تعیین الگوی پراکنش و ساختار در جنگل آمیخته راش شصت کلا گرگان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه تربیت مدرس نور

2 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار دانشگاه شهرکرد.

4 استادیار دانشگاه گرگان.

چکیده

راشستانهای آمیخته مهمترین جنگلهای طبیعی و صنعتی منطقه هیرکانی را تشکیل می‌دهند. در این جنگلها گونه های سایه‌پسند و ساختار ناهمسال نامنظم غالب می‌باشد. هدف از این تحقیق واکاوی ساختار توده و الگوی پراکنش درختان به منظور تعیین الگوهای ساختاری موجود است. داده ها از قطعه نمونه بررسی دائمی 9/16 هکتاری جمع‌آوری شدند. اطلاعات تمام درختان قطورتر از 5/7 سانتیمتر برداشت گردید. 6 گونه اصلی منطقه بر اساس تراکم و ساختار توده به 2 گروه تقسیم شدند. گروه اول تراکم بالاتری از گروه دوم داشتند و پراکنش قطری آنها به‌طور تقریبی به شکل J وارونه بود، اما گونه‌های گروه دوم پراکنش نامنظم داشتند. گونه‌های گروه اول در تمامی اشکوبها الگوی توزیع مکانی کپه‌ای از خود نشان دادند درحالی‌که درجه کپه‌ای بودن در زیر اشکوب بیشتر می‌شد. این پدیده برای گروه اول با توجه به الگوی تجدید حیات گونه‌ها که به صورت جست و پاجوش یا لکه‌ای است تفسیر می‌شود. برای گونه‌های گروه دوم در اشکوب فوقانی پراکنش تصادفی و منظم مشاهده شد. الگوی جامعه‌پذیری برای راش با سایر گونه‌ها منفی بدست آمد. نتایج این تحقیق وجود تنوع الگوی پراکنش و ساختار را برای گونه‌های مختلف در راشستان آمیخته تایید می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Stand structure and spatial pattern of trees in mixed Hyrcanian Beech forests of Iran

نویسندگان [English]

  • Hashem Habashi 1
  • Sayyed Mohsen Hosseini 2
  • Jahangard Mohammadi 3
  • Ramin Rahmani 4
1 Ph.D. student of, Tarbiat Modarres University
2 Assisstant Prof.Tarbiat Modarres University
3 Associate Prof. Shahrekord University
4 Assisstant Prof. Gorgan University
چکیده [English]

