بررسی رابطه زادآوری درخت راش با شکل زمین

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جنگلداری

2 اعضاء هیأت علمی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات جنگلها

چکیده

به منظور بررسی رابطه موقعیت و شکل زمین با زادآوری طبیعی گونه راش ، جوامع راشستان موجود در بخش نمخانه از جنگل آموزشی و پژوهشی دانشکده منابع طبیعی در ارتفاع بیش از 700 متر از سطح دریا انتخاب گردیدند.
با توجه به وضعیت زادآوری و پراکنده بودن آن در اشکال مختلف زمین، آماربرداری در سه شکلِ متفاوت زمین شامل دره، دامنه، یال به روش نواری انجام شد و 15 نوار با عرضهای یکسان (2 متر) و با طولهای متغیر (با توجه به شرایط محیطی) که طول کوتاهترین نوار 40 متر و بلندترین نوار 517 متر بود، به فاصله 150 متر از یکدیگردر روی زمین پیاده شد. در مورد چهارمین شکلِ زمین یعنی دولین، با جنگل گردشی در سطح منطقه مورد مطالعه، دولین‌هایی انتخاب گردیدند که میزان پوشش زادآوری راش در آنها بیش از 30% بود و برای بررسی دقیق‌تر زادآوری، جهت داخل دولین‌ها به  4 جهت جغرافیایی (رو به شمال، شرق، جنوب و غرب) تقسیم شدند. سپس در هر یک از اشکال چهارگانه زمین، اندازه‌گیریهای کمی و کیفی در مورد زادآوری طبیعی راش و برآورد درجه تاج پوشش توده مادری انجام گرفت.
نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین میزان پوشش زادآوری راش در روی یالها وجود دارد و تفاوتها از نظر آماری معنی دار بودند. همچنین از نظر بلندی نهالهای راش، در روی یال و دره بیشترین فراوانی در طبقه ارتفاعی30> سانتیمتر و در روی دامنه و دولین‌ها در طبقه ارتفاعی130-30 سانتی متر مشاهده شد. در بررسی دولین‌های منطقه مورد مطالعه، بین فراوانی زادآوری راش و جهات جغرافیایی مختلف آن رابطه معنی‌داری در این بررسی بدست نیامد. در ضمن در منطقه مورد مطالعه مشخص شد که در هر متر مربع به طور متوسط 8/0 (معادل 8 هزار اصله در هکتار) نهال وجود دارد و70%  از نهالها سالم و بقیه ناسالم هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship between regeneration of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) and land form

نویسندگان [English]

  • Seddigheh Mortezapour 1
  • Mohammad Reza Marvie-Mohadjer 2
  • Khosro Sagheb-Talebi 3
  • Ghavamoddin Zahedi Amiri 2
1 Forest Senior Expert M.Sc
2 Member of Scientific board, University of Tehran
3 Member of Scientific board, Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

This paper investigates the relationship between land form and location and natural regeneration of beech species. For this purpose, the beech communities over 100 m. above sea level at Namkhaneh district of Educational and Experimental Forest of Tehran University in Caspian region were selected. Based on renegeration condition and distribution at different land forms, data sampling was performed at four different land forms, including slope, valley, ridge and doulin, using 15 sampling strips with equal widths (2m), but different lengths, depends on different environmental circumstances. The strips were selected at 150 m. intervals. Where the longest and the shortest ones were 517 and 40 m., respectively. The doulin land from was selected where the regeneration cover was more than 30%. The doulin forms were divided into four aspects, including north, east, south and west faced directions for precise study of regeneration. Quantitative and qalitative characteristics of natural regeneration of beech (Fagus orientalis Lipsky) were recorded and canopy cover of the beech old-growth stands was estimated. The results showed that there were significant differences between the four landforms in respect to regeneration cover of beech species, where the ridges had the greatest values. The greatest frequency of beech seedlings on ridge and valley and as well as slope and doulin land forms were found at 2 was 0.8 (equal to 8000/ha). 70% of the seedlings were healthy and the rest were not sound.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • beech regeneration
  • landform
  • aspect
  • Caspian forests
1- اعتماد، و.، 1380 . بررسی تأثیر عوامل بوم شناختی در تولید بذر گونه راش در جنگل خیرود کنار نوشهر.پایان نامه دکترا دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 252 صفحه.
2- بی نام ،1374.طرح جنگلداری سری نمخانه.گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل. دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.197 صفحه.
3-  ثاقب طالبی، خ .،1376. مقایسه رشد طولی افرا(پلت) و راش در مرحله جوانی در منطقه خیرود کنار نوشهر. مجله پژوهش و سازندگی،  37: 84-80.
4- جلالی، غ.، 1359. بررسی زادآوری در راشستانهای پایین بند شمال کشور. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.90 صفحه.
5-  حبیبی کاسب، ح.، 1371. مبانی خاکشناسی جنگل. انتشارات دانشگاه تهران.  شماره 2118. 424 صفحه.
6-  حجتی، س.م.، 1378. بررسی نحوه پراکنش و ساختار سنی تجدید حیات طبیعی  گونه راش در اشستانهای  بخش گرازبن جنگل خیرود کنار.  پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 67 صفحه.
7-  دوست حسینی،ک.، 1355 . بررسی مسأله زادآوری در جنگل خیرود کنار(سری پاتوم). پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 53 صفحه.
8- گودرزی، غ.، 1375 . بررسی وضعیت زادآوری راش در بخش 2 طرح جنگلداری لیوان و بنفشه تپه. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه جنگلداری واقتصاد جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 78صفحه.
9- میرکاظمی، ز.، 1372. بررسی وضعیت موجود تجدید حیات طبیعی راش در راشستانهای طرح جنگلداری زیارت (دانگ تجدید نسل، سری8).  پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 165صفحه.
10-  نریمانی، ج.، 1358. بررسی زادآوری طبیعی راش در راشستانهای گیلان در شرق سفیدرود. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 54 صفحه.
11-  نیرومند، ح.، 1379(ترجمه).تحلیل آماری چند متغیره کاربردی.  دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول. 740صفحه.
12- هاشمی پرست، س. م.، 1372(ترجمه). آمار ناپارامتری کاربردی. مرکز نشر دانشگاهی. چاپ اول. 617 صفحه.
 
13 -Tosun, S. and Ozpay, Z., 1995. Proposition to solve the regeneration problems in the pure and mixed oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stand covered  by  high dens rhododendrons. 14p.
14 - Utschig, H., 1995. The development of regeneration under crown cover inventory methods and results after 10 years of observation. 7p.