تاثیر جاده سازی بر تخریب جنگل‌های منطقه بازفت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد آبخیزداری، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری.

2 عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

3 اعضاء هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری.

چکیده

راه‌های ارتباطی و جاده‌ها به‌عنوان شاهرگ‌های حیاتی یک جامعه محسوب می‌گردند. به‌طوری که در صورت عدم توسعه و گسترش آن‌ها، حیات و توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه مختل خواهد شد، ولی از طرف دیگر جاده‌سازی به‌عنوان یکی از عوامل تخریب عرصه‌های منابع طبیعی به‌شمار می‌آید، به‌ گونه‌ای که امروزه این موضوع به‌عنوان یکی از معضلات اساسی حوضه‌های آبخیز مطرح می‌باشد. به‌منظور تعیین میزان تخریب عرصه منابع طبیعی در اثر جاده سازی و نشان دادن اهمیت موضوع، حوضه آبخیز بازفت در استان چهارمحال و بختیاری انتخاب و مساحت اراضی تخریب شده در اثر این فعالیت در آن اندازه‌گیری شد. برای این منظور طول کلیه جاده‌های موجود در این منطقه که در راستای اهداف گوناگون ساخته شده‌اند برداشت و همچنین عرض اراضی تخریب شده در طول مسیر در فواصل یک کیلومتری با استفاده از متر اندازه گیری گردید. با محاسبه ‌حریم استاندارد جاده‌های اصلی و فرعی، میزان تخریب ناشی از ایجاد جاده شامل تخریب غیر قابل اجتناب و تخریب مازاد با توجه به‌عرض حریم استاندارد و حریم فعلی حاصل از ایجاد جاده محاسبه‌گردید. همچنین نقشه جاده‌های موجود با  شیب، جهت جغرافیایی، مناطق لغزش یافته، تشکیلات زمین شناسی و پوشش جنگلی  منطقه تلفیق و اطلاعات لازم استخراج شد.  بر اساس نتایج بدست آمده در مجموع  08/661 هکتار از عرصه منابع طبیعی در این حوضه در اثر جاده سازی تخریب گردیده است که از این مقدار، 19/420 هکتار جنگل، 97/198 هکتار مرتع و 92/41  هکتار آن را اراضی کشاورزی تشکیل می‌دهند. در مجموع 101 مورد لغزش در جاده‌های اصلی و فرعی به‌وقوع پیوسته است، به‌عبارت دیگر 8/3 درصد طول جاده‌ها  به‌میزان 6735 متر در اثر لغزش حرکت نموده است که در این میان سهم جاده‌های اصلی 4720 متر (معادل 4/4 درصد طول  جاده) و سهم جاده‌های فرعی 2015 متر (برابر با 9/2 درصد طول این نوع جاده‌ها) بوده است. بیشترین لغزش در جهت غربی به‌تعداد 51 مورد و کمترین در جهت شمالی به‌تعداد 9 مورد به‌وقوع پیوسته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Impact of road construction on forest destruction in Bazoft region

نویسندگان [English]

  • Mohammad Nekooimehr 1
  • Raisian Rafatnia 2
  • Ravanbakhsh Raisian 3
  • Hasan Jahanbazi 3
  • Mahmood Talebi 3
  • Khodayar Abdolahi 1
1 Water catchment senior expert. Research center of agricultural and natural Resources, Charmahal and Bakhtiari province
2 Member of scientific board, Gorgan University.
3 Member of scientific board, Research center of agricultural and natural Resources, Charmahal and Bakhtiari province.
چکیده [English]

Construction of road netwok has a great important in every community. In one hand it improves the socio- economic development, on the other hand it has a great influence on destruction of natural resoures and soil erosion. In order to study the impact of road construction on forest, the Bazoft basin, asub-basin of Karoon watershed, was selected in Chahar mahal and Bakhtiari province. For this purpose, the length of all roads and the width of the destructed area were measured. Besides, the road plan in combination with slope, direction, geology and forest typology informations was prepared using GIS. Results indicated that 661.08 ha of natural resources area was destructed by road construction, which contains 420.19 ha of forests, 198.97 ha of rangelands and 41.92 ha of agricultural lands. A total of 101 cases of landslide was assessed along the road network in the studied region. In other words, 6735m of road length (3.8%) has been moved because of landslide

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bazoft
  • Chaharmahal and Bakhtiari
  • destruction
  • Forest
  • road construction

مراجع

- امامی، س. ن.،1380. بررسی ناپایداری‌های دامنه ای متأثر از جاده سازی در حوضه کارون شمالی. مجموعه مقالات همایش شناخت معضلات آبخیزداری وارائه راه حل‌های مناسب در حوضه‌های کارون و زاینده رود: 81-91.
- بی‌نام، 1377. مشخصات قطعات طرح ملی راه بازفت، سازمان جهاد سازندگی استان چهار محال و بختیاری. معاونت عمران و صنایع روستایی، 55 صفحه.
- رأفت نیا، ن.، 1367. طرح و طرح جاده‌های جنگلی و کوهستانی. انتشارات دانشگاه مازندران، شماره 108، 225 صفحه.
- رئیسیان، ر.، 1378. طرح ملی جمع آوری و بررسی اطلاعات به‌منظور تهیه شناسنامه حوضه‌های آبخیز استان چهارمحال و بختیاری. گزارش داخلی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان، 68 صفحه.
- صلواتی دزفولی، ع. و محسنی ساروی، م. 1384. اثرات جاده سازی در حریم رودخانه‌ها، ملاحظات زیست محیطی و هیدرولیکی، راهنمای آموزش وطراحی. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 504 صفحه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار