مقایسة جنگلکاری بادام کوهی در دو دامنة شمالی و جنوبی جنگلهای تخریب یافته استان‌ چهارمحال و بختیاری

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری

چکیده

با توجه به روند فزاینده تخریب جنگلها تلاش و جدیت در فرآیند جنگلکاری مصنوعی و یا کمک به تجدید حیات طبیعی و غنی سازی جنگلهای موجود می‌تواند به‌عنوان یک راهکار عملی به منظور حفظ این میراث گرانقدر مدنظر قرار گیرد. یکی از وسیعترین مناطق رویشی کشور منطقه زاگرس است که استفاده از گونه‌های بومی به منظور احیاء و غنی سازی جنگلها یکی از پایدارترین و مناسبترین روشها جهت افزایش سطح کمی و کیفی این جنگلها به‌شمار می‌آید. یکی از مناسبترین گونه‌های موجود به منظور احیای مناطق تخریب یافته استفاده از انواع بادام، به ویژه بادام کوهی(Amygdalus scoparia Spach.) است. در این تحقیق جهت بررسی اثر جهات جغرافیایی بر مؤلفه‌های کمی رویش این گونه، تعداد 50 اصله نهال در دامنه شمالی و 50 اصله دیگر در دامنه جنوبی در ایستگاه جنگلکاری میشان استان چهارمحال ‌و بختیاری انتخاب شد و صفات کمی نظیر قطر یقه، ارتفاع، قطر تاج پوشش و تعداد جست پایه‌ها اندازه گیری و ثبت گردید. سپس ضمن بررسی میانگین صفات مذکور در طی 20  سال پس از کاشت، رابطه و همبستگی بین این مؤلفه‌ها نیز اندازه گیری و تعیین گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میانگین صفات ارتفاع، قطر یقه و قطر تاج پوشش در دامنه شمالی بیشتر از دامنه جنوبی می‌باشد. این تفاوت از نظر آماری در سطح یک ‌درصد برای کلیه صفات کاملاً معنی‌دار گردید. نتایج حاصل از این تحقیق می‌تواند مدیران جنگل را به منظور جنگلکاری موفق این گونه، به‌ویژه در مناطق تخریب یافته راهنمایی نماید.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of wild almond plantation on north and south aspects of degraded forest in Zagros region of Iran

نویسندگان [English]

  • Y'ghoob Iranmanesh
  • Hasan Jahanbazi Gojani
Members of Scientific Board. Research Center of Agricultural and Natural Resources of Chaharmahal and Bakhtiari province
چکیده [English]

     This research was conducted on north and south aspects in plantation site of Wild Almond  (Amygdalus scoparia Spach) in Mishan region at Chaharmahal and Bakhtiari province. At the first step, 50 shrubs of A. scoparia were selected randomly in each aspect. After that, quantitative charactereistics such as height, collar diameter, crown diameter and number of coppice sprouts were measured. The results indicated that the mean height, collar diameter, crown diameter and number of coppice sprouts in north aspect was significantly more than those in south aspect. The results of this research might help the foresters to establish a more desirable plantation with wild almond on the degraded forests.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Amygdalus scoparia
  • aspect
  • Chaharmahal and Bakhtiari province
  • plantation
- الوانی نژاد، س.، 1378. بررسی عوامل مؤثر پراکنش گونه بادام کوهی (A. scoparia) در دو منطقه ازاستان فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس. 144 صفحه.
- ایران نژاد پاریزی، م.، 1374. بررسی اکولوژیک جوامع گونه‌های طبیعی بادام در استان کرمان.‌ پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس. 145 صفحه.
- بی‌نام.، 1367. مطالعات جامع احیاء و توسعه کشاورزی و منابع طبیعی حوزه آبخیز شمالی رودخانه کارون. مهندسین مشاوریکم. جلد اقلیم. وزارت کشاورزی. 250 صفحه.
- ثابتی، ح.، 1373. جنگلها، درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات دانشگاه یزد.810 صفحه.
- ثاقب طالبی، خ.، ساجدی، ت. و یزدیان، ف.، 1383. نگاهی به جنگل‌های ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 28 صفحه.
- جهانبازی گوجانی، ح.، جلیلی، ع. و طالبی، م.، 1383. بررسی اکوسیستم‌های جنگلی استان چهارمحال و بختیاری. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. 77 صفحه.
- جهانبازی گوجانی، ح.، میربادین، ع. و طالبی، م.،1380. بررسی و تعیین میزان رویش قطری بلوط ایرانی در استان چهارمحال و بختیاری. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. مجله تحقیقات جنگل و صنوبر، 5: 32-1.
- مظفریان، و.، 1383. درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات فرهنگ معاصر.1002 صفحه.
- مظلومی، م.، 1368. تعیین مشخصات گونه A. scoparia امکان بهره‌وری از آن به عنوان یک منبع روغن جدید. کنگره ملی صنایع تبدیلی غذایی. دانشگاه تهران.
– نوبندگانی، الف.، 1359. اثر رژیم آبیاری و میزان نمک برروی رشد، تغذیه و فیزیولوژی دو نوع بادام وحشی و هیبرید بین آنها. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز. 164 صفحه.
-Anonymous, 2003. Deforestation- past and present. CIDA Forestry Advisers network Available on the: http\www.rcfa-cfan.org
-Kelemmedson, J.O. and Wienhold, B.J., 1992. Aspect and species influence on nitrogen and phosphorus in arizona chaparral soil-plant system. Arid Soil Research and Rebabilitation, 6: 105-116.
-Osem,Y., Sternbberg, M., Perevolotsky, A. and Kige, J., l999. Species composition and abundance of annual plants in the seed bank and in the vegetation in a semiarid region in the northern Negev as affected by sheep grazing. Ecology and Environment, 5: 180-189 (in Hebrew with English abstract). 
-Wilson, S.D. and Tilman, D., 1993. Plant competition and resource availability in response to disturbance and fertilization. Ecology, 74: 599-611.