بررسی وضعیت درختان و زادآوری در مراحل مختلف تحولی در راشستان‌های طبیعی کلاردشت (مطالعه موردی: پارسل شاهد، سری یک لنگا)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جنگل‌داری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

4 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

5 کارشناس ارشد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

6 کارشناس ارشد، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور

چکیده

مراحل تحولی در پارسل شاهد سری یک طرح جنگل‌داری لنگا در حوضه آبخیز شماره 36 (کاظم‌رود) شناسایی و در هر مرحله تحولی اولیه، اوج (اپتیمال) و پوسیدگی (تخریب) یک قطعه نمونه به‌وسعت یک هکتار (100×100 متر) انتخاب گردید. در هر قطعه یک هکتاری، قطر برابرسینه تمام گونه‌های درختی برداشت شد. به‌منظور بررسی تجدیدحیات در هر مرحله تحولی (قطعات یک هکتاری) یک ترانسکت به‌ابعاد 10×100 متر (1000 مترمربع) در جهت شیب انتخاب و 5 قطعه نمونه 4 مترمربعی (2×2 متر) در داخل هر ترانسکت به‌فواصل 5/22 متر از هم تعبیه شدند. مشخصات کمّی نهالهای با قطر برابرسینه کمتر از 5/7 سانتی‌متر در قطعه نمونه‌های 4 مترمربعی برداشت شدند. به‌منظور بررسی وضعیت نور، یک عکس نیم‌کروی در مرکز قطعات یک هکتاری به‌وسیله دوربین مجهز به عدسی چشم ماهی برداشت شد. مشخصه‌های شدت نور به‌وسیله نرم‌افزار Gap Light Analyzer (GLA) V.2 پردازش شدند. نتایج نشان داد که افزایش میانگین فراوانی نهال و نونهال در میکروپلات و میانگین سالانه رویش ارتفاع نهال در مرحله پوسیدگی در اثر افزایش شدت نور نسبی در این مرحله بوده است. فراوانی درختان از مرحله اولیه به اوج و پوسیدگی کاهش نشان داد. بیشترین مقدار موجودی حجمی در مرحله اولیه و کمترین مقدار آن در مرحله پوسیدگی اندازه‌گیری شد. در هر سه مرحله تحولی، طبقه قطور بیشترین و طبقه کم‌قطر کمترین میزان موجودی حجمی را دارا بودند. با توجه به نتایج می‌توان در مرحله اوج با ایجاد روشنه، زادآوری را مستقر نمود و در مراحل اولیه و پوسیدگی با عملیات پرورشی کیفیت زادآوری را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tree and regeneration conditions within development stages in Kelardasht beech forest (Case study: reserve area-Langa)

نویسندگان [English]

  • pejman Parhizkar 1
  • Khosro Sagheb-Talebi 2
  • Asadollah Mattaji 3
  • Manouchehr Namiranian 4
  • Majeid Hasani 5
  • Mohammad Mortazavi 6
1 Ph.D. student of forestry, Islamic Azad University, Science and Research Branch
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
3 Associate Prof., Islamic Azad University, Science and Research Branch
4 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
5 Research expert, Research Institute of Forests and Rangelands
6 M.Sc. of Forestry, Forest, Range and Watershed Organization
چکیده [English]

This study was carried out in the reserve area of district one of Langa region in Kelardasht. Development stages including initial, optimal and decay were identified and one sample plot with one hectare area  (100 m×100 m) was selected in each development stage. Quantitative characteristics of saplings with diameter at breast height less than 7.5cm were determined in the micro plots. One hemispherical photograph was taken by Fish-eye camera lens in order to study the status of light in development stages as well as the relationship between quantitative and qualitative characteristics of saplings and relative light intensity. Light intensity parameters were processed by Gap Light Analyzer (GLA) V.2 software. Results showed that mean frequency of seedlings and saplings and mean annual height growth increased by increasing of relative light intensity in the decay stage. Frequency of trees decreased from initial to optimal stage and then towards decay stages. Maximum and minimum of stocked volume was measured at initial and decay stages, respectively. Stocked volume of larger timber classes in development stages was higher than small timber classes. Considering the obtained results, we can recommend to establish the regeneration in the optimal stage by creating gap and can improve the quality of the regeneration in the initial and decay stages by silvicultural interventions.  
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • beech
  • development stages
  • GLA
  • relative light intensity
  • reserve area
- اسلامی، ع.ر.، ثاقب‌طالبی، خ. و نمیرانیان، م.، 1386. بررسی دستیابی به منحنی تعادل در راشستانهای ناهمسال شمال کشور در مازندران. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران،     15 (2): 104-92.
- بابایی کفاکی، س.، خادم، ا. و متاجی، ا.، 1388. بررسی شاخص سطح برگ اوری و ارتباط آن با شرایط فیزیوگرافی و خاک رویشگاه (مطالعه موردی: جنگلهای منطقه اندبیل خلخال). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 17 (2): 289-280.
- بی‌نام، 1377. طرح جنگل‌داری سری یک لنگا، حوضه آبخیز شماره 36 (کاظم‌رود). اداره کل منابع طبیعی نوشهر،  450 صفحه.
- دلفان اباذری، ب.، ثاقب‌طالبی، خ. و نمیرانیان، م.، 1383. بررسی مراحل تحولی راشستانهای طبیعی در قطعه شاهد منطقه کلاردشت. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران،       12 (3): 326-307.
- سفیدی، ک.، مروی‌مهاجر، م.ر.، زبیری، م. و اعتماد، و.، 1386. بررسی تأثیر خشکه‌دارها در استقرار نهالهای راش و ممرز در جنگل آمیخته راش. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (4): 373-365.
- قورچی‌بیگی، ک.، 1381. بررسی خواص کمی و کیفی نهالهای راش با سطح روشنه در جنگلهای رامسر. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، 214 صفحه.
- متاجی، ا. و ثاقب‌طالبی، خ.، 1386. بررسی مراحل تحولی و پویایی دو جامعه گیاهی راش شرقی در جنگلهای طبیعی منطقه خیرودکنار نوشهر. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (4): 416-398.
- مرتضوی، س.م.، 1379. بررسی تأثیر اجرای شیوه جنگل‌شناسی پناهی بر روی ساختار و ترکیب گونه‌های درختی طرح جنگل‌داری لنگا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 119 صفحه.
- مقدم، م.، 1384. اکولوژی گیاهان خاکروی. انتشارات دانشگاه تهران، 512 صفحه.
- یوسف‌پور، ر.، مروی‌مهاجر، م.ر. و ثاقب‌طالبی، خ.، 1383. بررسی تحولی توده‌های راش در جنگل فندق‌لو. مجله منابع طبیعی ایران، 57 (4): 703-714.
- Afas, N., Pellis, A. and Niinemets, U., 2005. Growth and production of a short rotation coppice culture of poplar. II. Clonal and year-to-year differences in leaf and petiole characteristic and stand leaf area index. Journal of Biomass and Bioenergy,           28: 536-547.
- Arias, D., 2007. Calibration of LAI-2000 to estimate leaf area index and assessment of its relationship with stand productivity in six native and introduced tree species in Costa Rica. Forest Ecology and Management, 247: 185-193.
- Emborg, J., Christensen, M. and Heilmann-Clusen, J., 2000. The structural dynamics of suserup skov, a near natural temperate decidous forest in Denmark. Forest Ecology and Management, 126: 173-189.
- Frazer, G.W., Canham, C.D and Lertzman, K.P., 1999. Gap light analyzer (GLA): Imaging software to extract canopy structure and gap light transmission indices from true-colour photographs, users manual and program documentation. Simon Fraser University, Burnaby, British Columbia, CANADA and Institute of Ecosystem Studies, Millbrook, New York, USA, 36 p.
- Geng, Y.B., Dong, Y.S. and Meng, W.Q., 2000. Progresses of terrestrial carbon cycle studies. Advance in Earth Science, 19: 297-306.
- Korpel, S., 1995. Die Urwaelder der Westkarpaten. Gustav Fischer, Verlag, Stuttgart, 310 p.
- Leibundgut, H., 1993. Europaeische Urwaelder. Haupt Verlage, Bern, 260 p.
- Olthof, I., 2003. Overstory and under story LAI as indicators of forest response to ice storm damage. Ecological Indicators, 3: 49-64.
- Paluch, J.G., 2005. The influence of the spatial pattern of trees on forest floor vegetation and silver-fir (Abies alba Mill.) regeneration in uneven-age forest. Forest Ecology and Management,           205: 283-298.
- Sagheb-Talebi, Kh., 1996. Quantitative and qualitative Merkmale von jungwuechsen Buchen (Fagus sylvatica L.) unter dem Einfluss des Lichtes und anderer faktoren Standorts. SZF. 78, 219 p.
- Sagheb-Talebi, Kh. and Schütz, J.P., 2006. Some criteria of regeneration density in young beech populations. International conference, IUFRO WP 1.01.07 Ecology and silviculture of beech, Poiana Brasov, Romania, 136 p.
- Schütz, J.P., 2004. Opportunistic methods of controlling vegetation, inspired by natural plant succession dynamics with special reference to natural out mixing tendencies in a gap regeneration. Ann. For. Sci., 61: 149-156.
- Wang, P., 2007. Measurements and simulation of forest leaf area index and net primary productivity in Northern China. Journal of Environmental Management, 85: 607-615.