آزمایش جنگل‌کاری دیم پنج ژنوتیپ بادام (Amygdalus communis L.) و یک ژنوتیپ بنه (Pistacia atlantica Desf.) در استان زنجان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 ، کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان

2 استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان

4 کارشناس ارشد، سازمان حفاظت محیط زیست استان زنجان

چکیده

غنی‌سازی پوشش گیاهی حوضه‌های آبخیز از اهداف مهم و بلند‌مدت سیاستهای کلان منابع طبیعی کشور است. کاشت گونه‌های چندمنظوره ضمن کمک به حفظ آب و خاک با تولید محصولات فرعی راهکار مناسبی برای جلب مشارکت مردم می‌باشد. به‌منظور یافتن مناسبترین ژنوتیپ بادام و بنه برای کاشت دیم، تعداد 5 ژنوتیپ بادام (Amygdalus communis) به‌همراه یک ژنوتیپ بنه (Pistacia atlantica) برای جنگل‌کاری دیم روی سه دامنه شرقی، جنوبی و غربی در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفت. متغیرهای مورد مطالعه، شامل درصد زنده‌مانی، قطر یقه، ارتفاع و قطر تاج بود. نتایج نشان داد که برای کلیه صفات تفاوت بین میانگین بادامها با بنه معنی‌دار بود. از نظر درصد زنده‌مانی تفاوت بین دامنه‌های جغرافیایی معنی‌دار بود و بر روی دامنه غربی درصد زنده‌مانی بیشتر بود. کاشت گونه‌های بادام بر روی دامنه‌های غربی با دو ژنوتیپ بادام 3 و 6 به‌دلیل برخورداری آنها از برتری صفات رویشی قابل توصیه است. درصورتی‌که جبران کمبود رطوبت در فصل تابستان میسر باشد، کاشت این ژنوتیپ‌ها بر روی دامنه‌های جنوبی نیز توصیه می‌گردد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Afforestation trial for five almond (Amygdalus communis L.) genotypes and a wild pistachio (Pistacia atlantica Desf.) genotype in Zanjan province

نویسندگان [English]

  • Taha Madjidii 1
  • Hosayn Sardabi 2
  • FArhad Aghajanlu 3
  • Sayyed Ahmad Musavi 3
  • Javad Tarasi 4
1 Senior expert, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan (ANRRCZ)
2 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands.
3 Senior research expert of ANRRCZ.
4 Senior expert, Environmental Conservation Organization
چکیده [English]

     Vegetative Enrichment of watersheds is one of the important objectives along with long term policies of the state for natural resources. Therefore, afforestation development needs the participation of people. Multipurpose tree planting helps to conserve soil and water and can be a suitable policy to enhance the participation of people. In order to determine the best species, 5 genotypes of almonds and a wild pistachio genotype were selected during the nursery phase and were planted as un-irrigated condition afforestation, on eastern, western, and southern aspects using randomized complete block design. Variables including mortality, collar diameter, seedling height and crown diameter were studied. Results showed that planting of two almonds genotypes (3 and 6) on western aspects considering their higher survival rate and growth attributes is recommended. Concerning the height survival rate and growth and the possibility of providing partial irrigation during summer periods, planting on southern aspects could also be recommended.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • multipurpose trees
  • unirrigated condition
  • afforestation
  • Almond
  • wild pistachio
  • Zanjan province
- آزدو، ض.، گودرزی، غ. و سردابی، ح.، 1382. آزمایش جنگل‌‌کاری 14 ژنوتیپ بادام در شرایط دیم در شهرستان اراک. فصلنامه پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (2): 217-203.
- ایران‌منش، ی. و جهانبازی گوجانی، ح.، 1386. مقایسه جنگل‌کاری بادام کوهی در دو دامنه شمالی و جنوبی جنگلهای تخریب یافته استان چهارمحال و بختیاری. فصلنامه پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (1): 19-31.
- بی‌نام، 1377. خشکبار- آمار و مرایا. وزارت کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و بودجه، اداره کل آمار و اطلاعات، تهران، 272 صفحه.
- ثاقب طالبی، خ.، ساجدی، ت. و یزدیان، ف.، 1383. نگاهی به جنگلهای ایران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 55 صفحه.
- حمزه‌پور، م.، بردبار، س. ک.، جوکار، ل. و عباسی، ع.، 1385. بررسی امکان احیای جنگلهای بنه از طریق کاشت مستقیم بذر و نهال. فصلنامه پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 14 (3): 220-207.
- سردابی، ح.، دانشور، ح.، رحمانی، ا. و عصاره، م. ح.، 1382. آزمایش مقاومت به خشکی چند اکوتیپ و ژنوتیپ بادام خودرو و اهلی به‌منظور استفاده در جنگل‌کاری دیم. فصلنامه پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11(2): 232-219.
- فتاحی، م.، 1373. نتایج سیزده ساله طرح احیاء جنگلهای بلوط غرب ایران با وارد کردن گونه‌های پهن‌برگ و سوزنی‌برگ. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 38 صفحه.
- Nathalie, B. and Martin, F. P., 1999. Mountain People, Forests, and Trees: Strategies for Balancing Local Management and Outside Interests. Synthesis of an Electronic Conference of the Mountain Forum, 67p.