برآورد بیوماس برگ و شاخص سطح برگ دو گونه عمده در جنگلهای یاسوج

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته دکترای منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

جنگلهای یاسوج نماینده جنگلهای بخش زاگرس جنوبی قلمداد می‌شوند که از نظر تراکم و ترکیب گونه‌ای از اهمیت ویژه‌ای در سطح کشور برخوردارند. دو گونه عمده این جنگلها را بلوط ایرانی (‌‌Quercus brantii) و بنه (Pistaciamutica) تشکیل می‌دهند. در این تحقیق با استفاده از اندازه‌گیری اجزاء مختلف درختان و یافتن رابطه‌های همبستگی بین مؤلفه‌های مختلف، دو شاخص اکولوژیک میزان بیوماس برگ و شاخص سطح برگ (Leaf Area Index) برآورد شده است. برای این منظور تعدادی از درختان بلوط ایرانی و بنه به روش تصادفی- سیستماتیک انتخاب و مؤلفه‌هایی نظیر قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، ارتفاع تاج و دو قطر بزرگ و کوچک تاج اندازه‌گیری شدند. همچنین برگ‌های قطاعی از تاج درختان که بر حسب کوچکی یا بزرگی تاج درختان بین یک‌هشتم تا یک‌چهارم کل درخت بودند، چیده شد. پس از توزین، وزن خشک برگها در آزمایشگاه تعیین گردید. برای محاسبه شاخص سطح برگ از روش Gravimetric Method استفاده شد که در آن رابطه بین «سطح برگ» و «وزن خشک» به‌عنوان معیاری برای برآورد مساحت کل برگ‌های درخت می‌باشد. برای تعمیم نتایج بدست آمده از درختان نمونه به کل جنگل از روش «درخت متوسط» (Mean Tree Method) استفاده شد. نتایج نشان داد میزان بیوماس برگ گونه‌های بلوط ایرانی و بنه به‌ترتیب 3/1317 و 2/57 کیلوگرم در هکتار است. برای برآورد سریع این شاخص نیز روابط ریاضی مربوط به درختان ارائه گردید. متوسط شاخص سطح برگ در منطقه مورد مطالعه حدود 2/1 برآورد شد. همچنین آزمایش تجزیه برگ گونه‌های نام برده برای بررسی‌های بیشتر در زمینه میزان عناصر موجود در برگ انجام شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of leaf biomass and leaf area index of two major species in Yasuj forests

نویسنده [English]

  • Hamid Reza Adl
Ph.D. Natural Resources, Forest Management
چکیده [English]

Yasuj forests are regarded as the representative of south Zagros forests that are especially important due to density and species diversity. Two major species of these forests are Quercus brantii and Pistacia mutica. In this research leaf biomass and leaf area index (LAI) were assessed by the measurement of various parts of trees and finding correlation between different variables. In order to perform this research, a number of trees were selected by systematic randomized method and different variables such as diameter at breast, height, height of tree crown and small and large diameters of tree crown were measured. Also the leaves of a sector of the tree crown were picked off and after weighting, their dry weight were measured in laboratory. Gravimetric method was applied for calculating LAI in which the relationship between leaf area and its dry weight is used to estimate the total area of whole trees leaves. Mean Tree Method was used to generalize the result to the whole forest. The results showed that the amount of leaf biomass for Quercus brantii and Pistacia mutica were 1317.3 and 57.2 (kg/ha), respectively. For rapid estimation of this index allometric equations were suggested. Mean LAI in studied site was estimated to be about 1.2. Also analysis tests were done for more evaluation of the amount of elements in leaves.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • leaf biomass
  • leaf area index
  • Quercus brantii
  • Pistacia mutica
  • Yasuj Forests
- بی‌نام.، 1350. طرح جنگلداری یاسوج، منطقه سروک. گروه جنگل‌داری دانشکده منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، 272 صفحه.
- زرین کفش، م.، 1350. بررسی قسمتی از خاک‌های جنگلی یاسوج. دانشکده جنگل‌داری دانشگاه تهران، 24: 105-97.
- زرین کفش، م.، 1380. خاک‌شناسی جنگل. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 361 صفحه.
- سون، اس.، 1356. ترجمه متین، ا.، اثر جنگل‌ در خاکها. انتشارات دانشگاه جندی شاپور، اهواز، 256 صفحه.
- فرهمند، م.، 1378. بررسی تغییرات کمی و کیفی طرح جنگل‌داری یاسوج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، 86 صفحه.
- میسرا، کی. سی.، 1372. ترجمه مدیر شانه‌چی، م.، اکولوژی گیاهی. مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، 509 صفحه.
- Asner, G.P., Scurlock, M.O. and Hicke, A., 2002. Global synthesis of Leaf Area Index observations. Global Ecology and Biogeography, 22 p.
- Gower, S.T. and Norman, J.M., 1991. Rapid Estimation of Leaf Area Index In Conifer and Broad-leaf Plantation. Ecology, 72(5): 1896-1900.
- Jonkheere, I., Fleck, S., Nackaerts, K. and Coppin, P., 2004. Review of methods for in situ leaf area index determination: Part I , Theories, sensors and hemispherical photography. Agricultural and Forest Meteorology, 121(1-2): 19-35.
- Kimminis, J.P., 1988. Community organization: methods of study and prediction of the productivity and yield of forest ecosystems. Canadian Journal of Botany, 66: 2654-2672.
- Martens, S.N., Ustin, S.L. and Rousseau, R.A., 1993. Estimation of Tree Canopy Leaf Area Index by Gap Fraction Analysis. Forest Ecology and Management, 61: 91-108.
- Pierce, L. I. and Runnings, S.W., 1988. Rapid estimation of coniferous forest leaf area index using a portable integration radiometer. Ecology, 69: 1762-1767.
- Satoo, T. and Madgwick, H.A.I., 1982. Forest Biomass. Forestry sciences, 152p.