     Mixed beech forests (Fagus orientalis) are the most important forests with the highest degree of naturalness in Hyrcanian forest of Iran. These forests commonly dominate by shade tolerance species with irregular and uneven-aged stand structure. The aim of this study is to analyze the stand structure and spatial pattern in order to identify specific structural patterns. We studied the stand structure and spatial pattern of trees in mixed beech forest in the Shastkolate Educational Forest to examine the coexistence strategies of different species. Data was collected from a 16.9 ha permanent plot on a 406×416m quadrate area. We measured all trees exceeded than 7.5cm in diameter at breast height on permanent plot. The six main species were divided into two groups based on density and stand structure. Group A had higher density than group B, as well as reverse J shaped DBH distribution of live standing trees. Species in group A have clump spatial distribution pattern in all layers. However, clump intensity is more than in understory and size of patch clump was smaller in this group. This situation for group A may explaining by having numerous coppice, sucker and patch regeneration in the understory layer. Middlestory and understory stems of the six major tree species were patchily distributed throughout the plot. However, for Alder (Alnus subcordata) and Maple (Acer velutinum) common pattern in canopy layer was complete spatial randomness. The distributions of beech trees were negatively associated with other species. These results suggest species differences in favorable canopy condition.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial distribution pattern
  • stand structure
  • mixed beech forest
  • spatial association
  • Gorgan
- اسدالهی. ف.، 1381. مطالعه جوامع گیاهی جنگلهای هیرکانی. اولین همایش ملی مدیرت جنگلهای شمال و توسعه پایدار، رامسر. سازمان جنگلها و مراتع کشور، نشر گستره: 345-323.
- بی‌نام، 1374. طرح جنگلداری سری یک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 252 صفحه.
- علوی، س.ج.، زاهدی امیری، ق. و مروی مهاجر، م.ر.، 1384. تعیین الگوی پراکنش مکانی گونه ملج در جنگلهای شمال ایران (مطالعه موردی در جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود کنار، نوشهر). مجله منابع طبیعی ایران. 58 (4): 805-793.
- مروی مهاجر. م.، 1384. جنگلشناسی. انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2709، 387 صفحه.
- Allen, T. F. H. and Starr, T. B., 1982. Hierarchy: perspectives for ecological diversity. University of Chicago Press, Chicago, Illinois, USA, 273 p.
- Caldwell, M. M. and  Pearcy, P.W., 1994. Causes of soil nutrient heterogeneity at different scales. In: Caldwell, M.M. and Pearcy, R.W. (Eds.). Exploitation of environmental heterogeneity by plants. Academic Press, Boston, Massachusetts, USA: 255-282.
-Clark, P.J. and Evans, F.C. 1954. Distance to nearest neighbor as a measure of spatial relationships in populations. Ecology, 35: 445-453.
-Collins, S.L. and Klahr, S.C., 1991. Tree dispersion in oak-dominated forests along an environmental gradient. Oecologia, 86(4): 471-477.
-Denslow, J.S., 1980. Gap partitioning among tropical rainforest trees. Biotropica 12: 47–55.
- Diggle, P.J., 1983. Statistical analysis of spatial point patterns. Academic Press, London. 195 p.
- Ehrenfeld, J. G., Han, X., Parsons, W.F.J. and  Zhu, W., 1997. On the nature of environmental gradients: temporal and spatial variability of soils and vegetation in the New Jersey Pinelands. Journal of Ecology 85: 785-798.
-Franklin, J., Michaelsen, J. and Strahler, A.H., 1985. Spatial analysis of density dependent pattern in coniferous forest stands. Vegetation 64:29-36.
- Gross, K. L., Pregitzer, K.S. and Burton, A.J., 1995. Spatial variation in nitrogen availability in three successional plant communities. Journal of Ecology 83: 357-367.
- Halvorson, J. J., Bolton, H., Jr., Smith, J. L. and Rossi, R. E. 1994. Geostatistical analysis of resource islands under Artemisia tridentata in the shrub-steppe. Great Basin Naturalist 54: 313-328.
- Jackson, R. B. and Caldwell, M.M., 1993. Geostatistical patterns of soil heterogeneity around individual plants. Journal of Ecology 81: 683-692.
-Kenkel, N.C., 1988. Pattern of self-thinning in jack pine: testing the random mortality hypothesis. Ecology 69(4): 1017-1024.
-Kenkel, N.C., Hoskins, J.A. and Hoskins, W.D., 1989. Local competition in naturally established jack pine stand. Can. J. Bot. 67: 2630-2635.
-Kunstler, J., Curt, Th. and Lepart, J., 2004. Spatial pattern of beech (Fagus sylvatica L.) and oak (Quercus pubescens Mill.) seedlings in natural pine (Pinus sylvestris L.) woodlands. Eur. J. Forest Res. 123: 331–337.
-Leibundgut, H., 1993. Europaeische Urwaelder. Haupt Verlag, Bern, Stuttgart. 253 p.
- Levin, S. A., 1992. The problem of pattern and scale in ecology: The Robert H. MacArthur Award Lecture. Ecology 73: 1943-1967.
-Manabe, T., Nishimura, N., Miura, M. and Yamamoto, S., 2000. Population structure and spatial patterns for trees in a temperate old-growth evergreen broad-leaved forest in Japan. Plant Ecol. 151: 181–197.
- Miller, R. E., Ver Hoef, J.M. and Fowler, N.L., 1995. Spatial heterogeneity in eight central Texas grasslands. Journal of Ecology, 83: 919-928.
-Morisita, M., 1959. Measuring of interspecific association and similarity between communities. Mem. Fac. Sci. Kyushu Univ. Ser. E 3: 65–80.
-Nakashizuka, T., 1999. Structure, dynamics and disturbance regime of temperate broad-leaved forests in Japan. J. Veg. Sci. 10: 805–814.
-Oheimb, G., Westphal, C., Tempel, H. and Haerdtle., W., 2005. Structural pattern of a near-natural beech forest (Fagus sylvatica) (Serrahn, North-east Germany). For. Ecol. Manage. 212: 253–263.
-Pickett, S.T.A., Cadenasso, M.L. and Traynor, M.M. 1995. Functional location of forest edges: Gradients of multiple physical factors. Can.J.For.Res. 27: 774-782.
-Raphaël, P. and François, G., 2001. A practical approach to the study of spatial structure in simple cases of heterogeneous vegetation. Journal of Vegetation Science 12: 99-108.
-Robertson, G. P., Crum, J.R. and Ellis, B.G., 1993. The spatial variability of soil resources following long-term disturbance. Oecologia 96: 451-456.
-Saniga, M. and Schutz, J.P., 2001. Dynamics of changes in dead wood share in selected beech virgin forests in Slovakia within their development cycle. J. For. Sci. 47: 557–565.
-Skarpe, C., 1991. Spatial patterns and dynamics of woody vegetation in an arid savanna. J. Veg. Sci. 2: 565-572.
-Szwagrzyk, J. and Czerwczak, M., 1993. Spatial pattern of trees in natural forests of East-Central Europe. J. Veg. Sci. 4: 469-476.
-Taylor, A.H. and Qin, Z., 1988. Regeneration patterns in old-growth Abies–Betula forests in the Wolong natural reserve, Sichuam, China. J. Ecol. 76: 1204–1218.
-Trangmar, B. B., Yost, R.S., Wade, M.K., Uehara, G. and Sudjadi, M., 1987. Spatial variation of soil properties and rice yield on recently cleared land. Soil Science Society of America Journal, 51: 668-674.
-Urban, D.L., O’Neill, R. V. and Shugart, H.H., 1987. Landscape Ecology. BioScience 37:119-127.
-Webster, R and Oliver, M.A., 1992. Sample adequately to estimate variograms of soil properties. Journal of Soil Science, 43: 177-192.
-Welden, C., Slauson, W. and Ward, R., 1990. Spatial pattern and interference in PinÄon-Juniper woodlands of northwest Colorado. Great Basin Naturalist 50(4): 313-319.
-West, P.W., 1984. Inter-tree Competition and small-scale pattern in monoculture of Eucalyptus obilqua L'Herit. Austr. J. Ecol. 9: 405-411.