بررسی تولید نهال 10 گونه مهم پهن برگ بومی با ارزش در نهالستانهای جنگلی شمال ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

اعضای هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

توسعه و احیا از محورهای عمده در برنامه جامع صیانت از جنگلهای شمال کشور می‌باشندکه با تولید نهال استاندارد تحقق می یابد.با توجه به اهمیت این جنگلها،جنگلکاری تولیدی و به تبع آن تولید نهال در عرصه نهالستان  از نظر گونه و مشخصات کمی وکیفی جایگاه ویژه‌ای در این برنامه خواهد داشت.
در این مطالعه آمار و اطلاعات نهالهای تولید شده با گونه‌های مختلف و با تکیه بر 10 گونه با ارزش پهن برگ بومی در 21 نهالستان شمال طی یک دوره پنج ساله (از سه ماهه دوم1377 تا 1381) مورد بررسی وتجزیه وتحلیل قرار گرفت.
در طی دوره مطالعه 56 گونه شامل 31 گونه پهن برگ و 25 گونه سوزنی برگ تولید شده وتولید متوسط سالیانه حدود 30 میلیون اصله نهال می‌باشد. سهم پهن برگان از کل نهالهای تولیدی69% و سهم سوزنی برگان 31% و از کل نهالهای پهن برگ تولیدی95% بومی و 5%غیر بومی هستند. از مجموع نهالهای سوزنی برگ تولیدی 84% غیر بومیو 16%بومی هستند.
بر اساس این پژوهش،4 گونه مهم افرا،توسکا،زبان گنجشک و بلند مازو (از پهن برگان با کیفیت بسیار خوب که مصارف بسیار زیاد و اغلب بسیار گسترده ای دارد و از آن به صورت چوب تراش یا روکش سازی استفاده می شود) کهبیش از 50 درصد کل تولید نهالستانها را به خود اختصاص داده اند. در میان گونه‌های مذکور،افرا و توسکا در مقایسه با کل گونه‌های تولید شده بیشترین سهم را دارند.
نتایج بررسیهایاقتصادی در مورد بهای چوبهای تولیدی برای گونه‌های مذکور نشان می‌دهد کهافرا از بالاترین جایگاه اقتصادیبرخوردار بوده و سه گونه دیگر به ترتیب شامل توسکا،زبان گنجشک و بلند مازوپس از آن قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on production of ten most important and well worth native hardwood species at forest nurseries of Caspian region of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bagher Khodai
  • Manoochehr Amani
Members of Scientific Board, Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

Development and rehabilitation are two major factors in the Comprehensive Project of Caspian Forest Conservation of Iran which can be reached by standard seedlings production. Due to importance of these forests, productive afforestation and subsequently seedling production at nurseries in respect to tree species and their quantitative and qualitative characteristics, have a special value in that project. The data related to seedling production at 21 nurseries located at Caspian Region of Iran for five year period (1998- 2001) were recorded and analyzed. The results showed that 57 species were produced in the nurseries, including 31 hardwood and 26 soft wood species and total seedling production was about 30 m/year. From the 31 hardwood species, the proportions of natives and exotics were 95% and 5%, respectively, whereas the proportions for the softwood species were 84% and 16%, respectively. Four of the native hardwood species, including Acer velutinum, Alnus subcordata, Fraxinus excelsior and Quercus castaneifolia which have high quality industrial woods, covered more than 50% of the total nurseries seedling production, from which A. velutinum and A. subcordata covered the highest proportion of these four species. Based on economical evaluation of the species wood values, A. velutinum gained the highest value and the other three species achieved the second rank.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caspian forests
  • hardwood
  • softwood
  • nursery
  • native
  • Exotic
  • Seedling
1) اسماعیل نیا، م. 1376. رشد، شکل ویژه و آرشیتکتور پلت در جنگل تحقیقاتی واز (چمستان نور، مازندران). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، 231 صفحه.
2) بی نام، (1377تا1381)، آمارهای تولید نهال مربوط به سه ماهه دوم هر سال در نهالستانهای ادارات کل و شرکتهای شمال، برای یک دوره پنج ساله. گزارش داخلی دفتر جنگلکاری وپارکها، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور.
3) پورمجیدیان،  م .ر.، 1382 .مطالعه نحوه رویاندن بذر و تکثیر گونه بارانک در غرب جنگلهای خزری،  مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت جنگلهای شمال وتوسعه پایدار،  جلد دوم: 359-372.
4) فرخی،ع. ا.، زمانی، خ.، 1380 .جنگلکاری همسو با طبیعت. مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت جنگلهای شمال وتوسعه پایدار،  جلد دوم: 219-226.
5) میرآخورلو، خ.، 1382. مدیریت بهینه بر اکوسیستم جنگلهای شمال با بکارگیری داده‌های ماهواره‌ای و GIS، فصلنامه پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر، شماره 3-11: 325-358.
6) Germain, B.,1993. Regeneration d' alisier torminal un reseau de placettes a` 30 km de Notre- Dame de Paris en foret regionale de ferrieres (seine-et-marne) Rev-For.Fr.XLV-3: 335-342.
7) Wilhelm, G. J. and Ducos, Y. 1996. Suggestions pour le traitement de l' alisier torminal en melange dans les futaies feuillues sur substrats argileux du nord –est de la France .Rev. For. Fr. XLVIII-2: 137-143.