تیپولوژی آمیختگی و انبوهی زادآوری طبیعی راش در سلول های ایجاد شده در طرح آزمایش اشکته‌چال (جنگل های صفارود، رامسر)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان

2 دانشیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 کارشناس ارشد تحقیقات، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.

چکیده

در این بررسی آمیختگی و انبوهی زادآوری طبیعی راش و تأثیر ابعاد «حفره زادآوری» بر خصوصیات کمی و کیفی نهالها در تعداد 43 «سلول زادآوری» موجود در آنها که حاصل از انجام نشانه‌گذاری و قطع درختان مادری در طرح آزمایش«دانه‌زاد ناهمسال» بود، مورد ارزیابی قرار گرفت. طرح آزمایش در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 5 تیمار شامل: 2 تیمار گردش (8 و 12 سال) و تیمار شدت برش (برش کلاسیک با قطر برداشت قوی یا درختان با قطر برابر سینه بیش از 75 سانتی‌متر و برش شدید با قطر برداشت ضعیف یا درختان با قطر برابر سینه بیش از 60 سانتی‌متر) و یک تیمار شاهد (بدون انجام برش) در سه تکرار و در مجموع 20 قطعه نمونه یک هکتاری درعرصه «اشکته چال»، در حد ارتفاعی میان‌بند (1200 تا 1300 متر) استقرار یافته است. در هر سلول زادآوری بسته به سطح و همگنی آن تعداد متفاوتی قطعات نمونه یک مترمربعی (میکروپلات به تعداد 1 تا 3) در سال 1382 مستقر و سپس فراوانی نونهالها به تفکیک گونه و دو دامنه سنی، یکساله و 2 تا 4 ساله در آنها  شمارش شد. در مجموع 43 سلول زادآوری ایجاد شده مورد بررسی قرار گرفت که سطح آنها از 87 تا 616 مترمربع متغیر بود. تجزیه واریانس و آزمون مربع کای نشان داد که بین سطح حفره‌ها، فراوانی و همچنین تنوع نونهالها، اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. «تیپولوژی آمیختگی زادآوری»  4 تیپ و «تیپولوژی انبوهی» 6 تیپ را نشان داد که در آن راش در کلیه تیپها از بیشترین فراوانی برخوردار بود. بیشترین تعداد نونهالهای راش یکساله در هر مترمربع، 60 و متوسط آن 15 اصله تخمین زده شد. در 57% از سلولهای زادآوری بیش از 50 اصله نهالهای 1 تا 4 ساله و از همه گونه‌ها در هر مترمربع مشاهده شد. کمترین تعداد نونهالهای 1 تا 4 ساله و از همه گونه‌ها، 10  اصله در هر مترمربع بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology of seedling composition and density in regeneration gaps of Ramsar- Safaroud forest

نویسندگان [English]

  • Beytollah Amanzadeh 1
  • Manoocher Amani 2
  • Majid Hassani 3
1 research expert, Research Center of Agriculture and Natural Resources
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
3 Research expert, Research Institute of Forest & Rangelands
چکیده [English]

     In this research typology of seedlings composition and density of Fagus orientalis stands in Caspian forests of Iran (Ramsar area), at altitude of 1200-1300 m.a.s.l. within 43 gaps were studied. The gaps were created after marking and cutting the trees. The gaps area varied between 67 and 617 m2. The trial was conducted under the fully randomized design. Based on gap size and homogeneity, 1 to 3 microplots (1m2) were established in each gap. Seedling frequency was counted in each microplot, according to their species and age range (1 and 2-4 years old). The statistical methods of chi-squareand ANOVA (analysis of variance) were used to analyze the data. There was no significant difference of seedling frequency and species diversity among the gap sizes. However, the number of the defined seedlings composition and density types were four and six, respectively. Beech showed the highest frequency among the species. The maximum and average densities of beech seedling were 60 and 15 per m2, respectively. 57% of gaps showed a number of 10/m2 with 1 to 4 years old seedlings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Typology
  • Density
  • Composition
  • Natural regeneration
  • beech
  • Gap
-  امانی، م. و حسنی، م.، 1376. بررسی تیپولوژی توده‌های مادری راش در طرحهای آزمایشات دانه‌زاد ناهمسال و دانه‌زاد همسال جنگلهای سنگده. مجله پژوهش و سازندگی، 37: 27-4.
- امانی، م. و حسنی، م.، 1378. تحلیل نخستین کوششهای طبیعی در طرحهای آزمایشات دانه‌زاد ناهمسال راش جنگلهای سنگده (شرق پل‌سفید). مجله پژوهش و سازندگی، 44: 67-52.
- امانی، م.، حسنی، م.، غلامحسن زاده، ر. و قمی، م.،1380. بررسی تیپولوژی توده‌های مادری راش در طرح  آزمایشات دانه‌زاد ناهمسال در اشکته‌چال صفارود- رامسر. مجله پژوهش و سازندگی، 52: 13-2.
- طبری، م.، عمادیان، س.، ف.، اسپهبدی، ک. و پورمجیدیان، م.، 1382. اثر اندازه مساحت حفره روی زنده‌مانی و شادابی نونهالهای راش. مجله پژوهش و سازندگی، 58: 36-32.
- طبری، م.، عمادیان، س.، ف.، فیاض، ب. و اسپهبدی، ک.، 1384. تحقیق روی احیای حفره‌های تجدید حیات نشده راش (Fagus orientalis). مجله پژوهش و سازندگی، 69: 103-98.
- شهنوازی، ه.، ثاقب طالبی، خ. و زاهدی امیری، ق.، 1384. ارزیابی کمی و کیفی زادآوری طبیعی در حفره‌های ایجاد شده راشستانهای گلبند (سری جمند). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 13 (2): 153-141.
- قورچی‌بیگی، ک.، 1381. بررسی خصوصیات کمی و کیفی نهالهای راش با سطح حفره در جنگلهای رامسر. رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. 213 صفحه.
- موسوی میرکلایی، س. ر.، ثاقب طالبی، خ.، طبری، م. و پورمجیدیان، م. ر.، 1382. تعیین اندازه سطح حفره تاج پوشش برای بهبود زادآوری راش. مجله منابع طبیعی ایران، 56  (1 و 2): 39-46.
- Adrienne, B., Nicotra, R.L., Chazdon, S. and Iriarte, V.B., 1999. Spatial heterogeneity of light and woody seedling regeneration in tropical wet forests. Ecology, 80(6): 1908-1926.
- Buergi, A., Commarmot, B., Bachofen, H. and Shparyk,Y., 2004. Regeneration methods as a means for biological rationalization in beech stands preliminary results of investigation in managed and unmanaged forests. Abstracts of 7th international Beech symposium IUFRO. IRAN-TEHRAN.
- Gianfranco, M. and Simone, P., 1996. Effects of light and soil fertility on growth, leaf chlorophyll content and nutrient use efficiency of beech (Fagus sylvatica L.) seedlings. Forest Ecology and Management, 86: 61-71.
- Hahn, K. and Madsen, P., 2004. Gap regeneration in a semi-natural beech (Fagus sylvatica) forest in Denmark. Abstracts of 7th international Beech symposium IUFRO. Tehran-Iran. pp.20
- Korpel, S., 1995. Die Urwaelder der Westkarpaten. Gustav Fischer Verlag . Stuttgart. 310p.
- Lawton, R. O. E. and Putz, F., 1988. Natural disturbance and Gap-phase regeneration in a Wind-Exposed tropical cloud forest. Ecology, 69 (3): 764-777.
- Leibundgut, H., 1993. Europaische Urwalder. Haupt Verlage. Bern. 260 p.
- Le Tacon, F., 1985. Die Pflanzungen auf der Freiflache. Der Forst-und Holz Wirt, 40 (12): 339-342.
- Sipe, T.W. and Bazzaz, F., 1995. Gap Partitioning Among Maples (Acer) in Central New England: Survival and growth. Ecology, 46(5): 7587-7602.
- Prevosto, B., Curt, T., Balandier, P. and Coll, L., 2004. Beech (Fagus sylvatica) forest regeneration in the French Massif Central Abstracts of 7th international Beech symposium IUFRO. Tehran-Iran. Pp 33.
- Roloff, A., 1986. Morphologische Untersuchungen zum Wachstum und Verzweigungs -system der Rotbuche. Mitt. Dtsch. Dendrol. Ges.76: 5-47.
- Sagheb- Talebi, Kh., 1995. Study of some characteristics of young beeches in the regeneration gaps of irregular shelter-wood system. In: Madsen, S.F. (ed.), Genetics and silviculture of beech. Denmark. Forskingsserien, Nr.11:105-116.
- Sagheb-Talebi, Kh. and Schuetz, J, Ph., 2002. The structure of natural oriental beech (Fagus orientalis) forests in the Caspian region of Iran and potential for the application of the group selection system. Forestry, 75 (4): 465-472.
- Wright, E, F., Coates, K. D. and Bartemucci, P., 1998. Regeneration from seed of 6 tree species in the interior cedar-hemlock forests of British Columbia as affected by substrate and canopy gap position. Can. J. For. Res., 28: 1352-1364.