بررسی اکولوژیکی رویشگاه‌‌ جنگلی ارغوان در شمال ایلام

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام

چکیده

به منظور بررسی اکولوژیکی دره ارغوان در شمال شهرستان ایلام و شناسایی رویشگاههای موجود، محدوده آن در روی نقشه توپوگرافی تعیین و به صورت تصادفی 57 قطعه نمونه 400 متر مربعی پیاده شد. پوشش گیاهی (شامل گونه‌های درختی، درختچه‌ای، بوته‌ای و علفی)، خاک و عوامل فیزیوگرافی منطقه برداشت شد. با استفاده از روشهای آماری چند متغیره در منطقه مورد مطالعه چهار رویشگاه شناسایی شدند. بر اساس این نتایج رویشگاه بادام (Amygdalus scoparia) با ارتفاع از سطح دریا همبستگی مثبت داشت و تنوع کمتری از گونه‌های گیاهی را دارا بود، در حالی که رویشگاه آلبالو (Cerasus microcarpa) با مواد آلی خاک همبستگی مثبت و با ارتفاع از سطح دریا همبستگی منفی داشته و تنوع و غنای گونه‌ای بالایی را داشت. رویشگاه انجیر (Ficus carica) در مناطق صخره‌ای تشکیل شده، در حالی که رویشگاه بلوط ایرانی (Quercus brantii) در نقطه مقابل این رویشگاه و روی خاکهایی با وزن مخصوص و رس بیشتر تشکیل می‌شود. نتایج این تحقیق نشان داد که مهمترین عوامل محیطی تاثیرگذار بر پوشش منطقه ارتفاع از سطح دریا، درصد پوشش سنگ، بافت و مواد آلی خاک می‌باشند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ecological survey of Arghavan forest in north of Ilam

نویسندگان [English]

  • Javad Mirzaei 1
  • Moslem Akbarinia 2
  • Sayyed Mohsen Hosseini 2
  • Jafar Hosseinzade 3
1 M. S c. Student, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modarres University
2 Assist. Prof. of Natural Resource Faculty. Tarbiat Modares University
3 Assist. Prof. of Research Center of Agriculture and Natural Resources, Ilam province
چکیده [English]

The aim of this study was ecological survey and site classification of Arghavan valley, north of Ilam, Iran. For this study, vegetation (tree, bush, shrub and herbaceous species), soil and physiographic factors were investigated in 57 plots. Multivariate analysis recognized four sites. Amygdalus scoparia group had positive correlation with elevation and had low species diversity. Cerasus microcarpa group had positive correlation with organic matter and negative correlation with elevation. This group had high diversity and richness. Ficus carica group was in rocky site, while Quercus brantii was in compacted soil with high clay ratio. Results showed that elevation from sea level, stone proportion of soil, soil texture and organic matter were the most important factors influencing vegetation. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • ecological group
  • Quercus brantii
  • Amygdalus scoparia
  • Ficus carica
  • Cerasus microcarpa
  • Arghavan valley
  • Ilam

مراجع

- ابراهیمی کبریا، خ. 1381. بررسی تاثیر عوامل توپوگرافی و چرا بر تغییرات درصد پوشش گیاهی و تنوع در زیر حوضه سفید آب هراز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، 82 صفحه.
- اصلاحی، م. د.، همتی، ت. و بستام، ر. 1381. طرح مطالعاتی پوشش گیاهی مانشت و قلارنگ. سازمان حفاظت محیط زیست، 400 صفحه.
- ایران نژاد پاریزی، م. ح. 1374. بررسی اکولوژیک جوامع گیاهی گونه‌های طبیعی بادام (در استان کرمان). پایان نامه کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشگاه تربیت مدرس، 145 صفحه.  
- جزیره­ای، م. ح. و ابراهیمی رستاقی، م. 1382. جنگل شناسی زاگرس. انتشارات دانشگاه تهران. 560 صفحه.
- حسینی، س. ع. 1374. بررسی جوامع گیاهی دشت میرزابایلو و آلمه پارک ملی گلستان. پایان نامه کارشناسی ارشد جنگلداری, دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان, 86 صفحه.
- زاهدی امیری، ق. و محمدی لیمایی، س. 1381. ارتباط بین گروه‌های اکولوژیک گیاهی در اشکوب علفی با عوامل رویشگاهی (مطالعه موردی: جنگل های میان بند نکا). مجله منابع طبیعی ایران، 55 (3): 341-353.
- صابریان, غ. ر. 1381. بررسی درجه همبستگی پوشش گیاهی با عوامل توپوگرافی در زیرحوضه سفید دشت گرمسر(شهرستان سمنان). پایان نامه کارشناسی ارشد مرتع داری, دانشگاه مازندران, 113 صفحه.
- طبابایی، م. و جوانشیر، ک. 1345. جنگل های باختر ایران. جنگل های کرمانشاه و کردستان. انتشارات دانشگاه تهران، 235 صفحه.
- طباطبایی, م. و قصریانی, ف. 1371. منابع طبیعی کردستان. انتشارات جهاد دانشگاهی, 767 صفحه.
- فتاحی، م. 1374. اثر تخریب بر زادآوری جنگل های غرب. پژوهش و سازندگی, 27: 48-42.
- فتاحی، م. 1376. گسترشگاه گونه وی ول و تیپولوژی آن در ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع، شماره انتشار 79،  63 صفحه.
- فتاحی، م. 1379. مدیریت جنگل های زاگرس (منطقه مورد مطالعه: جنگل های دار بادام کرمانشاه). جلد اول مطالعات پایه. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع، شماره 240،  469 صفحه.
- کوه گردی، ا. 1381. بررسی ارتباط بین تیپ­های جنگی بنه-بادام و کهور-کنار با خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و عوامل فیزیوگرافیک در جنوب استان بوشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 74 صفحه.
- Archambullt, L., 1990. Landscape ecosystem of disturbed oak forest of southeastern Michigan. USA Lauretian Forestry Centre, Forestry Canada, 20: 1570-1582.
- Badano, E. I., Cavieres, L. A., Molinga-Montenegro, M. A. and Quiroz, C. L., 2005. Slope aspect influences plant association patterns in the Mediterranean matural of central Chile. Journal of Arid Environments, 62: 93-108.
- Baruch, Z., 2005. Vegetation-environment relationships and classification of the seasonal savannas in Venezuela. FLORA, 200: 49-69.   
- Beers, T. W., Dress, P. E. and Wensel, L. C., 1966. Aspect transformation in site productivity research. Journal of Forestry, 80: 493-498. 
- Cain, S. A. 1938. The species-area curve. American Midland Naturalist, 19: 573-580.
- Duvigneaud, P., 1946. La Variabilite des associations vegetales. Bull. Soc. R. Bot. Belg, 78: 107-138.
- El-Ghani, M. M. A., 2000. Floristic and enviromental relations in two extreme desert zone of western Egypt. Global Ecol. Biogeogr. 172: 207-222.
- Emerg, F. 2000. Agriculture, Horticulture and Forestry. 358p.
- Enright, N. J., Miller, B. P. and Akhter, R. 2005. Desert vegetation and vegetation-environment relationships in KirtharNational Park, Sindh, Pakistan. Arid Enviroment, 61: 397-418.
- Fisher, M. A. and Fuel, P. Z., 2004. Changes in forest vegetation and arbuscular mycorrhizae along a steep elevation gradient in Arizona. Forest Ecology and Management. 200: 293-311.
- Fu, B. J., Liu, S. L., Ma, K. M. and Zhu, Y. G., 2004. Relationships between soil characteristics, topography and plant diversity in a heterogeneous deciduous broad-leaved forest near Beijing, China. Plant and Soil, 261: 47-54.
- G-Campo, J., Alberto.F., Hodgoson, J., G-Ruiz, J. and M-Marti, G., 1999. Plant community patterns in a gypsum area of NE Spain, Interactions with topographic factors and soil erosion. Journal of Arid Environments. 41: 401- 410.
- Grytnes, J.A. and Vetaas, O. R., 2002. Species richness and altitude: A comparison between null models and interpolated plant species richness along the Himalayan altitudinal gradient, Nepal. The American Naturalist, 159 (3): 294-304.
- Maguran, A. E., 2004. Measuring biological diversity. Blackwell Publishing. UK. 256p.
- Maranon, T., Ajbilou, R., Ojeda, F. and Arroya, J., 1999. Biodiversity of woody species in oak woodland of southern Spain and northern Morocco. Forest Ecology and Management. 115: 147-156.
- McNab, W. H., Browning, S.A., Simon, S.A. and Fouts, P.E., 1999. An unconventional approach to ecosystem unit classification in western north Carolina, USA. Forest ecology and management, 114: 405-420.
- Pathak, M. C., Bargali, S. S. and Rawat, Y. S., 1993. Analysis of woody vegetation in a hight elevation oak forest of central Himalaya. Indian Forster, 119(9): 722-731.
- Schuster, B. and Diekmann, M., 2005. Species richness and environmental correlates in deciduous forests of Northwest Germany. Forest Ecology and Management, 206: 197-205.
- Sebastia, M. T., 2004. Role of topography and soils in grassland structuring at the landscape and community scales. Basic and Applied ecology, 5: 331-346.
- Small, Ch. J. and McCarthy, B. C., 2005. Relationship of understory diversity to soil nitrogen, topographic variation, and stand age in an eastern oak forest, USA. Forest Ecology and Management, 217(2–3): 229 – 243.
- Spencera, D.F., Ksandera, G. and Whitehand, L., 2004. Spatial and temporal variation in RGR and leaf quality of a clonal riparian plant, Arundo donax. Aquatic Botany, 81: 27–36.
- Stave, J., Oba, J., Stenseth, G. O. and Nordal, I., 2005. Environmental gradients in the Turkwel riverine forest, Kenya: Hypotheses on dam-induced vegetation change. Forest Ecology and Management, 212: 184-198.
- Swaine, M. D. and Greig-Smith, P., 1980. An application of principal components analysis of vegetation change in permanent plots. Journal of Ecology, 63: 33-41. 
- Tatli, A., Akan, H., Tel, A. Z. and Kara, C., 2002. The Flora of UpperCeyhanValley (Kahramanmaraß/ Turkey). Turk. J. Bot., 26: 259-275.
- Zahedi Amiri, G., 1998. Relation between ground vegetation and soil characteristics in a mixed hardwood stand. Ph.D. thesis in applied biological science: Land and Forest management, academic press, university of Gent, Belgium, 319p.
- Zohary, M. 1973. Geobotanical foundation of the middle east. Gustav Fisher Verlag, Stuttgart, Amesterdam. Vol. 1, 231p.  

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار