نقش جنگل‌های شاخه‌زاد بلوط در ذخیره کربن و جذب CO2 (مطالعه موردی: جنگل‌های اندبیل خلخال)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر

2 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

3 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

به‌منظور بررسی توان ذخیره کربن و جذب CO2 در جنگلهای شاخه‌زاد بلوط، مطالعه‌ای در منطقه جنگلی شاخه‌زاد اوری در شمال‌شرقی خلخال در مساحتی حدود 278 هکتار انجام شد. پس از تلفیق نقشه‌های شیب، جهت، ارتفاع و درصد تاج‌پوشش، تعداد واحدهای همگن و مساحت آنها تعیین شده 60 جست‌گروه اوری به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌گونه‌ای در عرصه پراکنده شدند که کلیه شرایط محیطی و تیپولوژی توده در آن لحاظ شده باشد. پس از کف‌بر کردن نمونه‌ها، ریشه‌ها نیز جمع‌آوری شدند. وزن تر اندام‌ها جداگانه توزین و برای تعیین وزن خشک، اندام‌ها به کوره چوب خشک‌کنی منتقل شدند که بر این اساس میزان بیوماس اندام‌ها محاسبه شد. پس از کسر خاکستر اندام‌ها از میزان بیوماس، کربن آلی ذخیره شده در آنها تعیین و میزان CO2 جذب شده محاسبه گردید. برای تعیین میزان کربن ذخیره شده در خاک، نمونه‌هایی از عمق صفر تا 10 و 10 تا 30 سانتی‌متری برداشت شد. نتایج نشان می‌دهد که توده جنگلی سالانه به‌طور متوسط 51/1 تن در هر هکتار از طریق بیوماس و 1/0 تن در هکتار در خاک کربن ذخیره می‌کند. بر این اساس جذب سالانه CO2 در هر هکتار از توده به‌طور متوسط 94/5 مگاگرم (52/5 مگاگرم از طریق بیوماس و 42/0 مگاگرم از طریق خاک) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of coppice oak stand in carbon storage and ‍CO2 uptake (Case study: Khalkhal, Iran)

نویسندگان [English]

  • Amin Khademi 1
  • Sasan Kafaki 2
  • ASadollah Mataji 3
1 Assistant Prof., Islamic Azad University, Malayer Branch
2 Assistant Prof., Islamic Azad University, Science and Research Branch
3 Associate Prof., Islamic Azad University, Science and Research Branch
چکیده [English]

Regarding to the importance of forest in carbon sequestration, this study attempted to investigate the carbon storage potential and CO2 uptake in a coppice oak stand. An area of 278 ha of Khalkhal forest located in Ardebil province, north of Iran was selected as the study area. After combining slope, aspect and hypsometric maps, 63 land units (polygons) as well as their area were determined. Then 60 sample trees were selected in such a way that all environmental and typological conditions were taken into account. After determining the fresh weight of different parts of trees in the field, their dry weight and biomass was determined after drying in the kiln. The humus was collected and weighted from an area of 400 cm2under canopy of each tree. To determine the organic carbon content of the biomass, ash content was deduced from dry biomass. To determine the amount of stored carbon in soil, samples were collected from 0-10 and 10-30 cm soil depths. The amount of annual sequestrated carbon in biomass and soil was estimated as 1.51 and 0.1 tons per hectare, respectively. The annual carbon dioxide uptake was 5.94 tons per ha.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Carbon sequestration
  • CO2
  • coppice stand
  • biomass
  • oak tree
  • Greenhouse gases

مراجع

- بابایی کفاکی، س.، 1383. نقش جنگلها و مراتع کشور در جذب و انتشار گازهای گلخانه‌ای و ارائه روشهایی جهت کاهش انتشار. سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، اصفهان، 1383: 328-323.
- بردبار، ک.، 1383. بررسی پتانسیل ذخیره کربن در جنگل‌کاریهای اکالیپتوس و آکاسیای استان فارس. فصلنامه پژوهش و سازندگی، شماره 70: 103-95.
- بی‌نام، 1382. مطالعه تعیین ارزش کارکردها وخدمات عمده غیر تجاری جنگلها و مراتع کشور. معاونت طرح و برنامه و آمار سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، مهندسین مشاور بوم‌آباد، 152 صفحه.
- بی‌نام، 1384. فهرست جداول بخش پنجم: سوخت‌های جامد، ارزش هر واحد از تولیدات فراورده‌های جنگلی 1376-1384. سازمان انرژی ایران، 31 صفحه.
- بی‌نام، 1385. طرح تعیین درصد تاج‌پوشش جنگلهای زاگرس. معاونت جنگلهای خارج از شمال، سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری کشور، 67 صفحه.
- خادمی، ا.، 1380. شناسایی و تیپ‌بندی رویشگاه جنگلی اندبیل خلخال. جلسه بحث کارشناسی جنگل‌داری. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نوشهر چالوس، 42 صفحه.
- خادمی، ا.، 1387. بررسی پتانسیل ذخیره کربن و جذب دی‌اکسید کربن در جنگلهای شاخه‌زاد بلوط. رساله دکتری تخصصی جنگل‌داری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، 153 صفحه.
- طهماسبی. م.، 1374. بررسی مناسبترین ابعاد شبکه آماربرداری و سطح قطعه نمونه برای دقت معین در جنگلهای بلوط غرب. پایان‌نامه کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 91 صفحه.
- مقدم، م.ر.، 1380. اکولوژی توصیفی و آماری پوشش گیاهی. انتشارات دانشگاه تهران، 285 صفحه.
- Anonymus, 1996. Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories; Reference Manual. IPCC, 60 p.
- Anonymus, 2007. Internal report, data and files. Department of meteorology, Tehran, Iran, http://www.weather.ir.
- Arias, D., 2007. Calibration of LAI-2000 to estimate leaf area index and assessment of its relationship with stand productivity in six native and introduced tree species in Costa Rica. Forest Ecology and Management, 247: 185-193.
- Finer, L., 1996. Variation in the amount and quality of litterfal in a Pinus sylvestris L. stand growing on a bog. Forest Ecology and Management, 80: 1-11.
- Geng, Y., Dong, Y. and Meng, W., 2000. Progresses of terrestrial carbon cycle studies. Advance in Earth Science, 19: 297-306.
- Ju, W. and Chen, J., 2007. Future carbon balance of china's forest under climate change and increasing CO2. Journal of Environmental management, 86: 11-18.
- Kirby, R., 2007. Variation in carbon storage among tree species; implications for the management of a small-scale carbon sink project. Forest Ecology and Management, 93: 23-31.
- Kooten, G., 2004. How costly are carbon offsets. A meta-analysis of carbon forest sinks. Environmental science and Policy, 7: 239-251.
- Peichl, M., 2006. Above and belowground ecosystem biomass and carbon pools in an age-sequence of temperate pine plantation forests. Agricultural and Forest meteorology, 140 (1-4): 51-63.
- Qin, D.H. and Zhou, G.S., 2006. Global Cycling. China Meteorological Press, Beijing (in Chinese). Journal of Environmental management, 85: 607-615.
- Sun, R., Chen, J., Zhou, M. and Liu, Y., 2004. Spatial distribution of net primary productivity and evapotranspiration in Changbaishan natural reserve. China, using Landsat ETM+ data. Canadian Journal of Remote sensing, 30: 731-742.
- Vesterdal, L., 2002. Change in soil organic carbon following afforestation of former arable land. Forest Ecology and Management, 169 (1-2): 137-147.
- Woodbury, B., 2007. Carbon sequestration in U.S. forest sector from to . Forest Ecology and Management, 241 (1-3): 14-27.
- Zhang, X., 2003. Potential carbon sequestration in China's forest. Environmental science and Policy, 6: 421-432.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار