بررسی پدیده‌های حیاتی گونه‌های مختلف صنوبر در ایستگاه سرآبتاوه یاسوج

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

2 اعضاء هیأت علمی مؤسسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

به منظور نگهداری کلن‌های مختلف و مطالعه مشخصات مورفولوژیکی ،فنولوژیکی و نیازهای اکولوژیکی کلن‌های مختلف، تعداد 40 کلن و از هر کدام 5 اصله نهال از کلن‌های موفق خزانه سلکسیون انتخاب و به کلکسیون پایه مادر انتقال داده شدند. بعد به فواصل 5×5 متر برای گونه ای تاج باز و 4×4 متر برای کلن‌های تاج بسته به صورت ردیفی کاشته شدند. در این مطالعه وضعیت رشد قطری و ارتفاعی در پایان هر فصل رشد اندازه گیری و با مشاهده و ثبت ظهور پدیدهای حیاتی گل ، برگ، رسیدن بذر و پراکنش آن و خزان برگها در طول فصل رویش اقدام و نیز حداکثر و حداقل دمای روزانه در طول فصل رویش ثبت گردید.
نتایج بدست آمده از مطالعات نشان می‌دهد که فعالیت حیاتی در ارقام مختلف صنوبر در فاصله زمانی اوایل فروردین شروع و در اواسط آبان خاتمه می‌یابد. ظهور پدیده‌های حیاتی در ارقام و گونه‌های مختلف صنوبر بسته به سرشت هر گونه و دمای محیط در فواصل زمانی متفاوتی انجام می‌شود. اختلاف زمانی در مورد ظهور هر یک از پدیده‌های حیاتی در میان ارقام مختلف حتی کلن‌های مختلف یک گونه از چند روز تا چند هفته متغیر می‌باشد . شروع فعالیت حیاتی یک گونه تابع دمای محیط (حداکثر، حداقل و متوسط) در ماههای اولیه فصل رویش می‌باشد و خاتمه و رکود فعالیتهای حیاتی و شروع پدیده خزان بیشتر تحت تأثیر فتوپرپودیسم (دوره نوری) و دمای حداقل بوده و با کوتاه شدن طول روز و کاهش دما از اواسط شهریور تا اواسط آبان تغییر رنگ و ریزش برگها در گونه‌های مختلف آغاز می‌شود. فعالیتهای حیاتی P.alba و P.euramericana زودتر از سایر کلن‌ها شروع می‌شود و کلن‌های P.deltoides و P.nigra  از دوره حیاتی طولانی تری برخوردارند. کلن‌های P.alba نسبت به یخبندان حساسیت بیشتری دارند و کلن‌های P.euramericana P.deltoides نسبت به آفات چوبخوار به ویژه سوسک چوبخوار Melanophila  حساسیت زیادی داشته، به طوری که قریب به 70% کلن‌های P.euramericana در اثر خسارت این آفت خشک شدند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Phenological characteristics of different Poplar species at Yassoj Experimental Station

نویسندگان [English]

  • Mas'oud Yosefi 1
  • Abdal Shahrivar 1
  • Ali Reza Modirrahmati 2
  • Rafatollah Ghasemy 2
  • Almad Hemmati 2
1 Member of Scientific Board, Kohgiloyeh and Buyerahmad-Ahmad, Agricultural and Natural Resources Research Centre, Yassoj, I. R. Iran.
2 Member of Scientific Board, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, I. R.
چکیده [English]

In order to collect and study the morphological- phenological characteristics and ecological requirements of different poplars, 40 most successful clones were selected from Selection Nursery and transferred into Mother Individual collection by 5*5 and 4*4 m intervals for open and closed crown species, respectively, using five seedlings for each planting line. The collection is located in western Iran, near Yasooj in Kohgiluye and Buyerahmad province.
The studied growth characteristics contained of diameter and height which recorded at the end of growth period. The phenological phenomena consisted of were flower, leaf, seed development and leaf fall. Furthermore, daily maximum and minimum temperature data was recorded all over the growth period.
The results showed that the poplar biotic activity usually starts at March and ends at November. The phenological phenomena at different poplar species and clones started in different dates due to variation in species and clones genetic characteristics and climate condition which varied from few days to few weeks. Beginning of phenological phenomena of a species is usually correlated to air temperature (maximum, minimum and average) at beginning of growth period, whereas its end is often correlated to photoperiodism and minimum air temperature. Leaf discolor and fall date at different poplar species varied from 6th September to 6th November due to shorter day time and cooler air temperature. The species P. alba and P. euramericana started their phenological activities earlier than the other species and the clones of P. alba and P. deltoides had longest biotic activities. The clones of P. alba were more sensetive to forest, whereas the clones of P. euramericana and P. deltoides were very sensetive to pests, particularly to beetle xylophagus (Melanophila sp.). About 70% of P. euramericana clones were complete died due to damage caused by this pest.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clone
  • collection
  • selection. Poplar
  • photoperiodism
  • temperature

مراجع

-جوانشیر،ک.، رحمانی ر،. شیروانی، ا. و یزدیان ف.، 1376 . بررسی فنولوژی درختان جنگلی و الگوی تغییرات دما در جنگل‌های خیرودکنار خزر. مجله منابع طبیعی، نشریه دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 51: 2-42.
2- حاجی میرصادقی، م.ع.، 1364 . خاک و اراضی مناسب برای صنوبر کاری. مجموعه مقالات ارائه شده در سمینار اهمیت صنوبر. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور: 211-217.
3- قاسمی، ر.، جلیلی ع.، اکبری نیا، م. و مدیر رحمتی ع.،1380. بررسی فنولوژی ارقام مختلف صنوبر در کلکسیون پایه مادری ایستگاه تحقیقات کرج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران (6) انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع: 63-94.
4- یوسفی، م.، مدیر رحمتی، ع.، قاسمی، ر.، شهریور، ع. و همتی. ا.، 1376. گزارش نهایی طرح جمع آوری و شناسایی ارقام بومی صنوبر و احداث خزانه‌های سلکسیون با ارقام بومی و غیره بومی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهکیلویه و بویراحمد. 112 صفحه.
8- Archibold, O.W., 1995. Ecology of world vegetation. Department of geography, University of Saskatchewan, Saskatoon, Canada. 510. P.
9-Froehlich, H. J. and Grosscurth, W. 1973. Zuchtung, Anbau und Feistung der Pappeln. Sauerlanders verlag, Frankfurt/MAIN: 79-110
10- Kohan, S., 1963. Results of phenological investigation of poplars on comparative trail plots in E. Slovakia. Ved. Prace vyskum. Ust. lesn. hosp. Bank.stiva. 4: 121-37.
11- Krall, J. 1971. Poplars data on their phenology and growth in Uruguay. Bul. Dep. For. Uruguay No.17: 8-18.
12- Vogl, M., 1966. Leaf-fall and autumn translocation in leaves of poplar. Arch. Forstw. 15 (5/6): 641-561. f

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار