تأثیر شیوه تدریجی - پناهی بر تنوع گونه‌های گیاهی در جنگل های راش شرقی (مطالعه موردی: جنگل های شفارود- گیلان)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد- دانشگاه گیلان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر بهره‌برداری بر تنوع گونه‌های گیاهی، دو پارسل بهره‌برداری شده و بهره‌برداری نشده از جنگلهای راش منطقه شفارود واقع در غرب گیلان انتخاب شدند. آماربرداری به‌روش منظم تصادفی انجام و مساحت قطعه نمونه برای گونه‌های چوبی2500 مترمربع و به شکل مربع انتخاب شد. برای گونه‌های علفی با استفاده از روش قطعات نمونه حلزونی سطح قطعه نمونه 64 مترمربع به‌دست آمد و برای مطالعه زادآوری از قطعات نمونه 100 متر مربعی استفاده شد. در نهایت به‌ترتیب 24 و 27 قطعه نمونه از جنگلهای بهره‌برداری نشده و بهره‌برداری شده برداشت شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخصهای تنوع شانون- وینر، یکنواختی پیلو و شاخص تشابه جاکارد استفاده شد. نتایج نشان داد که غنای گونه‌های درختی، درختچه‌ای و علفی در جنگل بهره‌برداری شده به‌ترتیب برابر 7، 8 و 28 عدد و در جنگل بهره‌برداری نشده به‌ترتیب برابر 6، 4 و 18 عدد می‌باشد. مقدار تنوع در لایه درختی در جنگل بهره‌برداری نشده بیشتر از جنگل بهره‌برداری شده بود، اما مقدار آن در لایه‌های نونهال، نهال کوچک، نهال بزرگ، درختچه‌ای و علفی در جنگل بهره‌برداری شده بیشتر از بهره‌برداری نشده به‌دست آمد. همچنین مقدار یکنواختی در تمامی لایه‌های رستنی در جنگل بهره‌برداری شده بیشتر از جنگل بهره‌برداری نشده حاصل شد. میزان شاخص تشابه جاکارد در دو جنگل مورد مطالعه در لایه‌های درختی، درختچه‌ای و علفی به‌ترتیب برابر 50/62، 00/50 و71/60 درصد به‌دست آمد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of shelterwood silvicultural method on plant species diversity in beech (Fagus orientalis Lipsky.) forests in Shafaroud, Guilan province

نویسندگان [English]

  • Hasan Poorbabaei 1
  • Alireza Ranjavar 2
1 Assoc. Prof. Faculty of Natural resources, University of Guilan
2 M.Sc. Student, Faculty of Natural resources, University. of Guilan
چکیده [English]

      In order to study the effects of logging on plant species diversity, two compartments of logged and unlogged of beech forests in the Shafaroud region in western Guilan were selected. Inventory procedure was systematic- random method. Sampling plot area was 50´50m to survey woody species and for herbaceous species, 8´8m nested plot sampling was obtained. Regeneration (seedlings) was studied at 10´10m subplots. Data analysis was carried out by Shannon – Wiener and Pielou’s evenness indices and Jaccard’s similarity index. Results showed that species richness for trees, shrub and herbaceous were obtained 7, 8 and 28 in the logged forest, whereas they were 6, 4 and 18 in the unlogged forest, respectively. The diversity value in the unlogged forest was found higher than in logged forest in tree layer, while in the seedling, small sapling, large sapling, shrub and herbaceous layers were higher in the logged than unlogged forest. In addition, the evenness values in all vegetation layers were found higher in the logged than unlogged forest. Jaccard’s similarity index for tree, shrub and herbaceous layers were 62.50, 50.00 and 60.71 percent in the studied forests, respectively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • shelterwood method
  • plant species diversity
  • beech forests
  • Guilan

