طبقه‌بندی پوشش‌های درختی و درختچه‌ای و ارتباط آنها با برخی ویژگی‌های خاک و شرایط توپوگرافی در جنگل‌های شفارود استان گیلان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جنگل‌داری

2 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

3 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان.

4 مربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج.

چکیده

برای تعیین ارتباط ویژگیهای خاک و شرایط توپوگرافی با گونه‌های درختی و درختچه‌ای، سه پارسل در سری 16 شفارود استان گیلان انتخاب و نمونه‌برداری با 60 قطعه نمونه دایره‌ای 10 آری انجام شد. در هر قطعه نمونه، قطر در ارتفاع برابرسینه درختان و درختچه‌ها، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب و جهت دامنه تعیین گردید و در مرکز هر قطعه نمونه، نمونه­ای از عمق 20-0 سانتی‌متری خاک برداشت شد. با استفاده از اندازه‌های قطر، سطح مقطع برابرسینه برای کلیه گونه‌ها محاسبه و سپس از این مقادیر در روش تحلیل دو طرفه گونه‌های شاخص (TWINSPAN) استفاده شد. بر این اساس 5 تیپ یا گروه درختی در منطقه تفکیک و سپس تعداد 6 پروفیل خاک در آنها حفر گردید. به‌منظور تعیین ارتباط متقابل ویژگیهای خاک و شرایط توپوگرافی با تیپ‌های درختی، روشهای CCA (آنالیز تطبیقی متعارفی) و ANOVA (تجزیه واریانس) و آزمون توکی (Tukey) مورد استفاده قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، اسیدیته و کلسیم دارای ارتباط معنی‌داری با تیپ‌های درختی منطقه بودند. تیپ‌های توسکا- گردو و آمیخته دارای ارتباط معنی‌داری با ارتفاع از سطح دریا، اسیدیته و کلسیم خاک بوده و تیپ‌های راش- ون و راش- نمدار، همبستگی زیادی با درصد شیب نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Classification of tree and shrub covers and determination of their relation to some soil characteristics and topographic conditions in Shafaroud forests, Guilan province

نویسندگان [English]

  • Sahba Gharavi Manjil 1
  • Ali Salehi 2
  • Hasn Pourbabaei 3
  • Fatemeh Espandi 4
1 M.Sc. in forestry
2 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Guilan.
3 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Guilan.
4 Senior expert, Islamic Azad University, Karaj branch.
چکیده [English]

     In order to determine the relationship of soil characteristics and topographic conditions with tree and shrub species, three compartments of district 16 of Shafaroud forest, Guilan, Iran were sampled by sixty 0.1 ha plots. In each plot, diameter of all trees and shrubs (DBH>10 cm), altitude, slope and aspect were recorded and soil samples were taken at 0-20 cm depth. Total of basal area for every species in each plot was calculated. Using TWINSPAN (Two-Way Indicator Species Analysis), the forest was classified in five types, and then 6 soil profiles were excavated in them. The relationship of forest types with soil characteristics and topographic factors were analyzed by CCA (Canonical Correspondence Analysis), ANOVA (Analysis of variance) and Tukey's method. Based on the statistical methods, elevation, slope, soil pH and Ca showed significant relationship with forest types. Alnus- Juglans and mixed forest types had a significant relationship with elevation, soil pH and Ca. High correlation in Fagus- Tilia and Fagus- Fraxinus types with slope was recognized.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Classification
  • tree covers
  • soil characteristics
  • topographic condition

مراجع

- بی‌نام، 1385. طرح تجدیدنظر جنگل‌داری تت‌پهلو (سری 16 شفارود) جلد دوم. سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور، شرکت سهامی جنگل شفارود، 374 صفحه.
- پورهاشمی، م.، مروی مهاجر، م.، زبیری، م. و زاهدی امیری، ق.، 1383. طبقه‌بندی رویشگاه با استفاده از آنالیز پوشش گیاهی در جنگلهای شاخه‌زاد بلوط اطراف مریوان. مجله منابع طبیعی ایران، 57 (1) :108-97.
- حیدری، م.، 1386. تعیین گروه‌های اکولوژیک گیاهی در رابطه با عوامل محیطی در منطقه قلارنگ ایلام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، 96 صفحه.
- زارع، ح. و حبشی، ه.، 1375. توسکا گونه اکولوژیک جنگلهای شمال. جنگل و مرتع، 48: 63-55.
- زاهدی امیری، ق. و محمدی لیمایی، س.، 1381. ارتباط بین گروه‌های اکولوژیک گیاهی در اشکوب علفی با عوامل رویشگاهی (مطالعه موردی: جنگلهای میانبند نکا). مجله منابع طبیعی ایران، 55‌(3): 352-341.
- زرین‌کفش، م.، 1371. خاک‌شناسی کاربردی. انتشارات دانشگاه تهران، 245 صفحه.
- شیخ‌الاسلامی، ع.، نمیرانیان، م. و ثاقب‌طالبی، خ.، 1384. بررسی تأثیر برخی متغیرهای محیطی بر روی گونه نمدار در جنگلهای غرب مازندران. مجله منابع طبیعی ایران، 58(3): 556- 552.
- صالحی، ع.، 1383. بررسی تغییرات خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در ارتباط با ترکیب پوشش درختی و عوامل توپوگرافی در بخش نم‌خانه جنگل خیرودکنار. رساله دکتری، دانشگاه تهران، 187 صفحه.
- طبری، م.، جزیره‌ای، م.، اسدالهی، ف. و حاجی میرصادقی، م.، 1381. بررسی جوامع جنگلی و نیازهای محیطی زبان‌گنجشک(Fraxinus excelsior L.)  در جنگلهای شمال ایران. پژوهش و سازندگی، 55: 103-94.
- علی‌احمد کروری، س.، خوشنویس، م.، متینی‌زاده، م. و مراقبی، ف.، 1379. مطالعات اکولوژی و زیست‌محیطی رویشگاه‌های ارس ایران. مقالات همایش ملی مدیریت جنگلهای شمال و توسعه پایدار: 357-337.
- علی‌احیایی، م. و بهبهانی‌زاده، ع.، 1372. شرح روشهای تجزیه شیمیایی خاک (جلد اول). مؤسسه تحقیقات آب و خاک. نشریه شماره 893، 128 صفحه.
- Amorim, P.K., and Batalha, M.A., 2007. Soil-vegetation relationships in hyperseasonal cerrado, seasonal cerrado and wet grassland in EmasNational Park (central Brazil). Acta Oecologica, 32: 319–327.
- Braun-Blanquet, J., 1932. Plant sociology; the study of plant communities. Mc Graw-Hill, New York and London, 438 p.
- Clark, J.S., 1990. Landscape interactions among nitrogen mineralization, species composition and long-term fire frequency. Biogeochemistry, 11(1): 1-22.
- Hagen-Thorn, A., Callesen, I., Armolaitis, K. and Nihlgard, B., 2004. The impact of six European tree species on the chemistry of mineral topsoil in forest plantation on former agricultural land. Forest Ecology and Management, 195: 373-384.
- Maltez-Mouro, S., Garcia, L.V., Maranon, T. and Freitas, H., 2005. The combined role of topography and overstory tree composition in promoting edaphic and floristic variation in a Mediterranean forest. Ecol. Res., 20: 668-677.
- Oliveira-Filho, A.T., Vilela, E.A., Carvalho, D.A. and Gavilanes, M.L., 1994. Effects of soils and topography on the distribution of tree species in a tropical riveine forest in south-eastern Brazil. Journal of Tropical Ecology, 10(4): 483-508.
-  Pourbabaei, H., Faghir, M.B. and Poor- Rostam, A., 2006. Determination of plant ecological groups in the beech  (Fagus orientalis Lipsky) forests of Siyahkal, eastern Guilan, Iran. Ecol. Env. Cons, 12 (1): 9-15.
- Wu, C.C., Tsui, C.C., Hseih, C.F., Asio, V.B. and Chen, Z.S., 2007. Mineral nutrient status of tree species in relation to environmental factors in the subtropical rain forest of Taiwan. Forest Ecology and Management, 239: 81-91.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار