بررسی ضریب قدکشیدگی پنج گونه مهم درختی در جنگلهای خزری ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.

چکیده

ضریب قدکشیدگی که از نسبت بین ارتفاع کل به قطر برابر سینه درخت بدست می‌آید، یکی از شاخص‌های مهم پایداری درخت در برابر بادافتادگی و بیانگر محیط رشد پیرامون درخت است که می‌تواند راهنمای بسیار خوبی برای اجرای عملیات پرورشی در جنگل باشد. در این مطالعه ضریب قدکشیدگی 5 گونه درختی شامل راش، ممرز، پلت، توسکای ییلاقی و بلندمازو در جنگل خیرودکنار نوشهر با اندازه‌گیری قطر برابرسینه و ارتفاع کل 1379 درخت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بین قطر برابرسینه و ضریب قدکشیدگی درختان این جنگل یک رابطه کاهشی از نوع نمایی وجود دارد. ضریب قدکشیدگی درختان مورد بررسی بین 20 تا 173 متغیر بوده و حدود 75 درصد درختان در وضعیت پایدار قرار داشتند. بیشترین تفاوت در ضریب قدکشیدگی درختان، در مرحله جوانی و در طبقات قطری کمتر از 30 سانتیمتر مشاهده شد. بیشترین ضریب قدکشیدگی در درختان واقع در دره‌ها و در جهت‌های شمالی و کمترین در دولین‌ها و در جهت‌های جنوبی دیده شد. در این بررسی رابطه معنی داری بین ضریب قدکشیدگی با تراکم توده بدست نیامد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Slenderness coefficient of five major tree species in the Hyrcanian forests of Iran

نویسندگان [English]

  • Reza Akhavan 1
  • Manoochehr Namiranian 2
1 Assistant professor. Research Institute of Forests and Rangelands
2 Associate professor. Faculty of Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

Slenderness coefficient of trees, defined as the ratio of total height to diameter at breast  height (DBH), is frequently used as resistance index of trees to wind throw. By measuring DBH and total height of 1379 trees, the relationships between slenderness coefficients and trees DBH were investigated for five major tree species in a broadleaved Hyrcanian forests of Iran, Kheyroudkenar-Noshahr, including beech (Fagus orientalis Lipsky), hornbeam (Carpinus betulus L.), maple (Acer velutinum Boiss.), alder (Alnus subcordata C.A.M.) and oak (Qercus castaneifolia C.A.M.). Tree slenderness coefficients were found to be negatively correlated with DBH. The graphical results indicated that about 75% of the sampled trees had a slenderness coefficient lower than 80 and the range of variation is between 20 to 173. The most of difference among the slenderness coefficients of tree species were found in diameter class below 30 cm.  Maximum slenderness coefficients observed in the valleys and northern aspects, while minimum in karstic phenomenons and southern aspects. No correlation was found between tree slenderness coefficients and stand density.      
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Slenderness Coefficient
  • aspect
  • Density
  • physiography
  • Hyrcanian forests
اخوان، ر.، 1383. بررسی استفاده از روش زمین‌آمار در برآورد موجودی جنگل در مقایسه با روش کلاسیک در جنگلهای خزری شمال ایران. رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 65 صفحه.
امانی، م. و حسنی، م.، 1376. بررسی تیپولوژی توده مادری راش در طرحهای آزمایشات دانه زاد ناهمسال و دانه زاد همسال جنگلهای سنگده (شرق پل سفید). پژوهش و سازندگی، شماره 37: 27-4.
بی‌نام، 1374. دومین طرح تجدید نظر بخش نم‌خانه، جنگل خیرودکنار نوشهر. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 206 صفحه.
ثاقب‌طالبی، خ.، 1378. نیاز رویشگاهی و نحوه زیست گونه افرا پلت در منطقه خیرودکنار نوشهر. تحقیقات جنگل و صنوبر، جلد2: 150-79.
زاهدی امیری، ق.، 1370. تعیین رویش جنگل به تفکیک گونه ها در بخش نم‌خانه جنگل خیرودکنار. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 120 صفحه.
متاجی، ا.، نمیرانیان، م. و مروی مهاجر، م. ر.، 1378. بررسی پراکنش تعداد در طبقات ارتفاعی در جنگلهای طبیعی (بخش گرازبن از جنگل خیرودکنار نوشهر). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 90 صفحه.
نمیرانیان، م.، 1379. مطالعه شاخص‌های مهم اندازه‌ای گونه راش در بخش گرازبن از جنگل خیرودکنار. مجله منابع طبیعی ایران، جلد 53 (1): 95-87.
نمیرانیان، م.، 1383. مطالعه اندازه‌ای گونه ون در بخش گرازبن از جنگل آموزشی و پژوهشی خیرودکنار. مجله منابع طبیعی ایران، جلد 57 (4): 702-689.
 
- Burschel, P. and Huss, J., 1987. Grundriss des Waldbaus. Verlag Paul Parey, Humburg und Berlin. 352p.
- Liu, X., Silinus, U., Lieffers, V.J. and Man, R., 2003. Stem hydraulic properties and growth in lodgepole pine stands following thinning and sway treatment. Can. J. For. Res. 33(7): 1295-1303.
- Marvie- Mohadjer, M.R., 1975. Ueber Qualitaets merkmale der Buche. Doctoral dissertation Nr. 5306.  Aku- Fotodruck, ETH, Zuerich. 106p.
- Nikinmaa, E., Ilomaki, S. and Makela, A., 2003. Crown rise due to competition drives biomass allocation in silver birch. Can. J. For. Res. 33(12): 2395-2404.
- Oliveria, A.M., 1987. The H/D ratio in maritime pine (Pinus pinaster) stands. 881-888. In: Ek, A.R., Shifley, S.R. and Burk, T.E., (eds.). Proceedings of the IUFRO conference, Vol 2: Forest growth modeling and prediction. 23-27 Aug. 1987. Minneapolis, Minn. International Union of Forest Research Organizations, Vienna.  
- Rudnicki, M., Silinus, U. and Lieffers, V.J. 2004. Crown cover is correlated with relative density, tree slenderness and tree height in lodgepole pine. Forest science 50(3): 356-363.
- Sagheb-Talebi, Kh. and Schuetz, J. Ph., 2002. The structure of natural oriental beech (Fagus orientalis) forests in the Caspian region of Iran and potential for the application of the group selection system. Forestry, 75(4): 465- 472.
- Wang, Y., Titus, S.J. and LeMay, V.M., 1998. Relationships between tree slenderness
coefficients and tree or stand characteristics for major species in boreal mixed wood forests. Can. J. For. Res. 28: 1171-1183.