بررسی روند رویش قطری و ارتفاعی راش در جنگلهای طبیعی کلاردشت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جنگل‌داری، کارشناس ارشد سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور

2 دانشیار، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

جوامع جنگلی کنونی شمال ایران نتیجه و ثمره تحولات پیچیده‌ای است که در اکوسیستم طبیعی این جنگلها حادث گردیده است. اساساً تحولات در اکوسیستم های طبیعی و به‌ویژه جنگلها بصورت بسیار بطئی و کند اتفاق می‌افتد، به‌طوری‌که این تحولات در زمان کوتاه قابل مشاهده و یا ارزیابی نیستند. زمان سیکل تحولی در جوامع مختلف، متفاوت است. به‌عبارت دیگر یک درخت جنگلی در نتیجه رسیدن به سن دیرزیستی فیزیولوژیک مورد تخریب واقع شده و با افتادن خود حفره‌ای را در جنگل ایجاد می کند، بعد بذرهای ریخته شده در این حفره‌ها بدلیل مهیا بودن شرایط رشد، رویش خود را آغاز می‌کنند. نهالهای حاصل در نتیجه رقابت و طی مراحل رویشی گوناگون، توده‌های جنگلی نهایی را بوجود می‌آورند. تمام اتفاقاتی که در این مدت به‌وقوع می‌پیوندد همراه با تحولاتی در جنگل است که اصطلاحاً تحت عنوان مراحل و فازهای توالی و یا تحولی نامگذاری می‌شوند. زمان سیکل توالی در جوامع جنگلی مختلف، متفاوت است. در این مطالعه به‌منظور تعقیب وضعیت رشد قطری و ارتفاعی در ارتباط با سن در طول سیکل توالی در راشستانهای طبیعی، تعداد 4 اصله درخت راش با قطر بین 16 تا 70 سانتیمتر انتخاب و با آنالیز تنه، بررسیهای متفاوتی روی آن انجام گرفت. بررسیهای به‌عمل آمده نشان داد که طول این سیکل و یا به‌عبارت دیگر، مدت زمانی که یک نهال راش بطور طبیعی در جنگل مستقر می‌شود تا زمانی که در نتیجه ضعف فیزیولوژیک دچار آسیب جدی شده و از بین می‌رود در راشستانهای طبیعی کلاردشت حدود 200 تا 230 سال می‌باشد. به‌علاوه میزان رویش قطری راش نیز در طول سالهای مختلف از نظم خاصی پیروی نمی‌کند و دارای نوسانهای متفاوتی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diameter and height increment process of oriental beech (Fagus orientalis) in natural Caspian forests; Kelardasht region

نویسندگان [English]

  • Bahram Delfan Abazari 1
  • Khosro Sagheb-Talebi 2
1 Senior Forest Expert; Forest, Range and Watershed Organization (FRWO),
2 Associated Prof., Research Institute of Forests and Rangelands (RIFR)
چکیده [English]

 
The development stages in the natural forests run very slowly, which are not easy to recognize them within a short period of time. The duration of development of a stand and transition from one stage to another varies among the forest communities. Also the growth characteristics and dynamic of the stands varies in different development stages. This paper aimed to study the diameter and height increment of oriental beech in relation to tree age within the stages. For this purpose, four beech trees in diameter from 15 to 70 cm, were selected and stem analysis were carried out in an interval of 1.4 m logs. The results showed that the diameter increment has no uniform pattern and varies with the age of tree and the development stage of the stand. The diameter and height increment of young beechs are very slow at the early stage of growth (up to the age of 30), which starts to increase later. A beech tree with a diameter of 12 cm could be 30 years old and could reach to a height of 12 m. While, another beech tree with a diameter of 40 cm could be 140 to 150 years old and the total height of such tree could reach to 25 m. The development (successional) cycle of oriental beech in the Caspian region, which occurs with establishing of seedlings within the gaps after falling of old trees and continues up to physiological death of trees, is estimated between 200 and 230 years. At this age the diameter of tree could reach to 70 cm.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • natural forest
  • oriental beech
  • increment
  • development cycle
- امینی، م.، 1385. بررسی رویش قطری و طولی درختان راش در راشستانهای شرق مازندران (مطالعه موردی در طرح جنگل‌داری هفت‌خال ساری). رساله دکتری در رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. 116 صفحه.
- بی‌نام. 1377-الف. طرح جنگل‌داری سری یک لنگا. سازمان جنگلها و مراتع کشور.
- بی‌نام. 1377-ب. طرح جنگل‌داری سری 2 لنگا. سازمان جنگلها و مراتع کشور.
- دلفان اباذری، ب. و ثاقب طالبی، خ.، 1380. بررسی کمی و کیفی تحول تجدید حیات طبیعی در دانگ تجدید نسل طرح لنگا. مجله پژوهش و سازندگی ، جلد 4/14 (53):73-66.
- دلفان اباذری، ب.، ثاقب‌طالبی، خ. و نمیرانیان، م.، 1383. بررسی مراحل تحولی راشستانهای طبیعی در قطعه شاهد منطقه کلاردشت (لنگا). نشریه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران (12)3: 326-307.
- رسانه، ی.، مشتاق، م. و صالحی، پ.، 1380. بررسی کمی و کیفی جنگلهای شمال کشور. مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت جنگلهای شمال و توسعه پایدار. سازمان جنگلها و مراتع کشور: 81-56.
- صالحی شانجانی، پ.، 1381. تنوع ژنتیکی راش شرقی و ارتباط آن با برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مورفولوژیکی راش در راشستانهای ایران. رساله دکترای دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران، ایران.220 صفحه.
- صالحی شانجانی، پ. و ثاقب طالبی، خ.، 1383. بررسی ویژگیهای مورفولوژیکی و کمی و کیفی توده‌های راش ایران از دیدگاه حفاظت ژن. تحقیقات جنگل و صنوبر. 12(2):184-147.
- میربادین، ع. و نمیرانیان، م.، 1373. مقایسه رشد در توده‌های بکر و بهره برداری شده در جنگلهای شمال کشور. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. شماره 104، 35 صفحه.
- میربادین، ع و نمیرانیان، م.، 1384. مقایسه سیکل بذردهی راش براساس آنالیز تنه در راشستانهای مناطق کلاردشت، گرگان و سنگده. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. تحقیقات جنگل و صنوبر 13(3): 378-353.
- Korpel, S., 1995. Die Urwaelder der Westkarpaten. Gustav-Fischer Verlag. Stuttgart. 310p.
- Leibundgut, H., 1993. Europaeische Urwaelder. Hauptverlag, Bern. 260p.
- Moshtagh Kahnamoie, M.H., Bijker, W. and Sagheb–Talebi, Kh., 2004. The relation between annual diameter increment of Fagus orientalis and environmental factors (Hyrcanian forest): 76-82. In: Sagheb-Talebi, Kh., Madsen, P. and Terazawa, K. (Eds.), 2007. Improvement and Silviculture of Beech. Proceedings from the 7th International Beech Symposium. Research Institute of Forests and Rangelands, Iran. 186 p.