فنولوژی بنه . Pistacia atlantica Desf subsp. mutica (F. & M.) Rech در جنگل‌های خلخال

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

2 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل

چکیده

در این مطالعه خصوصیات فنولوژیکی گونه پسته وحشی در دو منطقه از جنگلهای شهرستان خلخال (مزرعه و کندرق) در دو محدوده ارتفاعی (1450 متر و 1650 متر از سطح دریا) و در جهت جنوبی از سال 1380 تا 1382 مورد بررسی قرار گرفت. برای این مطالعه 30 اصله درخت در هر منطقه انتخاب و کدگذاری شدند. از ابتدای فروردین هر سال (شروع فصل رویش) تا موقع خزان کامل هر 7 تا 10 روز یکبار اطلاعات فنولوژیکی درختان ثبت گردید. خصوصیات فنولوژیکی مورد بررسی عبارت بودند از تاریخ جوانه‌زنی، تاریخ تشکیل برگ، گلدهی، تشکیل میوه، رسیدن میوه و ریزش برگ. نتایج نشان داد که تاریخ جوانه‌زنی هفته چهارم فروردین تا هفته اول اردیبهشت، تاریخ گلدهی هفته دوم تا سوم اردیبهشت، تشکیل میوه هفته سوم تا چهارم اردیبهشت، رسیدن میوه، هفته اول تا هفته دوم آبان و ریزش برگ هفته دوم تا هفته سوم آذرماه می‌باشد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که مراحل مختلف فنولوژیکی با سالهای مورد مطالعه و ارتفاعات مختلف اختلاف معنی‌داری با هم دارند. محاسبه ضریب همبستگی نشان داد که میان بارندگی با شروع جوانه‌زنی و گلدهی همبستگی منفی و معنی‌داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Phenology of Pistacia atlantica Desf subsp. mutica (F. & M.) Rech. at Khalkhal forests

نویسندگان [English]

  • Younes Rostamikia (Noki) 1
  • Ali Akbar Imani 2
1 Senior expert, Agricultural and Natural Resources Research Center of Ardabil province
2 Assistant Prof., Islamic Azad University, Ardabil Branch
چکیده [English]


     Phenological characteristics of
Pistacia atlantica Desf subsp. Mutica (F. & M.) Rech were investigated at two different sites of Khalkhal Forests (Mazrae and Kandiragh) at two altitudes (1450 and 1650 m.a.s.l) and one aspect (south), during the years of 2001 to 2003. For this study, 30 trees at each site were selected and registered. The study started at March (beginning of the growing season) and ended at full leaf fall of each year. Every 7-10 days, the phenological characteristics were measured as date of budding, date of leaf formation, flowering, fruiting, fruit ripening and leaf fall. Statistical analaysis was done by compound analysis of variance method. Results showed that date of budding is between 3rd and 4th week of April, flowering between 4th week of April and 1st week of  May, fruit set between 2nd and 3rd week of May, fruit ripening between 4th week of October and 1st week of November and leaf fall between 1st and 2nd week of December. The statistical analysis showed that there were significant differences beween the phenological characteristics and two altitudes. There was significant negative correlations between average rainfall and date of budding and flowering.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • phenology
  • Khalkhal
  • pistacica atlantica
  • Altitude
  • aspect
  • Temprature
- بی‌نام ، 1383. سالنامه‌های هواشناسی. سازمان هواشناسی کشور: 211- 185.
- ثاقب طالبی، خ.،1380. جزوه درس اکولوژی جنگل. دوره‌کارشناسی. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 65 صفحه.
- جوانشیر، ک.، رحمانی، ر. شیروانی، ا. و یزدیان، ف.، 1376. بررسی فنولوژی درختان جنگلی والگوی تغییرات دما در جنگلهای خیرودکنار خزر. مجله منابع طبیعی ایران،50: 42-29.
- جهانپور، ف.ا.، سهرابی، ر. و فتاحی، م.،1380. بررسی فنولوژی بنه در استان لرستان. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 10 (1): 269-256.
- خاتم‌ساز، م.، 1363. فنولوژی درختان، درختچه‌های بومی و زینتی آربوراتوم نوشهر. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 32 : 45 صفحه .
- خداکرمی، ی.، نوری، ف.، خان‌حسنی، م. و فتاحی، م.،1380. بررسی فنولوژیکی بنه در استان کرمانشاه. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 10 (1) :282-270 .
- دهقان شورکی، ی.، 1382. اثرات گرده افشانی بر میزان باروری و تولید میوه درگونه بنه. مجله تحقیقات جنگل و صنوبر، 10 (2): 323-311.
- زاهدی‌پور، ح.، فتاحی، م.، اخوان، ح. و آزدو، ض.، 1383. بررسی پراکنش، اکولوژی و فنولوژی پسته وحشی در استان مرکزی، مطالعه موردی رویشگاه کوه نظر کرده. پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 64: 103-97.
- قاسمی، ر.، جلیلی، ع.، اکبری‌نیا، م. و مدیررحمتی، ع.،1380. بررسی فنولوژی ارقام مختلف صنوبر در کلکسیون پایه مادری ایستگاه تحقیقاتی کرج (مرکزتحقیقات البرز) در سالهای 1376 و 1377. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 6: 94-63.
- مقدم، م.،1380. جزوه درس بیومتری 1. دوره‌ کارشناسی ارشد رشته اصلاح نباتات. دانشگاه تبریز.92 صفحه.
- میربادین، ع. و دستمالچی، م.، 1373. فنولوژی گونه‌های مهم تجاری جنگلهای کرانه دریای خزر. پژوهش و سازندگی، 24: 19-12.
- مروی مهاجر، م.ر.، 1384. جنگل‌شناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران. 387 صفحه.
-Bath, D., 1995. Phenology of tree species of tropical moist forest of Uttara Kannadakarantaka, India. Jurnal of Biosciences, 10: 151-159.
-Elliott, S., 1996. Flowering and seed production phenology of dry tropical forest trees in northern Thailand on genetic conservation and production of tropical forest tree seed. Chiang Mai.Thailand: 52 – 62.
-Palacio, S., Milla, R. and Montserrat - Marti, G., 2005. A phenological hypothesis on thrmophilous distribution of Pistacia lentiscus L. J. of Flora. Res., 200: 527- 534.