مقایسه ویژگی‌های رویشی بلندمازو در جنگل‌کاری های خالص و آمیخته

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه زابل

2 کارشناس ارشد جنگل، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

3 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

4 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

هدف از این مطالعه، مقایسه جنگل‌کاریهای خالص و آمیخته بلندمازو با بعضی از گونه‌های همراه در جنگلهای شمال کشور (در ایستگاه تحقیقاتی چمستان) و معرفی بهترین ترکیب جنگل‌کاری برای توسعه و احیاء جنگلهای بلوط شمال بوده است. به‌همین منظور طرح این پژوهش در سال 1373 با کشت آزمایشی بلندمازو به‌صورت خالص و آمیخته به نسبت 50 درصد به 50 درصد با هر یک از گونه‌های آزاد، پلت، داغداغان و ممرز در ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع چمستان اجرا شد. ابعاد این کرتها 25×25 متر با فاصله کاشت 1×1 متر می‌باشد. برای آماربرداری، دو ردیف کاشت بیرونی به‌علت اثرهای حاشیه‌ای حذف گردیده و درختان موجود در بقیه ردیفها برای ثبت ویژگیهای رویشی به‌صورت صددرصد مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. از آزمونهای تجزیه واریانس یک طرفه و توکی برای مقایسه ترکیبهای مختلف آمیختگی استفاده گردید. نتایج این طرح تاکنون نشان داده که درختان بلندمازو وضعیت رویشی بهتری در جنگل­کاریهای آمیخته با گونه­های ممرز (از نظر مشخصه‌های زنده‌مانی، قطر برابر سینه و ضریب قدکشیدگی) و آزاد (از نظر مشخصه‌های ارتفاع کل و ارتفاع هرس) داشته­اند، درحالی‌که در جنگل‌کاری آمیخته با گونه پلت وضعیت رویشی نامطلوب‌تری نسبت به جنگل‌کاری خالص نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of growth characteristics of oak in pure and mixed plantations

نویسندگان [English]

  • Eynollah Rouhi Moghaddam 1
  • Ezzatollah Ebrahimi 2
  • Sayyed Mohsen Hosseini 3
  • Ahmad Rahmani 4
  • Mas'oud Tabari 3
1 Assistant Prof., University of Zabol
2 Research expert, Research center of agriculture and natural resources of Mazandaran province
3 Associate Prof., University of Tarbiat Modares
4 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

 
Goal of this research was comparison of pure and mixed plantations of oak and companion species and introducing best treatment for rehabilitation of northern oak forests. This research was performed since 1994 with establishment of pure plantation of oak and mixed with maple, hornbeam, hackberry and Siberian elm in ChamestanForest and Rangeland Research Station. The plot dimension was 25m×25m with planting distance of 1m×1m. The two lines of outer planting layers was omitted as buffer zone. Other trees were measured completely. The one way ANOVA and Tukey HSP tests were used for comparison of treatments. The study showed that better results for oak was achieved in mixed plantation with hornbeam (based on survival, diameter at breast height and H/D ratio) and Siberian elm (based on total height and pruning height), while the pure plantation and mixed with maple showed unsuitable results
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • pure and mixed plantation
  • Growth
  • companion species
  • Oak

مراجع

- ابراهیمی، ع.، 1385. بررسی کشت خالص و آمیخته بلوط بلندمازو با گونه‌های بومی جنگلهای شمال. گزارش نهایی ده‌ساله طرح تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 70 صفحه.
- پارساپژوه، د.، 1373. تکنولوژی چوب. چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران، 481 صفحه.
- ثابتی، ح.، 1374. درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات دانشگاه یزد، 556 صفحه.
- ثاقب طالبی، خ.، ساجدی، ت. و یزدیان، ف.، 1383. نگاهی به جنگلهای ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 339، 27 صفحه.
- جلالی، س. غ. و حسینی، س. م.، 1379. بررسی آثار فاکتورهای مختلف محیطی بر زادآوری طبیعی گونه بلندمازو در سوردار نور. نشریه دانشور، 31 : 69-74.
- جلالی، س. غ.، حسینی، س. م.، اکبری‌نیا، م. و اشکیکی، ر.، 1382. بررسی مقایسه‌ای جنگل‌کاری خالص و آمیخته صنوبر از نظر تولید کمی و کیفی چوب. پژوهش و سازندگی، 58 : 89-82 .
- جوانشیر، ک.، 1372. درخت شناسی (1). جزوه درسی کارشناسی، دانشگاه گیلان، 125 صفحه.
- حبیبی، ح.، 1363. بررسی خاک جنگلهای ممرز استان مازندران و نقش آن در کیفیت توده‌های جنگلی. مجله منابع طبیعی ایران، 38: 26-17.
- رسانه، ی.، مشتاق کهنمویی، ح. و صالحی، پ.، 1380. بررسی کمی و کیفی جنگل‌های شمال کشور. مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت جنگلهای شمال کشور و توسعه پایدار، جلد 1: 82-56.
- صیاد، ا.، 1382. مقایسه رویش و برخی خواص خاک جنگل‌کاری صنوبر دلتوئیدس و صنوبر اورامریکانا به‌صورت خالص و آمیخته با توسکای ییلاقی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، 85 صفحه.
- مروی مهاجر، م.، 1363. بررسی جنگل‌های بلوط شمال (منطقه لوه گرگان). نشریه دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، شماره 37: 55-41.
- میرکاظمی، ز.، 1376. تعیین سیکل بذردهی بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia) در طرح جنگل‌داری لوه. چکیده نتایج طرحهای خاتمه یافته معاونت آموزش و تحقیقات وزارت جهاد سازندگی: 506-505.
- میرکاظمی، ز.، 1380. فنولوژی گونه بلوط بلندمازو و نقش آن در مدیریت جنگل. همایش مدیریت جنگلهای شمال و توسعه پایدار، سازمان جنگلها و مراتع کشور: 299 – 277.
- موسوی کوهپر، س، ع.، 1379. بررسی کمی و کیفی توده‌های دست‌کاشت خالص و آمیخته بلوط و زربین در نوشهر. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس. 38 صفحه.
- مهاجر، ن.، 1378. بررسی مناسب‌ترین روش بذرکاری و بذرپاشی بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia) برای زادآوری تکمیلی در طرح جنگل‌داری لوه. چکیده نتایج طرحهای خاتمه یافته معاونت آموزش و تحقیقات وزارت جهاد سازندگی، ص480.
- Augusto, L., Ranger, J., Binkley, D. and Rothe, A., 2002. Impact of several common tree species of European temperate forests on soil fertility. Ann. For. Sci., 59: 233-253.
- Balandier, P., Prevosto, B. and Guitton, J., 2005. Forest restoration in the FrenchMassif CentralMountains. In: Stanturf, J., Madsen, P. (Eds.), Restoration of Boreal and Temperate forests. CRC Press, 569 p.
- Binkley, D., 1983. Ecosystem production in Douglas-fir plantations: Interaction of red alder and site fertility. Forest Ecology and Management, 5: 215-227.
- Brockway, D.G., 1998. Forest plant diversity at local and landscape scales in the Cascade Mountains of Southwestern Washington. Forest Ecology and Management, 109: 323-341.
- Canham, C.D., Finzi, A.C., Pacala, S.W. and Burbank, D.H., 1994. Causes and consequences of resource heterogeneity in forests: interspecific variation in light transmission by canopy trees. Can. J. For. Res., 24: 337–349.
- Carneval, N.J. and Montagnini, F., 2002. Facilitating regeneration of secondary forests with the use of mixed and pure plantations of indigenous tree species. Forest Ecology and Management, 163: 217-227.
- Cusack, D. and Montagnini, F., 2004. The role of native species plantation in recovery of understory woody diversity in degraded pasture lands of Costa Rica. Forest Ecology and Management, 188: 1-15.
- Evans, J., 1992. Plantation forestry in the tropics, 2nd ed. Clarendon Press, Oxford, 403 p.
- FAO., 1992. Mixed and pure forest plantation in the tropics and subtropics. FAO Forestry Paper 103. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. 152 p.
- Forrester, D.I., Bauhus, J. and Khanna, P.K., 2004. Growth dynamics in a mixed species plantation of Eucalyptus globules and Acacia mearnisii.Forest Ecology and Management, 193: 81-95.
- Gardiner, E. S. and Hodges, J.D., 1998. Growth and biomass distribution of cherry Oak (Quercus pagoda Raf.) seedling as influenced by light availability. Forest Ecology and Management, 108: 127-134. 
- Genda, S., Gupta, G.N., Kuppusamy, V. and Singh, G., 2000. Changes in soil properties and nutrient accumulation in neem under canopy of Acacia tortilis. International Tree Crops, 10: 237-246.
- Goufang, S., Liming, J. and Mingpu, Z., 1998. The soil amelioration effect of poplar-black locust mixed plantation on sand soil and the interaction on mutual supplement of nutrients between the tree species. Scientia-Silva-Sinicae, 34:12-20.
- Guariguata, M.R., Rheingans, R. and Montagnini, F., 1995. Early woody invasion under tree plantations in Costa Rica: implications for forest restoration. Restoration Ecology, 3(4): 252–260.
- Haggar, J.P. and Ewel, J.J., 1997. Primary productivity and resource partitioning in model tropical ecosystems. Ecology, 78: 1211–1221.
- Haggar, J.P., Brisco, C.B. and Butterfield, R.P., 1998. Native species: a resource for the diversification of forestry production in the lowland humid tropics. Forest Ecology and Management, 106: 195-203.
- Hansen, E.A. and Dawson, J.O., 1982. Effect of Alnus glutinosa on hybrid poplar height growth in a short-rotation intensively cultured plantations. Forest Science, 28(1): 49-59.
- Harper, J.L., 1977. Population biology of plants. Academic Press, New York, 892 p.
- Humphrey, J.W. and Swaine, M.D., 1997. Factors affecting the natural regeneration of Quercus in Scottish oakwoods. II. Insect defoliation of trees and seedlings. J. Appl. Ecol., 34: 585-593.
- Jogiste, K., Vares, A., Veiko, U. and Tullus, H., 2005. Baltic afforestation. In: Stanturf, J. and Madsen, P. (Eds.), Restoration of Boreal and Temperate forests. CRC Press. 569 p.
- Johnson, P.S., Shifley, S.R. and Rogers. R., 2002. The ecology and silviculture of Oaks. CABI Publishing. New York, 501 p.
- Kaya, Z. and Raynal, D.J., 2001. Biodiversity and Conservation of Turkish forests. Biological Conservation 97: 131-141.
- Keenan, R.J., Lamb, D. and Sexton, G., 1995. Experience with mixed species rainforest plantations in North Queensland. Commonwealth Forestry Review. 74(4): 315–321.
- Kelty, M.J., 1992. Comparative productivity of monocultures and mixed-species stands. In: Kelty, M.J., Larson, B.C. and Oliver, C.D. (Eds.), The ecology and silviculture of mixed-species forests. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht: p. 125-141.
- Kelty, M.J., 2006. The role of species mixtures in plantation forestry. Forest Ecology and Management, 233: 195-204.
- Khanna, P.K., 1997. Comparison of growth and nutrition of young monocultures and mixed stands of Eucalyptus globules and Acacia mearnsii. Forest Ecology and Management, 94 (1-3): 105-113.
- Kirby, K.J. and May, J., 1989. The effects of enclosure, conifer planting and the subsequent removal of conifers in Dalavich oakwood (Argyll). Scott. For., 43: 280-288.
- Kramer, P.J. and Kozlowski, T., 1960. Physiology of trees. McGraw-Hill, Lisboa, 745 p.
- Lamb, D. and Lawrence, P., 1993. Mixed species plantations using high value rainforest trees in Australia. In: Leith, H. and Lohmann, M. (Eds.), Restoration of tropical forest ecosystems. Kluwer Academic Publishers, Holanda: p. 101-108.
- Langbein, J., 1997. The ranging behavior, habitat-use and impact of Deer in Oak woods and heather moors of exmoor and Quantock Hills. In: Truscott, A. M., Mitchell, R. J., Palmer, S. C. F. and Welch, D. (Eds.). The expansion of native oakwoods into conifer cleared areas through planting. Forest Ecology and Management, 193: 335-343.
 - Larsen, D.R. and Johnson, P. S., 1998. Linking the ecology of natural Oak regeneration to silviculture. Forest Ecology and Management, 106:1-7.
- Lewis, N.B., Keeves, A. and Leech, J.W., 1976. Yield regulation in south Australian Pinus radiata plantations. Bulletin No. 23. Woods and Forests Department, south Australia, 173 p.
- Linhart, Y.B. and Whelan, R.J., 1980. Woodland regeneration in relation to grazing and fencing in Coed Gorswen, North Wals. J. Appl. Ecol., 17: 827-840.                                                
- Lugo, A.E., 1991. Cities in the sustainable development of tropical landscapes. Nature Resources, 27 (2): 27-35.
- Luis, J.M.S and Monteiro, M.L., 1998. Dynamics of a broadleaved (Castanea sativa) conifer (Pseudotsuga menziesii ) mixed stands in Northern Portugal. Forest Ecology and Management, 107: 183-190.
- Maikhuri, R.K., Semwal, R.L. and Saxena, K.G., 2000. Survival, growth and ecological impacts of traditional agroforestry tree species indegraded community lands in Central Himalaya, India. Agroforestry Systems, 49: 257-272.
- Menalled, F.D., Kelty, M.J. and Ewel, J.J., 1998. Canopy development in tropical tree plantations: a comparison of species mixtures and monocultures. For. Ecol. Manage., 104: 249–263.
- Montagnini, F., 2000. Accumulation ln above-ground biomass and soil storage of mineral nutrients in pure and mixed plantations in humid tropical lowland. Forest Ecology and Management, 134 (1-3): 257-270.
- Montagnini, F., Gonzalez, E., Porras, C. and Rheingans, R., 1995. Mixed and pure forest plantations in the humid neotropics: a comparision of early growth, pest damage and establishment costs. Comm. For. Rev., 74(4): 306-314.
- Montagnini, F. and Porras, C., 1998. Evaluating the role of plantations as carbon sinks: an example of an integrative approach from the humid tropics. Environmental Management, 22: 459-470.
- Montagnini, F., Ugalde, L. and Navarro, C., 2003. Growth characteristics of some native tree species used in silvopastoral systems in the humid lowlands of Costa Rica. Agrofor. Sys., 59: 163–170.
- Montagnini, F., Cusack, D., Petit, B. and Kanninen, M., 2005. Environmental services of native tree plantations and agroforestry systems in Central America. J. Sustainable For., 21 (1): 51–67.
- Oliver, C.D. and Larson, B.C., 1990. Forest stand dynamics. McGraw-Hill, New York, 467 p.
- Palmer, S.C.F., Mitchell, R.J., Truscott, A.M. and Welch, D., 2004. Regeneration failure in Atlantic oakwoods: the role of ungulate grazing and invertebrates. Forest Ecology and Management, 192: 251-265.
- Parrotta, J.A., 1999. Productivity, nutrient cycling, and succession in single- and mixed-species plantations of Casuarina equisetifolia, Eucalyptus robusta, and Leucaena leucocephala in Puerto Rico. Forest Ecology and Management, 124(1): 45-77.
- Parrotta, J.A. and Knowles, O.H., 1999. Restoration of tropical moist forests on bauxite-mined lands in the Brazilian Amazon. Restoration Ecology, 7: 103-116.
- Petit, B. and Montagnini, F., 2004. Growth equations and rotation ages of ten native tree species in mixed and pure plantations in the humid neotropics. Forest Ecology and Management, 199: 243-257.
- Petit, B. and Montagnini, F., 2006. Growth in pure and mixed plantations of tree species used in reforesting rural areas of the humid region of Costa Rica, Central America. Forest Ecology and Management, 233: 338-343.
- Piotto, D., Montagnini, F., Ugald, L. and Khanna, M., 2003. Growth and effects of thinning of mixed and pure plantations with native trees in humid tropical Costa Rica. Forest Ecology and Management, 177: 427-439.
- Piotto, D., Viques, E., Montagnini, F. and Khanna, M., 2004. Pure and mixed forest plantations with native species of the dry tropics of Costa Rica: a comparison of growth and productivity. Forest Ecology and Management, 190: 359-372.
- Radwan, M.A. and DeBell, D.P., 1988. Nutrient relations in coppiced black cottonwood and red alder. Plant and Soil, 106(2): 171-177.
- Sayyad, E., Hosseini, S.M., Mokhtari, J., Mahdavi, R., Jalali, S.G., Akbarinia, M. and Tabari, M., 2006. Comparison of growth, nutrition and soil properties of pure and mixed stands of Populus deltoids and Alnus subcordata. Silva Fennica., 40(1): 27-35.
- Semwal, R.L., Maikhuri, R.K. , Rao, K.S. , Sen, K.K. and Saxena, K.G., 2003. Leaf litter decomposition and nutrient release patterns of six multipurpose tree species of central Himalya, India. Biomass and Bioenergy, 24: 3-11.
- Sheil, D., Salim, A., Chave, J., Vanclay, J. and Hawthorne, W.D., 2006. Illumina-tion- size relationships of 109 coexisting tropical forest tree species. J. Ecol., 94: 494–507.
- Stanley, W.G. and Montagnini, F., 1999. Biomass and nutrient accumulation in pure and mixed plantations of indigenous tree species grown on poor soils in the humid tropics of Costa Rica. Forest Ecology and Management, 113: 91-103.
- Swamy, S.L., Kushwaha, S.K. and Puri, S., 2004. Tree growth, biomass, allometry and nutrient distribution in Gmelina arborea stands grown in red lateritic soils of Central India. Biomass and Bioenergy, 26: 305-317.
- Thadani, R. and Ashton, P. M. S., 1995. Regeneration of banji Oak (Quercus leucotrichophora A.camus) in the central Himalaya. Forest Ecology and Management, 27: 217-224.
- Truscott, A.M., Mitchell, R.J., Palmer, S.C.F. and Welch, D., 2004. The expansion of native oakwoods into conifer cleared areas through planting. Forest Ecology and Management, 193: 335-343.
- Vandermeer, J., 1989. The Ecology of Intercropping. CambridgeUniversity Press, Cambridge, 237 p.
- Watt, A.S., 1919. On the causes of failure of natural regeneration in British oakwoods. J. Ecol., 7: 171-203.
- Wittwer, R F. , Barden, C. J. and Anderson, S., 1990. Growing oaks trees from seed. Oklahama Cooperative Extension Service. Division of Agriculture Sciences and Natural Resources. F-5031.     
- Wormald, T.J., 1992. Mixed and Pure Forest Plantations in the Tropics and Subtropics, No. 103. FAO,  166 p.
- Xiaoniu, N. X. and Hirata, E., 2002. Forest floor mass and litterfall in Pinus luchuensis plantations with and without broad- leaved trees. Forest Ecology and Management, 157: 169-173.
- Zingg, A., 1994. Top height in mixed stands. Their definition and calculation. In: Luis, J.M.S. and Monteiro, M.L. (Eds.). Dynamics of a broadleaved (Castanea sativa) conifer (Pseudotsuga menziesii) mixed stands in Northern Portugal. Forest Ecology and Management, 107: 183-190.
- Zingg, A., 1999. Silviculture growth and yield in mixed stands. Management of mixed species forest: silviculture and economics. DLO, Wageninggen: 235- 244.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار