بررسی تنوع گونه‌های گیاهی در ارتباط با عوامل فیزیوگرافیکی در منطقه جنگلی ده سرخ، جوانرود، استان کرمانشاه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جنگل داری

2 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

تنوع گونه‌ای یکی از خصوصیات مهم جوامع زیستی است. تنوع ارگانیسم ها، اندازه‌گیری تنوع و آزمون فرض هایی درباره علل تنوع از جمله مسائلی هستند که مدت‌های مدیدی مورد علاقه اکولوژیست‌ها بوده اند. در این تحقیق تنوع گونه‌‌های گیاهی در منطقه جنگلی ده سرخ با برداشت 60 قطعه نمونه 256 متر مربعی و 240 قطعه نمونه 25/2 متر مربعی و محاسبه شش شاخص تنوع و یکنواختی(سیمپسون دوطرفه، شانون، هیل، پایلو، آلاتالو و ملیناری) در ارتباط با عوامل فیزیوگرافیکی (شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده آن است که تنوع گونه‌ای در جهت‌های شمالی بیشتر بوده و همچنین تنوع گونه‌ای در شیب‌های کمتر از 30 درصد دارای بیشترین مقدار بوده است. عامل ارتفاع از سطح دریا با تنوع گونه‌ای رابطه معنی‌داری نداشت. با بررسی همبستگی تعداد گونه‌ها در قطعه نمونه با شاخص‌ها و همچنین روند و نقش شاخص‌ها در مراحل مختلف تجزیه و تحلیل، شاخص سیمپسون دو طرفه به عنوان شاخص مناسب در این گونه مطالعات پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Plant species diversity in relation to physiographical factors at Dehsorkh Woodland

نویسندگان [English]

  • Hormoz Sohrabi 1
  • Moslem Akbarinia 2
1 M. Sc. Forest management
2 Member of Scientific Board, University of Tarbiat Modares.
چکیده [English]

Species diversity is an important characteristic of bio-communities. Organisms diversity, diversity measurement and hypothesis test in relation to diversity causes are issues which the ecologists are interested in for long period. The aim of the trial was to study plant species diversity in Dehsorkh woodland at Javanroud, Kermanshah province, Iran. For this reason 300 sampling plots were used from which 60 at 256 m2 and 240 at 2.25 m2 area. At each plot six diversity indices (Shannon's (H), Simpson's reciprocal, Hill's N1, Pielou's (J/), Alatalo's F and Molinari's G) with respect to physiographical factors (slope, aspect and altitude) were investigated. The results showed that species diversity was the greatest at north aspects and slopes less than 30% and there was not significant difference between altitude and species diversity. The correlation between species number and indices analysis at each plot and the tendency and the role of each index at different analysis processes showed that the Simpson's reciprocal index is a best index for such research trials.

کلیدواژه‌ها [English]

  • diversity
  • physiography
  • species
  • aspect
  • Slope
  • Altitude
- بی‌نام، 1383. مدیریت آبخیزداری استان کرمانشاه. گزارش هواشناسی، جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه، 165 صفحه.
- Alatalo, R. V., 1981. Problems in the measurement of evenness in ecology. Oikos 37: 199-204.
- Baev, P. V. and Penev, L.D., 1995. BIODIV. Program for calculating biological diversity parameters, similarity, niche overlap, and cluster analysis. Version 5.1. Pensoft, 57 P.
- Baker, M.E. and Barnes, B. V., 1998. Landscape ecosystem diversity of river floodplains in northwestern Lower Michigan, USA, Canadian Journal of Forest, 28: 1405-1418.
- Barbour, M.G., Burk, J. H., Pitts, W. D., Gilliam, F.S. and Schwartz, M.W., 1999. Terrestrial Plant Ecology (3rd edition), An important of Addison Wesley Longman Incorporation, 649 P.
- Barnes, B. V., Zak, D. R., Denton, S. R. and Spurr, S. H. 1998. Forest ecology, (4th ed.), John Wiley and Sons, Inc., 773 P.
- Beers, T. W., Dress, P. E. and Wensel, L. C., 1966. Aspect transformation in site productivity research. Journal of Forestry 80: 493-498.
- Cain, S. A., 1938. The species-area curve. American Midland Naturalist, 19:573-581.    
- Cannon, H. C., Peart, R.P. and Lighton, L., 1998. Tree species diversity in commercially logged Bornean Rainforest, Science, 281: 1366-1368.
- Ehrlich P. R., Wilson, E.O., 1991. Biodiversity studies: Science and policy, Science 253: 758-762
- Grabherr, G., Gottfried, M., Gruber, A. and Pauli, H., 1995. Patterns and current changes in alpine plant diversity, 167-181. In: Chapin A, Körner C (eds.) Arctic and alpine biodiversity: patterns, causes and ecosystem consequences. Ecological Studies, vol 113. Springer, Heidelberg.
- Hill, M.O., 1973. Diversity and evenness: a unifying notation and its consequences. Ecology 54(2): 427-432.
- Krebs, J. C., 1998. Ecological methodology. Addison Wesley Longman Inc., 620 P.
- Körner C., 2000. Why are there global gradients in species richness? Mountains might hold the answer. TREE 15:513
- Molinari, J., 1989. A calibrated index for the measurement of evenness. Oikos 56: 319-326.
- Neufeldt,V. and Guralink,D.B.,1988. Websters New World dictionary. ThirdCollege Edition, Simon and Schuster, New York, in: Barnes,B.V., Zak, D. R., Denton,S.R. and Spurr,S.H.,(eds.). Forest Ecology(4th edition). John Wiley and Sons Inc., 774pp.
- Peet, R. K., 1974. The measurement of species diversity. Ann. Rev. Ecol. Systematics 5: 285-307.
- Pitkanen, S. ,1998. The use of diversity indices to assess the diversity of vegetation in managed Boreal Forests. Forest Ecology and Management, 112: 121-137.
- Sagar, R., Raghubanshi, A.S. and Singh, J.S., 2003. Tree species composition, dispersion and diversity along a disturbance gradient in dry tropical forest region of India. Forest Ecology and management, 186: 61-71.
- Sternberg, M. and Shoshany, M., 2001. Influence of slope aspect on Mediterranean woody formation: comparison of semiarid and an arid site in Israel. Ecological Research, 16: 335-345.
- Theurillat, J.P., Schlüssel, A., Wiget, L. and Guisan, A., 1999. Elevational floristic gradient of vascular plants at the subalpine-alpine ecocline in the Valais (Switzerland). ESF Alpnet News 1: 19-20.
- Vujnovic, K., Wein, R.W. and Dale, M.R.T., 2002. Predicting plant species diversity in response to disturbance magnitude in grassland remnants of central Alberta. Canada Journal Botany, 80: 504-511.
- Whittaker, R.H., 1972. Evolution and measurement of species diversity. Taxon 21(2/3): 213-251.
- Wilson, M.V. and Shmida, A., 1984. Measuring beta diversity with presence-absence data. J. Ecol. 72: 1055-1064.