مشخصات کمی وکیفی و خصوصیات رویشگاهی دارمازو (.Quercus infectoria Oliv) در منطقه شینه استان لرستان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات

2 عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات جنگلها ومراتع کشور

چکیده

تحقیق حاضر به منظورشناخت خصوصیات رویشگاهی گونه دارمازو (ssp. boissieri(Quercus infectoriaانجام گردیده است. ابتدا منطقه مورد مطالعه پس از جنگل گردشیهای متعدد بر روی نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:50000 منتقل و محل گسترش گونه دارمازو شناسایی گردید. سپس در داخل هر یک از فرمهای مختلف زمین (یال، دامنه ودره) در چهار جهت جغرافیایی (شمال، جنوب، شرق و غرب) و در دوطبقه ارتفاعی (1600ـ1200و2000ـ1600 متر از سطح دریا) به صورت تصادفی قطعات نمونه دایره‌ای شکل به مساحت 10 آر (1000 متر مربع) و به تعداد 24 قطعه نمونه انتخاب و مشخصه‌های مورد بررسی در داخل هر یک از قطعات نمونه یادداشت و نسبت به اندازه‌گیری مشخصات کمی وکیفی آنها اقدام شد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که مساحت رویشگاه این گونه در منطقه5751 هکتار بوده، پراکنش آن از ارتفاع 1200 تا2400 متر از سطح دریا می‌باشد که در محدوده ارتفاعی 1200تا2000 متر از سطح دریا منطقه مورد مطالعه تشکیل تیپ داده واز 2000تا 2400متر به صورت پراکنده در منطقه حضور دارد. بافت خاک رویشگاه مورد مطالعه متوسط (لومی)، نسبتاً سنگین (لومی رسی) تا سنگین (رسی) می‌باشد و اسیدیته آنها از 4/7 تا 8 متغیر است که نشان دهندة آهکی بودن این خاکها می‌باشد. ماده آلی در خاک نسبتاً خوب است. درمجموع جهت‌های شمالی و فرمهای دره و دامنه در محدوده ارتفاعی 1200 تا 1600 متر بالاتر از سطح دریا رویشگاههای مناسبی از نظر خصوصیات کمی و کیفی درختان دارمازو هستند، بلندترین درختان در فرم دره و در جهت شمالی (7/7 متر) قرار داشتند. بیشترین قطر متوسط تاج در فرم دامنه (7/4 متر)، در جهت شمالی (6/4 متر) و در طبقه ارتفاعی 1200 تا 1600 متر (4/4 متر) مشاهده شد. بیشترین طول تاج در فرم دره و در جهت شمالی (9/4 متر) و در طبقه ارتفاعی 1200 تا 1600 متر (5/4 متر) بود. بیشترین طول تنه در فرم دامنه (2/3 متر) و بیشترین میزان تجدید حیات دارمازو در فرم دره (61%)، در جهت شمالی (65%) و در طبقه ارتفاعی 1200 تا 1600 متر (81%) مشاهده شد. از نظر خصوصیات کیفی نیز مشخص شد که بهترین وضعیت شاخه‌دهی (درختان بدون شاخه) در فرم دامنه (6/74%) و در طبقه ارتفاعی 1200 تا 1600 متر (7/73%) قرار دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Silvicultural characteristics and site demands of Gall Oak (Quercus infectoria Oliv.) in Shineh, Lorestan province Iran

نویسندگان [English]

  • Daryoosh Mehdifar 1
  • Khosro Sagheb-Talebi 2
1 M.Sc., forestry student, Azad University
2 Member of scientific board, Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

 
Gall oak (Quercus infectoria Oliv.) is one of rare species that is only presence in the northwestern part of Zagros mountains. This research aims at studying site demands and some quantitative and qualitative characteristics of Qurecus  infectoria. For this purpose, the distribution area of this species was studied in Lorestan province in western Iran. Twenty four sample plots, each 1000 m2, were established in 3 land forms (ridge, valley and slope), in 4 aspects (north, east south and west) and in 2 altitudes level (1200-1600 and 1600-2000 m.a.s.l.). Also the chemical and physical properties of soil in the sample plots were studied. The results showed that the surface of distribution area of Gall oak is 5751 ha and its extended from 1200 to 2400 m.a.s.l. The soil of oak sites were usually light (loam) to heavy (clay) with a pH between 7.4 and 8.0 . Organic matter is realtively good and EC is insignificant in the studied site soils. In general, slopes and vallies with north aspect in altitude between 1200 and 1600 m.a.s.l.  are suitable sites of this oak spieces. The highest oak tress were observed on north faced vallies (7.7m), the longest trunk length (3.2 m), the widest crown diameter and also the highest proportion of oak trees with good quality (75%) were assessed all observed on north faced slopes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gall Oak tree
  • land form
  • Lorestan province
  • site demand
  • Zagros
- بیرانوند، ر.، 1379. بررسی نیاز رویشگاهی گونه بنه در منطقه شینه در شمال غربی استان لرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد جنگلداری، مجتمع آموزش عالی امام خمینی. 181 صفحه.
- پورهاشمی، م.، 1382. بررسی تجدید حیات طبیعی گونه‌های مختلف بلوط در جنگلهای مریوان. پایان نامه دکتری رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 166 صفحه.
- پیروزی، ف.، شجاعی، م.، توکلی، م. و نظری، س.، 1376. بررسی و مطالعه فون زنبورهای گالزای بلوط و امکان بهره‌برداری بیشتر از این گالها در استان لرستان. گزارش داخلی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام لرستان. 145 صفحه.
- جزیره‌ای، م.ح. و ابراهیمی رستاقی، م. ،1382. جنگل شناسی زاگرس. انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2633، 560 صفحه.
- جهانبازی گوجانی، ح.، حیدری، ح.،  ثاقب طالبی، خ. و خاتم ساز، م.، 1381. بررسی نیازرویشگاهی
Ulmus boissieri Grudz در تنگ هونی بازفت ازتوابع استان چهارمحال و بختیاری. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، نشریه تحقیقات جنگل وصنوبر ایران (8): 57-1.
- سهرابی، س.ر.، 1380. بررسی خصوصیات رویشگاهی و جنگلشناسی توده لرگ در استان لرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی. 96 صفحه.
- طالبی، م.، 1384. بررسی نیاز رویشگاهی بلوط ایرانی  (Quercus brantii Lindl.) در استان چهارمحال و بختیاری. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی. 87 صفحه.
- عباسلو، ع.، 1379. بررسی نیاز رویشگاهی و خصوصیات کمی و کیفی گونه‌های جنس بلوط و ممرز در جنگلهای ستن چای ارسباران. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس. 127 صفحه.
- فتاحی، م.، 1373. بررسی جنگلهای بلوط زاگرس و مهمترین عوامل تخریب آن. انتشارات  مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. نشریه 101، 63صفحه.
- معروفی، ح. ، 1379.  بررسی نیاز رویشگاهی گونه وی ول (Quercus libani Oliv.) در استان کردستان. پایان نامه کارشناسی ارشد جنگلداری، مجتمع آموزش عالی امام خمینی. 89 صفحه.
- یزدیان، ف.، 1379. تعیین گسترشگاه جنگلهای بلوط در ایران. پایان نامه دکتری رشته علوم جنگل، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی. 313 صفحه.
- Browicz, K., 1982. Chorology of Trees and Shrubs in South–West Asia and Adjacent Regions. Polish Scientific Publishers, Warszawa, Volume one: 33-39.