تعیین مساحت و شکل مناسب قطعه نمونه در برآورد تاج پوشش با استفاده از شبیه سازی جنگل در زاگرس

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

4 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

جنگلهای زاگرس در حفاظت از آب و خاک منطقه غرب کشور تاثیر به سزایی دارند. به دلیل اهمیت این جنگلها تهیه و تنظیم یک برنامه منسجم و کامل مدیریتی ضروری به نظر می رسد. اطلاعات کمی و کیفی مورد نیاز برای این منظور را می‌توان از طریق آماربرداری تامین نمود. پوشش گیاهی این جنگلها قادر به تولید چوب صنعتی نمی‌باشد. بنابراین حجم سرپا عامل مناسبی برای بررسی و اندازه‌گیری نیست. بنابراین مشخصه تاج پوشش در هکتار به عنوان شاخصی مناسب برای بررسی و کنترل در این جنگلها انتخاب شده است. در این تحقیق سعی شده تا مساحت و شکل مناسب قطعه نمونه برای اندازه گیری تاج پوشش پیشنهاد شود. برای این منظور، در استان کهگیلویه و بویراحمد در نزدیکی شهرستان یاسوج در جنگلهای سروک یک قطعه به مساحت 2 هکتار آماربرداری صددرصد شد. قطرهای بزرگ و کوچک تاج هر درخت و موقعیت مکانی هر کدام بر روی زمین برداشت گردید. سپس با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، یک نقشه جنگل بر پایه این اطلاعات با مساحت 30 هکتار شبیه سازی شد. 30 قطعه نمونه با ابعاد 5 تا 25 آر و به سه شکل مربع، مستطیل و دایره به صورت منظم تصادفی با شبکه 100× 100 متر در جنگل شبیه سازی شده انتخاب گردید. سپس انحراف از معیار درصد تاج پوشش هر یک از مساحت‌ها برای هر شکل محاسبه شد. آزمون آماریF نتایج حاصل از منحنی‌های مساحت قطعه نمونه و انحراف از معیار درصد تاج پوشش نشان دادند که حداقل مساحت قطعه نمونه برای مطالعه تاج پوشش در شکل‌های مربع، دایره و مستطیل 8 آر است. آنگاه با مقایسه نسبت محیط به مساحت هر یک از این شکلها، شکل دایره با مساحت 8 آر برای منطقه مورد بررسی به عنوان گزینه مناسب انتخاب گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determining suitable area and shape of sample plot for crown cover estimation using forest simulation in Zagros Region

نویسندگان [English]

  • Sayyed Yoosof Erfani Fard 1
  • Jahangir Feghhi 2
  • Mahmood Zobeiri 3
  • Manoochehr Namiranian 4
1 Ph.D. student, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
2 Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
3 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
4 Associate Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

    Zagros forests have a great effect on water and soil conservation in the west part of Iran. Therefore, it is important to prepare a complete management program for this area. The necessary qualitative and quantitative data can be gathered via inventory. Crown cover is a suitable factor to study in this area because the forests can not produce industrial wood. Consequently, volume is not a suitable factor to study. In this research, it is aimed to determine the suitable area and shape of sample plot for crown cover estimation. In Kohgiloye-BoyerahmadProvince, a 2 hectare plot in Servak Forests near Yasuj was surveyed by full callipering method and the position of each tree was determined. Using GIS, a 30 hectare forest map was simulated according to the real field data. 30 sample plots in three shapes of circular, rectangular and square were chosen in a systematic random network (100×100 m). The surface area varied between 500 to 2500 m2. Standard deviation of the crown cover percent for each area and each shape was calculated. The "F" test of the figures' results showed that the least sample surface area for crown cover inventory is 800 m2 for all shapes. Comparing the ratio of perimeter to surface area of three chosen shapes, 800m2 circular sample plot was chosen as the suitable sample plot for the study area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • crown cover
  • simulated forest
  • sample area
  • sample shape
  • Zagros
ـ پوربابایی، ح.، 1383. کاربرد آمار در بوم شناسی (ترجمه). انتشارات دانشگاه گیلان، 428 صفحه.
ـ توکلی، الف.، 1375. بررسی روند تغییرات کمی و کیفی جنگلهای زاگرس شمالی از طریق تکنیک تفسیر عکسهای هوایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 71 صفحه.
ـ جزیره‌ای، م. و ابراهیمی رستاقی، م.، 1382. جنگلشناسی زاگرس. انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2633، 560 صفحه.
ـ حسین زاده، ج.، 1381. تعیین حداقل سطح مناسب برای بررسی ساختار جنگلهای دانه زاد بلوط و بنه در زاگرس. رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 161 صفحه.
ـ زبیری، م.، 1381. زیست سنجی (بیومتری) جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2561، 411 صفحه.
ـ زبیری، م.، 1384. آماربرداری در جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2238، 401 صفحه.
ـ سارویی، س.، 1378. بررسی امکان طبقه بندی جنگل به لحاظ تراکم در جنگلهای زاگرس به کمک داده‌های ماهواره‌ای. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 122صفحه.
- طهماسبی، م.، 1374. بررسی مناسب ترین ابعاد شبکه آماربرداری و سطح قطعه نمونه برای دقت معین در جنگلهای بلوط غرب کشور. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 86 صفحه.
ـ نگهدارصابر، م.، 1372. اندازه گیری مشخصه‌های مناسب در آماربرداری جنگلهای حفاظتی جنوب زاگرس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 72 صفحه.
- Anonymous, 1996. Using ArcView GIS. Environmental Systems Research Institute Inc.(ESRI), USA, 350 p.
- Rudnicki, M., Silins, U. and Lieffers, V., 2004. Crown cover is correlated with relative density, tree slenderness and tree height in Logepole Pine. Journal of Forest Science, 50(3): 356-363.
- Ueno,Y., 2004. A new sampling technique for estimating the mean height. Forest Ecology and Management, 203: 311-317.
- Woodall,C.W. and Graham, J.M., 2004. A technique for conducting point pattern analysis of cluster plot stem-maps. Forest Ecology and Management, 198:
31-37.