فنولوژی گونه برودار (Quercus brantii Lindl.) در جنگلهای استان کردستان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان

2 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان

چکیده

در این مطالعه فنولوژی گونه بلوط برودار (Quercus brantii Lindl.) در سه محدوده ارتفاعی (1400-1200 متر، 1600-1400 متر و 1800-1600 متر)، در دو جهت (شمالی و جنوبی) و در دو منطقه جنگلی بانه و مریوان در استان کردستان مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 10 قطعه نمونه یک هکتاری انتخاب و در هر قطعه نمونه 20 اصله درخت سالم علامتگذاری و در ماههای مختلف سال در دفعات متعدد مورد بازدید قرار گرفت و مشاهدات در جداول مربوط درج گردید.
نتایج بدست آمده به طور خلاصه در مورد گونه مورد بررسی در ارتفاعات، جهات و مکانهای مختلف به شرح زیر می‌باشد:
ظهور برگ و گلدهی هفته سوم فروردین تا هفته اول اردیبهشت- کامل شدن برگ حدود 15 تا 20 روز پس از ظهور آنها- ظهور میوه از پیاله هفته چهارم مرداد ماه- رسیدن میوه هفته دوم و سوم آبانماه- ریزش میوه تا یک هفته پس از رسیدن- شروع ریزش برگ اوایل هفته چهارم آبان - پایان ریزش برگ اواخر هفته اول آذر. همچنین کلیه برداشتهای فنولوژیکی پس از تبدیل به گذشت روز از سال در برنامه آماری minitab مورد تجزیه قرار گرفتند که نتایج نشان داد که کلیه سطوح مورد بررسی شامل سال، مکان، ارتفاع، جهت و گونه از لحاظ کلیه صفات فنولوژیکی مورد بررسی دارای اختلاف معنی داری با همدیگر بودند.
ماتریس همبستگی صفات نیز محاسبه شد که براساس آن همبستگی منفی و معنی‌داری میان میزان بارندگی و متوسط درجه حرارت با ظهور برگ، ظهور گل و میزان گلدهی بدست آمد. همبستگی بین متوسط درجه حرارت با کامل شدن برگ، ریزش برگ، میزان گلدهی و میزان میوه دهی نیز معنی دار و منفی بود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Phenology of Quercus brantii (Lindl.) at Kurdistan Forests of Iran

نویسندگان [English]

  • Firoz Mardani 1
  • Bayazid Yousefi 2
1 Forest Expert, Research centre of Agriculture and Natural Resources of Kurdistan Province
2 Member of Scientific Board, R. C. A. N. R. Kurdistan
چکیده [English]

Phenological characteristics of Q. brantii were investigated at two different sites of Kurdistan Forests (Baneh and Marivan), each at three levels of altitude (1200-1400, 1400-1600, 1600-1800 m. absl) and two aspects (North and South), during 1995-2002. Overall, 10 Plots (1.0 ha), each containing 10 healthy trees were used for recording the phenological parameters. The data were analyzed statistically, using the Minitab computer program. The species phenological characteristics were as follows: Leaf and flower buds opening period: 2nd-4th week of April, the fruits start growing at 3rd-4th week of August and Mature at 1st-2nd week of November, leaves fall at 2nd-4th week of Nov., fruits fall at 3rd-4th week of Nov. The statistical analysis showed that there were significant differences between the phenological characteristics in respect to the different site physiographical characteristics. Furthermore, there were significant negative correlations between average rainfall and average air temperature and three of the phenological characteristics (leaf and flower appearance date and flowering amount). The correlation between average air temperature and leaf mature and fall date and flower or fruit amount was significantly negative. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Altitude
  • aspect
  • flower
  • Fruit
  • leaf
  • temperature
  • rainfall
  • phenology
  • Quercus barantii
1 - بنوان، م. ت، مصداقی، م و ملک، ع.، 1352. فنولوژی نباتات مرتعی بومی و بیگانه در منطقه نیمه استیپی همند آبسرد. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. نشریه شماره 13. 48 صفحه.
2 - بی نام، 1379. آمارنامه سال 1379 . سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کردستان.
3- خاتمساز، م.، 1363. فنولوژی درختان و درختچه‌های بومی و زینتی آربوتروم نوشهر. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. نشریه شماره 32. 46 صفحه.
4- قصریانی، ف.، 1377. بررسی فنولوژی مهمترین گیاهان مرتعی ارتفاعات سردسیر کردستان. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان.
5- میربادین، ع و دستمالچی، م.، 1380. فنولوژی راش و برخی گونه‌های درختی جنگلهای شمال کشور. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران. 5: 33-54.
6- Camacho, M.and Orozco, L.‚ 1998. Reproductive phenology of the oak family (Fagaceae) in the lowland in forests of Borneo. Proyecto silvicultura Bosques Naturales, CATIE, Turrialba, costa Rica.
7- Ferraz. D. K.‚ 1998. Phenology of tree species in a urban forest fragment in southeastern Brazil. Developing an international Phenology (a) Monitoring Network. 1998 Phenology symposium.
8- O΄Keefe, J. F.‚ 1998. Woody species Phenology 1990- 1997 at Harvard forest. Petersham, MA. Developing an international Phenology (a) Monitoring Network. 1998 Phenology symposium. 
9- Rechinger, K.H.‚ 1977. Flora IRANICA V.177 Akad. Druck. V.- verlagsanstalt, Graz.
10- Spano, D. and Cesaraccio, C.‚ 1998. Phenological stages of natural species and their use as climate indicators. Developing  an international Phenology (a) Monitoring Network. 1998 Phenology symposium. 
11- Thomas, A. W. and Petterson, W. A .‚ 1998. Twenty- year record of flowering and leaf- out Phenology for trees and shrubs in central massachusetts, Developing an international Phenology (a) Monitoring Network. 1998 Phenology symposium.