رابطه عمق کاشت بذر با زنده‌مانی و رویش ارتفاعی نهال‌های بلوط (مطالعه موردی: کامفیروز فارس)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

2 کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

3 استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

چکیده

بلوط ایرانی (Quercus brantii L.) گونه‌ غالب و کندرشد جنگلهای ناحیه‌ رویشی زاگرس جنوبی در استان فارس است که حدود 291 هزار هکتار از جنگلهای استان فارس را در بر می‌گیرد. به‌منظور بررسی رابطه عمق کاشت بذر با زنده‌مانی و ارتفاع نهال‌های بلوط، آزمایشی در قالب فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1374 انجام شد. تیمار‌ها شامل عمق کاشت بذر در 6 سطح (صفر، 5/2، 5، 5/7، 10 و 5/12 سانتی‌متر) و کود حیوانی در 3 سطح (خاک معمولی، مخلوط خاک و کود 20% و 50%) در زمینی به مساحت 5600 مترمربع در شمال‌غربی منطقه جنگلی بلوط استان فارس (کامفیروز) اجرا شد. صفت زنده‌مانی بذر در سال 1376 و ارتفاع نهال‌ها طی دو سال 1380 و 1383 اندازه‌گیری و اطلاعات جمع‌آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین ارتفاع نهال‌ها در عمق‌های مختلف کاشت در سطح 1% با یکدیگر اختلاف معنی‌داری دارند. مقایسه میانگین ارتفاع نهال در عمق‌های مختلف نشان داد که ارتفاع نهال‌های بلوط در عمق صفر نسبت به سایر سطوح عمق کاشت بیشتر بوده است. همچنین نتایج نشان داد که بهترین عمق برای درصد زنده‌مانی عمق 5/2 سانتی‌متر بوده است. بنابراین می‌توان پیشنهاد کرد که بذر بلوط به‌طور سطحی کاشته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Relationship between seed sowing depth with survival and seedling height growth of Manna Oak (Quercus brantii Lindl.) (Case study: Kamfirouz, Fars province)

نویسندگان [English]

  • Majed Hesami 1
  • Abdolreza Rayati Nejad 2
  • Ali Reza Abbasi 2
  • Hoseyn Zynali 3
1 Forest senior expert, Research Centre of Agriculture and Natural Resources of Isfahan province
2 Forest expert, Research Centre of Agriculture and Natural Resources of Fars province
3 Assist. Prof., Research Centre of Agriculture and Natural Resources of Isfahan province.
چکیده [English]

Manna Oak (Quercus brantii Lindl.) is a slow growing dominant tree species in the Zagros forests of Iran. This tree covers about 291000 ha of total forest area in Fars province. In order to study the effects of seed sowing depth on seed germination and height growth of seedlings, an experiment was carried out in a randomized block design with 4 replications in 1995. Seed sowing depths included: 0, 2.5, 5, 7.5, 10 and 12.5 cm, manure treatments were mixture of soil and manure in the ratio of 50 to 50, mixture of soil and manure in the ratio of 80 to 20, and soil alone. Investigation was located in a 5600 m² land area in an oak forest area in Kamfirouz district, northwest of Fars province. The height of the seedlings was recorded two times during 2001 and 2004 years. Results showed significant differences among different sowing depth levels for germination rate and seedling height. Results indicated that the best treatment for having maximum seed germination and seedling height is 2.5 cm sowing depth. Interaction of sowing depth and soil treatment was not significant on germination rate, while it significantly affect the height growth of oak seedlings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • manna oak
  • germination
  • Seedling
  • height
  • sowing depth
- بی‌نام، 1381. آمار هواشناسی ایستگاه منصورآباد. برنامه بهره‌برداری آب دریاچه سد درودزن، انتشارات سازمان آب منطقه‌ای فارس، 25 صفحه.
- جزیره‌ای، م.ح. و ابراهیمی رستاقی، م.، 1382. جنگل‌شناسی زاگرس. انتشارات دانشگاه تهران، 560 صفحه.
- جوانشیر، ک.، 1370. اکولوژی جنگل. جزوه درسی دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
- حسامی، س.م.، 1378. گزارش نهایی طرح بررسی مناسب‌ترین عمق کاشت بذر گونه‌های بلوط در استان فارس. گزارش داخلی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس استان، 45 صفحه.
- حمزه‌پور، م.، 1376. گزارش نهایی طرح سازگاری سوزنی‌برگ و پهن‌برگ در منطقه کامفیروز. گزارش داخلی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، 80 صفحه.
- جهانبازی گوجانی، ح.، میربادین، ع. و طالبی، م.، 1380. بررسی و تعیین میزان رویش قطری Quercus brantii Lindl در استان چهارمحال و بختیاری. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 5: 32-1.
- عبداله‌پور، ج.، 1384. بررسی و مقایسه رویش قطری و رویه‌زمینی در دو توده طبیعی و بهره‌برداری شده در جنگلهای شهرستان بانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 90 صفحه.
- غضنفری، ه.، 1382. بررسی رویش و تغییرات پراکنش قطری در توده‌های وی‌ول- مازو به‌منظور ارائه الگوی تنظیم جنگل در منطقه بانه. رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 81 صفحه.
- فتاحی، م.، 1378. روشهای مناسب کاشت بذر بلوط در جنگلهای زاگرس. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 179، 260 صفحه.
- فلاحی، آ.، 1385. بررسی رویش قطری و حجمی گونه دارمازو در توده‌های طبیعی کمتر دست‌خورده و بهره‌برداری شده در جنگل سردشت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، 60 صفحه.
- Shaughnessy, D. and Polomski, B., 1999. Oak. South Carolina, ClemosonUniversity, http://hgic.clemoson.edu.