مراجع

- بی‌نام، 1379-الف. طرح جنگلداری سری 5 شفارود. سازمان جنگلها و مراتع کشور، اداره کل منابع طبیعی استان گیلان،110 صفحه.
بی‌نام، 1379-ب. طرح جنگلداری سری 9 شفارود. سازمان جنگلها و مراتع کشور، اداره کل منابع طبیعی استان گیلان، 115 صفحه.
- پوربابائی، ح.، 1383. کاربرد آمار در بوم شناسی (روشها و محاسبات پایه‌ای) (ترجمه). انتشارات دانشگاه گیلان، 428 صفحه.
- زبیری، م.، 1373. آماربرداری جنگل (اندازه گیری درخت و جنگل). انتشارات دانشگاه تهران، 401 صفحه.
- Andel, T.V., 2001. Floristic composition and diversity of mixed primary and secondary forests in northwest Guyana. Biodiversity and Conservation 10: 1645-1682.
- Atlegrim, O. and Sjoberg, K., 2004. Selective felling as a potential tool for maintaining biodiversity in managed forests. Biodiversity and Conservation 13: 1123-1133.
- Aubert, M., Alard, D. and Bureau, F., 2003. Diversity of plant assemblages in managed temperate forests: a case study in Normandy (France). Forest Ecology and Management 175: 321-337.
- Battles, J. J., Shlisky, A. J., Barrett, R. H., Heald, R. C. and Allen-Diaz, B. H., 2001. The effects of forest management on plant species diversity in a Sierran conifer forest. Forest Ecology and Management 146: 211-222.
- Bell, F. W. and Newmaster, S. G., 2002. The effects of silvicultural disturbances on the diversity of seed-producing plants in the boreal mixedwood forest. Canadian Journal of Forest Research 32: 1180-1191.
- Chiarucci, A., Dominicis, V. D. and Wilson, J.B., 2001. Structure and floristic diversity in permanent monitoring plots in forest ecosystems of Tuscany. Forest Ecology and Management 141: 201-210.
- Daniel, C.R. and Juday, G.P., 2002. Plant species diversity on logged versus burned sites in central Alaska. Forest Ecology and Management 155: 291-302.
- Gilliam, F. S., Turrill, N. L. and Adams, M. B., 1995. Herbaceous-layer and overstory species in clear-cut and mature central Appalachian hardwood forests. Ecological Applications 5 (4): 947-955.
- Hall, J. S., Harris, D. J., Medjibe, V. and Ashton, P. M. S., 2003. The effects of selective logging on forest structure and tree species composition in a Central African forest: implications for management of conservation areas. Forest Ecology and Management 183: 249-264.
- Halpern, C., 1995. Plant species diversity in natural and managed forests of Pacific Northwest. Ecological Applications 5(4): 913-934.
- Huang, W., Pohjonen, V., Johansson, S., Nashanda, M., Katigula, M.I.L., Luukkanen, O., 2003. Species diversity, forest structure and species composition in Tanzanian tropical forests. Forest Ecology and Management 173: 11-24.
- Jenkins, M.A. and Parker, G.R., 1998. Composition and diversity of woody vegetation in silvicultural openings of southern Indiana forests. Forest  Ecology and  Management 109: 57-74.
- Keel, S., Gentry, A.H. and Spinzi, L., 1992. Using vegetation analysis to facilitate the selection of conservation sites in Eastern Paraguay. Conservation Biology 7(1): 66-75.
- Mueller, D.D. and Ellenberg, H., 1989. Aims and methods of vegetation ecology. John Wiley & Sons. 547 p.
- Nagaike, T., 2002. Differences in plant species diversity between conifer (Larix kaempferi) plantations and broad-leaved (Quercus crispula) secondary forests in central Japan. Forest Ecology and Management 168: 111-123.
- Nagaike, T., Kamitani, T. and Nakashizuka, T., 1999. The effect of shelterwood logging on the diversity of plant species in a beech (Fagus crenata) forest in Japan. Forest Ecology and Management 118: 161-171.
- Parrotta, J. A., Francis, J. K. and Knowles, O. H., 2002. Harvesting intensity affects forest structure and composition in an upland Amazonian forest. Forest Ecology and Management 169: 243-255.
- Pourbabaei, H. and Poor- Rostam, A., 2006. The effect of shelterwood silvicultural method on the diversity of plant species in a beech (Fagus orientalis Lipsky) forest in the North of Iran. Agricultural Constraints in the Soil-Plant- Atmosphere Continuum. AGRO ENVIRON International Symposium. 4-7 September. GhentUniversity. Ghent. Belgium.
- Pyke, D. A. and Zamora, B. A., 1982. Relationships between over story structure and under story production in the grand fir/ myrtle bon wood habitat type of north central Idaho. Journal of Range Management 35: 769-773.
- Robert, L.D., 1997. Understory plant diversity in riparian Alder- Conifer stands after logging in southeast Alaska. USDA Forest Service, Pacific Northwest Research Station, Research Note PNW-RN-523
- Sagar, R., Raghubanshi, A.S. and Singh, S., 2003. Tree species composition, dispersion and diversity along a disturbance gradient in a dry tropical forest region of India. Forest Ecology and Management 186: 61-71.
- Schmidt, W., 2005. Herb layer species as indicators of biodiversity of managed and unmanaged beech forests. For. Snow Landsc. Res. 79: 111-125.
- Shelton, M.G. and Murphy, P. A., 1994. Loblloly pine regeneration and competing vegetation 5 year implementing uneven- aged silviculture. Canadian Journal of Forest Research 24: 2448-2458.
- Steege, H.T., 2003.  Long term changes in tropical tree diversity. Studies for the Guiana Shield, Africa, Borneo and Melanesia. Tropenbos series 22. Tropenbos International, Wageningen, The Netherlands. 65 p.
- Sundriyal, R.C. and Sharma, E. 1996. Anthropogenic pressure on tree structure and biomass in the temperate forest of Mamlay watershed in Sikkim. Forest Ecology and Management 81: 113-134.
- Van Lear, D.H., Vandermast, D.B., Rivers, C.T., Baker, T.T., Hedman, C.W., Clinton, D.B. and Waldrop, T.A., 2002. American chestnut, rhododendron, and the future of Appalachian Cove forest. USDA, Forest Service, Southern Research Station. 622 p.
- Webb, E. and Sah, R. N., 2003. Structure and diversity of natural and managed sal (Shorea robusta Gaern.f.). Forest Ecology and Management 176: 337-353.
- Wild, J., Neuhauslova, Z. and Sofron, J., 2004. Changes of plant species composition in the Sumava spruce forests, SW Bohemia, since the 1970s. Forest Ecology and Management 187: 117-132.
- Wilkie, P., Argent, G., Cambell, E., Saridan, A., 2004. The diversity of 15 ha of lowland mixed dipterocarp forest, Central Kalimantan. Biodiversity and Conservation 13: 695-708.
- Yirdaw, E. and Luukkanen, O., 2003. Indigenous woody species diversity in Eucalyptus globulus Labill.ssp. globules in the Ethiopian highlands. Biodiversity and Conservation 12: 567-582.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار