشگاه‌ تهران،‌ شماره 1231.
4- جوانشیر، ک.، 1354. درختان‌ و درختچه‌‌های‌ ایران، پلی‌کپی‌ دانشکده‌ منابع‌ طبیعی‌ کرج،‌ دانشگاه‌ تهران،‌ 78 صفحه.
5- حبیبی‌، ح.، ‌1371. مبانی‌ خاک‌شناسی‌ جنگل، انتشارات‌ دانشگاه‌ تهران،‌ 424 صفحه.
6- حبیبی، ح.، 1363 .بررسی‌ خاک‌ جنگلهای‌ بلوط شمال (لوه‌ گرگان) و رابطه‌ آن‌ با کیفیت‌ توده‌های جنگلی‌ مجله‌ منابع طبیعی دانشکده‌ منابع‌ طبیعی‌ دانشگاه‌ تهران، نشریه شماره 37: 34-21.
7- حیدری‌، ح.، 1372. بیومتری‌ جزوه‌ درسی‌ جنگل‌ دانشگاه‌ علوم‌کشاورزی‌ گرگان،‌ 81صفحه.
8- درستکار، ح.،‌ 1371. جنگل‌شناسی‌ تکمیلی‌ جزوه‌ درسی‌ دانشگاه‌علوم‌ کشاورزی‌ گرگان،‌ 215 صفحه.
9- درگاهی، د.، 1360. بررسی‌ خصوصیات‌ مرفولوژیک‌ و جنگل‌شناسی‌ بلوط، رساله‌ فوق‌لیسانس‌ دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 76 صفحه.
10- زبیری‌، م.، 1373. آمار و اندازه‌گیری‌ جنگل، انتشارات دانشگاه تهران، 401 ‌صفحه.
11- گرجی، بحری، ی.، 1366. بررسی کمی و کیفی توده بلند مازو – ممرزستان جنگل خیرود کنار نوشهر پایان‌نامه فوق لیسانس، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 47صفحه.
12- طرح‌ جنگلداری‌ لوه، اداره کل منابع طبیعی استان گلستان،‌ 240 صفحه.
13- لطیفی، م. ف.، 1361. تحقیق‌ در تجدید حیات‌ جنگلهای‌ بحر خزر. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع. نشریه‌ شماره‌ 31، 68 صفحه.
14- مروی مهاجر، م. ر.، 1363. جنگلهای‌ بلوط شمال‌ لوه‌ گرگان‌ مجله ‌منابع طبیعی دانشکده‌ منابع‌ طبیعی دانشگاه‌ تهران،‌ نشریه‌ شماره‌ 37: 55-41.
15- مصدق‌، ا.، 1362. اصول‌ جنگل‌شناسی‌ پلی‌کپی‌ درسی‌ دانشکده‌ منابع‌ طبیعی‌ کرج‌، 480 صفحه.
16- میربادین، ع. 1370. تعیین‌ بهترین‌ میزان‌ برداشت‌ راش‌ در برش‌ بذرافشانی.‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌. نشریه‌ شماره ‌74، 96 صفحه.
17- میرکاظمی‌، ز. 1372 بررسی‌ وضعیت‌ تجدید حیات‌ راش‌ در راشستانهای‌ طرح ‌جنگلداری‌ زیارت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.‌ 160 صفحه.
18- Annonymus, 1991. Oaksin Belleme and Reno-valdieuForests. Office national desForest. France.
19- Daniel, W., Helms, J., Baker, F.s. 1979 Principles of Silivculture .500 p.
20- Hawley, R.C., 1954 . The Practice of Silviculthure.
21- Kelty, M., 1992. The Ecology and silviculture of Mixed-species Forests. 309p.
22- Matthews, J.D., 1984. Silvicultural systems Clareuden Press, Oxford.280 p.
23- Smith, D.M., 1962. The Practice of silvicuture, John Wiley & Sons. 578 p.