تعیین تعداد بهینه گروه های اکولوژیک در طبقه بندی پوشش گیاهی (مطالعه موردی: جنگل آموزشی- پژوهشی خیرودکنار نوشهر)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

2 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

چکیده

این تحقیق در جوامع  Alno-Fagetum orientalis،Carpino-Fagetum orientalis ،Rusco-Fagetum orientalis و
Fagetum orientalis بخشهای نم‌خانه، گرازبن و چلیر جنگل آموزشی پژوهشی خیرودکنار نوشهر انجام شده است. هدف از این مقاله تعیین تعداد بهینه گروههای اکولوژیک جوامع راش جنگل منطقه مورد مطالعه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل گونه‌های معرف می‌باشد تا در مطالعات بعدی اکولوژیک و تغییرات پوشش گیاهی مورد استفاده قرار گیرد. از روش نمونه‌برداری طبقه‌بندی شده برای انتخاب محل قطعات نمونه استفاده شد و در هر جامعه گیاهی در جهت‌های جغرافیایی مختلف اقدام به انتخاب قطعات نمونه گردید که در مجموع 120 قطعه نمونه از جوامع راش منطقه مورد بررسی برداشت شد. برای برداشت فلورستیک، در قطعات نمونه مربعی شکل به مساحت 400 مترمربع، پوشش گیاهی در اشکوبهای مختلف (درختی، درختچه‌ای و علفی) با استفاده از مقیاسهای براون- بلانکه ثبت گردید. در این بررسی از روش تجزیه و تحلیل خوشه‌ای برای طبقه‌بندی پوشش گیاهی استفاده شد که در آن برای محاسبه ماتریس فاصله‌ها از روش سارنسون و برای ادغام خوشه‌ها از روش بتا انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود. برای تعیین تعداد بهینه خوشه‌ها، روش تجزیه و تحلیل گونه‌های معرف به‌همراه آزمون مونت‌کارلو بکار گرفته شد. نتایج نشان داد، در صورتی‌که در طبقه‌بندی پوشش گیاهی جوامع راش منطقه مورد مطالعه حاصل از تجزیه و تحلیل خوشه‌ای، چهار خوشه انتخاب گردد، تعداد گونه‌های معرفی که دارای ارزش معرف معنی‌داری می‌باشند، حداکثر خواهد بود. بنابراین چهار گروه به‌عنوان تعداد بهینه گروههای اکولوژیک جوامع راش منطقه مورد مطالعه تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determination of optimum number of ecological groups in vegetation classification (Case study: Kheiroudkenar Forests)

نویسندگان [English]

  • Javad Eshaghi Rad 1
  • Ghavamoddin Zahedi Amiri 2
  • Asadollah Mataji 3
1 Assistant Prof., University of Urmia
2 Associate Prof., University of Tehran
3 Assistant Prof., Azad University, Science and Research Branch
چکیده [English]

     This study was carried out in Carpino-Fagetum orientalis, Rusco-Fagetum orientalis, Fagetum orientalis and Alno-Fagetum orientalis forest communities of Namkhaneh, Gorazbon and Chelir districts of Kheiroudkenar forests. The aim of the research was determination of the optimum number of ecological groups in the study area using indicator species analysis. Selective stratification sampling method was used to locate samples. One plot was laid out on each aspect and on each community. Totally, 120 samples were selected in the Fagus orientalis communities in the study area. The plot size was 400m2 considering to minimal area method. At each sample, floristic list in separate strata (trees, shrubs and herbs) were recorded using Braun-Blanquet scales. Cluster analysis was used for classification of samples. In this method, Sorenson distance measure was applied to calculate the distance matrix and flexible beta method as a cluster linkage measure. Indicator species analysis accompanied with Monte Carlo test was used to choose the optimum number of the clusters. Results showed that if four clusters were selected in the vegetation classification of Fagus orientalis communities in the study area based on cluster analysis, the number of indicator species, which had significant indicator values, would be maximum. Therefore, four groups could be introduced as the optimum number of ecological groups of Fagus orientalis communities in the study area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • beech
  • ecological groups
  • cluster analysis
  • indicator species analysis

مراجع

- سرمدیان، ف. و جعفری، م.، 1380. بررسی خاکهای جنگلی ایستگاه تحقیقاتی- آموزشی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران (خیرودکنار – نوشهر). مجله منابع طبیعی ایران، ویژه‌نامه سال1380، 103 صفحه.
- صالحی، ع.، 1383. بررسی تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در ارتباط با ترکیب پوشش درختی و عوامل توپوگرافی در بخش نم‌خانه جنگل خیرودکنار. پایان‌نامه دکتری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 104 صفحه.
- عطری، م.، 1376. فیتوسوسیولوژی (جامعه شناسی گیاهی). انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره171، 384 صفحه.
- متاجی، ا.، 1382. طبقه‌بندی رویشگاه براساس جوامع گیاهی، ساختار توده و وضعیت فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگلهای طبیعی. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، 164 صفحه.
- محمدپور، ا.، 1383. تعیین جوامع گیاهی سری گرازبن جنگل آموزشی – پژوهشی خیرودکنار و ارتباط آن با خصوصیات شکل زمین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 61 صفحه.
- مصداقی، م.، 1380. توصیف و تحلیل پوشش گیاهی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 288 صفحه.
- مقدم، م.، 1380. اکولوژی توصیفی و آماری پوشش گیاهی، انتشارات دانشگاه تهران، 285 صفحه.
- Dombois, D.M. and Ellenberg, H., 1974. Aims and methods of vegetation ecology. John Wiley and Sons, New York, London, Sydney, Toronto, 547 p.
- Dufrene, M. and Legendre, P., 1997. Species assemblages and indicator species: the need for a flexible asymmetrical approach. Ecological Monographs, 67: 345-366.
- Hardtle,W., von Oheimb, C. and Westphal, G., 2005. Relationships between the vegetation and soil conditions in beech and beech-oak forests of northern Germany. Plant Ecology, 177: 113–124.
- Grabherr, G., Reiter K. and Willner W., 2003. Towards objectivity in vegetation classification: the example of the Austrian forests. Plant Ecology,169: 21–34.
- Kashian, D.M., Barnes, B.V. and Walker, W.S., 2003. Ecological species groups of landform level
ecosystems dominated by jack pine in northern Lower Michigan. USA, Plant Ecology, 166: 75-91.
- MacNab, W.P., Browning, S.A., Simon, S.S. and Fouts, P., 1999. An unconventional approach to ecosystem unit classification in western North Carolina. USAForest Ecology and Management, 11:405-420.
-Macune, B. and Grace, J., 2003. Analysis of Ecological Communities. MJM Software Design, Glenden Beach, Oregon, 300 p.
- Macune, B. and Mefford, M.J., 1999. PC-ORD for windows (software). Multivariate Analysis of Ecological Data, Version 3.1. MjM Software, Gleneden Beach, OR, USA.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار