بررسی ساختار راشستان‌های طبیعی شمال ایران در مرحله تحولی بلوغ (Optimal)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

این مطالعه در توده‌های طبیعی راش در مرحله تحولی بلوغ (اوج؛ Optimal)حاصل از زادآوری طبیعی بدون دخالت‌های فنی انسان واقع بر روی یال «مرس‌سی»، جنگلهای بخش 2 سنگده در سال 1378 انجام شد. در این مطالعه از شش قطعه نمونه 36 آری با فاصله بینابینی 25 متر و در امتداد هم که به‌منظور یک طرح آزمایش تنک کردن استقرار یافته بود، با آماربرداری صددرصد از 1244 درخت استفاده شد. نتایج نشان داد که توزیع فراوانی پایه‌ها برحسب طبقات قطر برابرسینه همگن بوده و نمای عمومی آن زنگوله‌ای (Bell shape) و به ساختار همسال نزدیک است. ولی نتایج مرتبط با سن حکایت از اختلاف سن تا 40 سال را داشت. سن متوسط توده نیز با استفاده از مته سال‌سنج 137 سال تخمین زده شد (دامنه سنی 120 تا 160 سال) که از لحاظ قطری همگن بود. با توجه به تصویر افقی تاج‌پوشش و نمایش اشکوب‌بندی درختان در فضای سه‌بعدی می‌توان به پایه‌های چیره، چیره‌نما، مغلوب و زبون اشاره نمود که در توده‌های همسال از آنها به‌عنوان طبقات اجتماعی درختان یاد می‌شود. الگوی مکانی درختان و توزیع آنها در سطح عرصه نیز تصادفی بود. در نهایت توده از نظر ساختار یک توده خالص و نسبتاً همسال راش با اختلاف سنی 40 سال، با طبقات اجتماعی متنوع و تاج‌پوشش بسته است که توزیع درختان در سطح عرصه تصادفی سازماندهی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation on structure of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stand at optimal stage in Sangdeh forest

نویسندگان [English]

  • Majied Hassani 1
  • Manoochehr Amani 2
1 Senior Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

In order to study the spatial structure of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stand at optimal stage, this research was carried out in the Caspian forests of Iran. The studied site consisted of a natural stand located at Sangdeh district (Mers-e-se) with three hectare area. It is located between 1900 and1950 m.a.s.l. Six sample plots each with 0.36 ha area, were systematically selected and all trees (1244 stem) within the plots were measured and recorded. Using increment borer, the mean age of the stand was estimated as 137 years; the age difference of trees was 40 years. Results showed that the stand has a closed canopy cover and distribution of stem number per diameter class was more or less homogenous (Bell shape) with a semi even-aged structure. Using Ripley's K function, the distribution of trees within the stand was random.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Optimal development stage
  • horizontal distribution
  • oriental beech
  • spatial distribution

مراجع

- اصلی، ع. و ندیالکوف، س.ت.، 1350.، بررسی سیمای توده‌های جنگلی دست‌نخورده راش ایران. انتشارات دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، نشریه منابع طبیعی ایران، 4: 27-1.
- امانی، م.، 1358. خلاصه‌ای درباره جنگلهای سنگده (طرح فریم) و چگونگی اجرای جنگل‌داری در این جنگلها. یاداشتهای منتشر نشده، 9 صفحه.
- امانی، م.، 1369. جنگل‌داری (اصول، طرق). جزوه درسی منتشر نشده. 281 صفحه.
- امانی، م. و حسنی، م.، 1376. بررسی تیپولوژی توده‌های مادری راش در طرحهای آزمایشات دانه‌زاد ناهمسال و دانه‌زاد همسال راش جنگلهای سنگده (شرق پل‌سفید). پژوهش و سازندگی، 37: 27-4.
- امانی، م.، حسنی، م.، غلامحسن‌زاده، ر. و قمی، م.ع.، 1380. بررسی «تیپولوژی» توده‌های مادری راش در طرح آزمایش دانه‌زاد ناهمسال در اشکته‌چال صفارود- رامسر. پژوهش و سازندگی، 52: 14-2.
- حبشی، ه،. حسینی، س.م.، محمدی، ج. و رحمانی، ر.، 1386. تعیین الگوی پراکنش و ساختار در جنگل آمیخته راش شصت‌کلا گرگان. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (1): 63-55.
- فلاح، ا.، زبیری، م.، جزیره‌ای، م.ح. و مروی مهاجر، م.ر.، 1379. بررسی ساختار توده‌های طبیعی راش در جنگل خیرودکنار (بخش گرازبن). مجله منابع طبیعی ایران، 53 (1): 260-251.
- متاجی، ا.، 1378. بررسی پراکنش تعداد در طبقات ارتفاعی در جنگلهای طبیعی بخش گرازبن خیرودکنار نوشهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 90 صفحه.
- متاجی، ا.، 1382. طبقه‌بندی رویشگاه براساس جوامع گیاهی، ساختار توده و وضعیت فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگلهای طبیعی (مطالعه موردی: خیرودکنار نوشهر). رساله دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، 165 صفحه.
- نمیرانیان، م.، 1372. کاربرد عملی توزیع فراوانی بتا. مجله منابع طبیعی ایران، 46: 125-113.
- Emborg, J., Christensen, M. and Heilmann-Clausen, J., 1999. The structural dynamics of Suserup skov, a near natural temperate deciduous forest in Denmark. Forest Ecology and management, 126: 173-189.
- Goreaud, F., Courbaud, B. and Collinet, F., 1997. Spatial structure analysis applied to modeling of forest dynamics: a few examples. Workshop of the IUFRO in Oeiras (Portugal), 14 p.
- Korpel, S., 1995. Die Urwälder der Westkarpaten. Gustav Ficher Verlag, Stuttgart, 310 p.
- Leibundgut, H., 1959. Ueber Zweck und Methodik der Struktur und Zuwachsanalyse von Urwaeldern. Schweiz. Z. Forstwes, 110: 111-124.
- Sagheb-Talebi, Kh. and Schuetz, J.F., 2002. The structure of natural oriental beech (Fagus orientalis) forests in the Caspian region of Iran and potential for the application of the group selection system. Forestry journal, Oxford, 75 (4): 465-472.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار