بررسی رویش راش خزر (Fagus orientalis Lipsky) با استفاده از تحلیل سریهای زمانی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

2 دانشیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

4 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

گونه راش خزر Fagus orientalis Lipsky حدود 24 درصد تعداد درختان و 30 درصد حجم سرپا جنگلهای شمال ایران را تشکیل می‌دهد. تحقیق حاضر با هدف «بررسی امکان وجود نظم زمانی در رویش قطری درختان راش و تعیین رابطه ریاضی بین نوسانهای رویش با تغییر زمان» انجام شده است. بدین منظور فرضیه‌های: ایستا بودن، احتمال وجود اثر روند، تغییرات دوره ای و تغییرات تصادفی در سری داد‌ه‌ها مورد مطالعه قرار گرفت. برای این بررسی چهار اصله از قطورترین درختان سالم راش، انتخاب شد. میانگین قطر درختان نمونه، 103 سانتی‌متر و بیشینه سن درختان نمونه 350 سال بود. از هر درخت یک دیسک در ارتفاع برابرسینه تهیه گردید. پس از اندازه‌گیری پهنای حلقه‌های رویش سالانه و پردازش داد‌ه‌ها با استفاده از تحلیل سریهای زمانی، نتایج به‌شرح زیر بدست آمد: در نمودار رویش شعاعی درختان نمونه بیش از یک روند دیده می‌شود؛ همبستگی بین افزایش سن و مقدار رویش جاری شعاعی سالانه، در سنین کمتر از 120 سال، مثبت و در سنین بیشتر از آن منفی است؛ رویش شعاعی درختان در این دو دوره سنی، با معادله درجه سه بهترین برازش را دارد؛ رویش حجمی سالانه همواره روند مثبت دارد و متوقف نمی‌شود. در نمودارهای خودهمبستگی، نوسانهای رویش در تناوب یکساله بیشترین مقدار را نشان می‌دهند. سایر تناوبها به‌صورت نامنظم و کمتر از حدود معنی‌داری دیده می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation on increment of Fagus orientalis Lipsky using time series analysis

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amini 1
  • Khosro Sagheb-Talebi 2
  • Manoochehr Namiranian 3
  • Roja Amini 4
1 Assistant Prof., Research center of agriculture and natural resources of Mazandaran province
2 Associate Prof., Research institute of forests and rangelands
3 Associate Prof., Faculty of natural resources, University of Tehran
4 M.Sc. student, University of Gorgan
چکیده [English]

     Fagus orientalis Lipsky accounted for 24 percent of stem number and 30 percent of total volume in northern forests of Iran. The aim of this research is finding the regularity in frequencies of diameter increment, determining the relationship between tree age and fluctuations in radial increment of beech trees. Several hypotheses including stationary, secular trend, cyclic and random variations in data series of the beech tree increment, were examined to find out the main effective factor on variations. Four sound beech trees with mean diameter of 10 cm and maximum age of 350 years were selected. One disk was prepared at breast height from each sample tree. Then rings width was measured and data processed with the Time Series analysis. Results showed that there is more than one trend (model) in radial increment diagram of the sample beech trees. Positive correlation was calculated between tree age and radial increment up to the age of 120 years, where as this correlation turns to negative after this age. The mean and distribution of radial increment differ in periods of tree life. Radial increment of the beech trees is fitted with cubic model along the two age periods. Volume trend of annual increment always is positive and is not inversed. Autocorrelation diagrams show one year periodicity for the fluctuations of radial increments. The other periodicities are irregular and the alterations are not statistically significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • beech
  • disk
  • trend
  • increment
  • time series
  • Mazandaran

مراجع

- ابریشمی، ح. و محمدی، ت.، 1374. کاربرد تحلیل رگرسیونی. انتشارات دانشگاه تهران، 415 صفحه.
- امینی، م.، 1385. بررسی تغییرات رویش قطری و طولی درختان راش در راشستانهای شرق مازندران. رساله دکتری، دانشگاه تهران، 117 صفحه.
- پارساپژوه، د.، فائزی‌پور، م. و تقی‌یاری، ح.، 1380. گاه‌شناسی درختی. انتشارات دانشگاه تهران، 308 صفحه.
- حبیبی، ح.، 1353. بررسی تاثیر بافت خاک در میزان رویش راش ایران. مجله منابع طبیعی ایران، 31: 69-60.
- حبیبی، ح.، 1354. بررسی وضعیت ازت، فسفر، پتاسیم و کلسیم خاک در راشستانهای شمال ایران و نقش آنها در میزان رویش راش. مجله منابع طبیعی ایران، 32: 62-47.
- زالی، ع. و شبستری، ج.، 1373. مقدمه‌ای بر آمار و احتمالات. انتشارات دانشگاه تهران، 477 صفحه.
- زبیری، م.، 1373. آماربرداری در جنگل (اندازه‌گیری درخت و جنگل). انتشارات دانشگاه تهران، 401 صفحه.
- زبیری، م.، 1381. زیست‌سنجی (بیومتری) جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 428 صفحه.
- گلدسته، ا.، آقامیرکریمی، س.، خدارحمی، م.، ترابی، م. و اصغری، ر.، 1377. راهنمای کاربران SPSS FOR WINDOWS جلد دوم. انتشارات حامی، تهران، 533 صفحه.
- میربادین، ع. و گرجی، ی.، 1375. تعیین سیکل بذردهی راش. پژوهش و سازندگی، 32: 44-40.
- نمیرانیان، م.، 1385. اندازه‌گیری درخت و زیست‌سنجی جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 574 صفحه.
- نیرومند، ح. و بزرگ‌نیا، ا.، 1381. مقدمه‌ای بر تحلیل سریهای زمانی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 289 صفحه.
- نیرومند، ح.، 1384. تجزیه و تحلیل سریهای زمانی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ سوم، 404 صفحه.
Bugmann, H., Bigler, C., Delmaz, M.D., Gaggen, M., Arillaga, M., Bonvehi, J.R. and Tichy, T., 2000. Growth and mortality in an old growth high elevation beech stand. 15th international dendrochronological fieldwork 2000, 2-8 july 2000, Slovenia. www.dendro.bf.uni-lj.si/dw2000/abstracts.
Cescatti, A. and Piutti, E., 1999. A new detrending method for the analysis of the climatic – competition relations in tree rings sequences. Tree ring analysis, Sec., 17: 249-264.
Dittmar, C., 2001. Influence of climate on tree rings of common beech (Fagus sylvatica L.). Poster abstract 7th conference "Tree rings and people", Sep. 22-26, 2001, Switzerland.
Druckenbrod. D.L., 2005. Dendroecological reconstructions of forest disturbance history using time- series analysis with intervention detection. Can. J. For. Res., 35: 868-876.
Jalilvand, H., Jalali, Gh., Akbarnia, M., Tabari, M. and Hosseini, M., 2001. Growth response to eight hardwood species to current and past climatic variations using regression models. J. Agri. Sci. Tech. (JAST), 3: 209-225.
Longina, C.O., 2004. The influence of air temperature and precipitation on the radial increment of beech (Fagus sylvatica L.) in northern Poland. Abstracts of Eurodendro 2004, 15-19 Sep., Germany.
Moshtagh Kahnamoie, M.H., Bijker, W. and Sagheb-Talebi, Kh., 2004. The relation between annual diameter increment of Fagus orientalis and environmental factors. (Hyrcanian forest): 76-82, In: Sagheb-Talebi, Kh., Madsen, P. and Terazawa, K. (eds.). Improvement and silviculture of beech. Proceedings from 7th international beech symposium, IUFRO research group 1.10.00, 10-20 May 2004, Tehran, Iran. 186 p.
Piovesan, G., Bernabei, M., Di Filippo, A., Romagnoli, M. and Schirone, B., 2003. A long term tree ring beech chronology from a high elevation old growth forest of central Italy. Dendrochronologia, 21(1): 13-22.
Piovesan, G., Filippo, A., Alessandrini, A., Biondi, F. and Schirone, B., 2005. Structure, dynamics and dendrochronology of an old growth fagus forest in the Apennines. Vegetation science, 16: 13-28.
Podlaski, R., 2002. Relationship between crown characteristics and the radial increment of beech (Fagus sylvatica L.) in the Poland. Forest science, 48(3): 93-99.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار