تأثیر عوامل فیزیوگرافی بر ساختار جست گروههای بلوط در جنگل باباکوسه علیا، استان کرمانشاه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

3 استادیار پژوهشی، مؤسسة تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

جست یکی از مکانیسم­های مهم تجدیدحیات طبیعی جنگلهای بلوط در نواحی تخریب یافته می­باشد. در مطالعه حاضر به‌منظور بررسی تأثیر عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت و شکل زمین) بر ساختار جست­گروهها، قسمتی از جنگلهای متعلق به سامان عرفی روستای بابا­کوسة علیا در استان کرمانشاه به مساحت 430 هکتار انتخاب گردید. سپس تعداد 84 قطعه‌ نمونة مربعی شکل 16 آری با استفاده از شبکه آماربرداری به روش منظم - تصادفی در سطح جنگل پیاده و مشخصه‌های کمی جست­گروه شامل ارتفاع حداکثر، تعداد جست، سطح تاج و سطح مقطع اندازه­گیری و محاسبه گردیدند. به‌منظور بررسی نقش عوامل فیزیوگرافی در کل پنج طبقة ارتفاعی، سه طبقة شیب، چهار طبقة جهت‌های اصلی و سه طبقة فرم زمین در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که برودار گونة غالب منطقه می­باشد و تعداد متوسط جست در هر جست­گروه بلوط 9/5 می­باشد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تغییرات ارتفاع از سطح دریا بر ویژگیهای ساختاری جست­گروه­ها (تعداد جست در هکتار، سطح تاج، ارتفاع حداکثر و سطح مقطع) تأثیرگذار است و با افزایش ارتفاع از سطح دریا تعداد جست­ها کاهش می­یابد. متغیرهای تعداد جست در هکتار و سطح تاج جست­گروه در طبقات مختلف شیب اختلاف معنی­داری در سطح 1% دارند، ولی در مورد سایر عوامل در طبقات مختلف شیب، ارتباط معنی­داری وجود ندارد. تجزیه واریانس تعداد جست و جهت جغرافیایی نیز نشان می‌دهد که اختلاف معنی­داری در سطح 1% بین آنها موجود می­باشد، ولی سایر عوامل ساختاری با تغییر در طبقات جهت، اختلاف معنی‌داری نداشتند. همچنین بین مشخصه­های کمی مورد مطالعه در سه فرم زمین شامل یال، دره و دامنه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بیشترین تعداد جست در هکتار در طبقة ارتفاعی 1700-1600 متر، طبقة شیب 12-0 درصد، جهت شرقی و در فرم دره مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of physiographical factors on oak sprout-clumps structure in Baba-Kooseh forest; Kermanshah province

نویسندگان [English]

  • Niknam Soleymani 1
  • Davood Dargahi 2
  • Mahdi Pourhashemi 3
  • Mojtaba Amiri 1
1 M.Sc. Student, University of Agricultural Sciences and Natural Resources of Gorgan
2 Assistant Prof., University of Agricultural Sciences and Natural Resources of Gorgan
3 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

 
     Sprout is one of the most important regeneration mechanisms in degraded oak forests. The main goal of this research was study of effects of different physiographical conditions on oak sprout-clumps structure. For this purpose a section of Baba-Kooseh Olia forest in Kermanshah province with an area of 430 ha was selected. Then 84 square sample plots with an area of 1600 m2 by systematic - random network and random starting point were established in the mentioned region. Some important quantitative parameters were measured in plots including maximum height, crown area, basal area and number of sprouts in oak sprout-clumps. 5 altitude classes, 3 slope classes, 4 aspect classes and 3 land form classes were considered too. Result showed that the main woody species was Quercus brantii and average number of sprouts in oak sprout clumps was 5.9. Results of analysis of variances (ANOVA) showed that there was a significant difference between oak sprout-clumps structure relation to altitude and slope changes. There was also a significant difference in sprout number with aspect. The maximum number of sprouts was observed in elevation range of 1600-1700 m.a.s.l., in slope percent range of 0-12%, eastern aspect and in valley land form.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Baba-Kooseh forest
  • Kermanshah
  • Oak
  • physiography
  • sprout
  • sprout-clump

مراجع

- امیرقاسمی، ف.، ثاقب­طالبی، خ. و درگاهی، د.، 1380. بررسی ساختار تجدیدحیات طبیعی جنگلهای ارسباران در حوضة مطالعاتی ستن­چای. فصلنامة تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 6: 62-1.
- بی­نام.، 1383. مدیریت آبخیزداری استان کرمانشاه. گزارش هواشناسی، جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه، کرمانشاه، 165 صفحه.
- پورهاشمی، م.، 1382. بررسی تجدیدحیات طبیعی گونه­های مختلف بلوط در جنگلهای مریوان. رسالة دکتری رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 166 صفحه.
- جزیره­ای، م.ح. و ابراهیمی رستاقی، م.، 1382. جنگلشناسی زاگرس. انتشارات دانشگاه تهران،560 صفحه.
- زبیری، م.، 1379. آماربرداری درجنگل (اندازه گیری درخت و جنگل). انتشارات دانشگاه تهران،401 صفحه.
- فتاحی، م.، 1358. بررسی جنگل‌شناسی جنگل‌های گاوزیان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران، 129 صفحه.
- فتاحی، م.، 1373. بررسی جنگلهای بلوط زاگرس و مهمترین عوامل تخریب آن. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 63 صفحه.
- فتاحی، م. انصاری، ن.، عباسی، ح. ر.، خان­حسنی، م.، 1379. مدیریت جنگلهای زاگرس (منطقة مورد مطالعه: جنگلهای داربادام کرمانشاه). انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 471 صفحه.
- کوشه، پ.، ترجمة: بیرنگ، ن.، جوانشیر، ع.، مجتهدی، ی.، 1371. بررسی و پرورش جنگل، راهنمای اداره عملی جنگل. چاپ اول، انتشارات دانشگاه تبریز. 397 صفحه.
- گرجی­بحری، ی.، 1379. بررسی طبقه­بندی، تیپولوژی و برنامه­ریزی جنگل­شناسی جنگل تحقیقاتی واز. رسالة دکتری رشتة جنگلداری. دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تهران. 139 صفحه.
- متین­خواه، ح.، 1375. بررسی تجدیدحیات بلوط در جنگلهای یاسوج، پایان­نامة کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، 128 صفحه.
- مروی مهاجر، م.ح.، 1384. جنگلشناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 387 صفحه.
- Beers. T. W., Dress, P. E., and Wensel. L.C., 1966. Aspect transformation in site productivity research. Journal of Forestry 80: 493-498.
- Buckley, G. P., 1994. Ecology and management of coppice woodlands. Chapman & Hall publication, 336 p.
- Burschel, P. and Huss, J., 1987. Grundriss des Waldbaus. Hamburg & Berlin, Paperyverlag. 352 p.
- Daniel, T. W., Helms, J. A, and Baker, F. S., 1979. Principles of silviculture. McGraw-HILL publication. 500 p.
- Dengler, A., 1982. Waldbau. Funft. Auflage, 2 .Band, Berlin P. Parey. 280 p.
- Ducrey, M. and Turrel, M., 1992. Influence of cutting methods and dates on stump sprouting in Holm oak (Quercus ilex) coppice. Ann. Sci. For., 49: 449-464.
- Gardiner, E. S. and Helmig, L. M., 1997. Development of water oak stump sprouts under partial overstory. New Forests, 14: 55-62.
- Gracia, M. and Retana, J., 2004. Effect of site quality and shading on sprouting pattern of holm oak coppice. Forest Ecology and Management, 188: 39-46.
- Johnson, P. S., Shifley, S. R. and Rogers, R., 2002. The Ecology and Silviculture of oaks. 503 p.
- Mayer, H., 1984. Waldbau auf soziologisch–ecologischer Grundlage. Stuttgart, Gastav Fisher . 514 p.
- McGee, C. E., 1978. Size and age of tree affect white oak stump sprouting. USDA, Forest service, Southern Forest Experiment Station, Research Note So-239, 6 p.
- Nyland, R. d., 1996. Silviculture, concepts and applications. McGraw-HILL publication. 633 p.
-Roth, E. R. and Hepting, G. H., 1943. Origin and development of the oak stumps as affecting their likelihood to decay. Journal of Forestry, 41: 27-36.
- Smith, D. M., Larson, B. C., Kelty, M. J and Ashton, P. M. S., 1996. The practice of silviculture: applied forest ecology. Wiley publication. 537 p.
- Tworkoski, T.J., Burger, J.A. and Smith, W.M., 1983. Soil texture and bulk density affect growth of white oak seedling. Tree planters notes, 34 (2): 22-25.
- Weigel, D. R. and P.S. Johnson. 1998. Stump sprouting probabilities for southern Indiana oaks. Technical Brief, No. 7, USDA, Forest service, North Central Forest Experiment Station, 8 p.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار