تأثیر تیمارهای مختلف زمان و عمق کاشت بر جوانه‌زنی بذر بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

3 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

4 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

چکیده

گونه بلوط ایرانی به‌دلیل نقش بارز آن در حفاظت آب و خاک، دارای اهمیت بسیار زیادی در پوشش گیاهی مناطق تحت رویش خود به‌ویژه در ناحیه رویشی زاگرس می‌باشد. از طرفی بهره‌برداریهای بی‌رویه که حیات آن را با تهدید جدی روبرو کرده، لزوم جنگل‌کاری بلوط و احیای این جنگلها را آشکار می‌سازد. در این زمینه آگاهی بیشتر در مورد روشهای کاشت بذر و ایجاد شرایط بهینه برای تولید نهالهای سالم ضروریست. تحقیق حاضر در نهالستان ریخلان واقع در 10 کیلومتری شهر مریوان، در قالب طرح کاملاً تصادفی با آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور زمان کاشت بذر (آذرماه و اسفندماه) و عمق کاشت بذر (4 تا 5 و 7 تا 8 سانتی‌متری)، با 3 تکرار و 40 گلدان در هر تکرار انجام شد. پس از پایان فصل رویش مشخص شد که زمان کاشت تأثیر معنی‌داری بر زنده‌مانی و نسبت وزن خشک ساقه به ریشه در سطح 5 درصد داشته، ولی بر سایر مشخصه‌های مورد بررسی تأثیر معنی‌داری نداشته است. همچنین عمق کاشت بر روی هر 5 مشخصه مورد بررسی تأثیر معنی‌داری داشت. تیمار ترکیبی کشت آذرماه و عمق کاشت 7 تا 8 سانتی‌متر در تمام صفات مورد بررسی بهترین نتیجه را دارا بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of planting depth and time on seeds germination of Manna oak (Quercus brantii Lindl.)

نویسندگان [English]

  • Arkan Heydari 1
  • Asadollah Mattaji 2
  • Hadi Kia-daliri 3
  • Naghi Shabanian 4
1 M.Sc. Student of Forestry, Islamic Azad University, Sciences and Researchs Branch
2 Associate Prof., Islamic Azad University, Sciences and Researchs Branch
3 Assistant Prof., Islamic Azad University, Sciences and Researchs Branch
4 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, Kurdistan University
چکیده [English]

Due to benefits of Quercus brantii Lindl. and its important role in soil and water protection, this species is very important in its environment, especially the Zagros area. Because of over harvesting, the existence of this species is in danger, so its plantation must be considered and its sowing methods must be known. Therefore, this study was carried out in Rykhlan nursery in completely randomized design with unbalanced factorial experiment. Planting depth (4-5 cm and 7-8 cm) and time (December and March) was considered as two treatments with 3 replicates and 40 pots in each replication. Results showed that planting time had significant effect on survival and shoot and root dry weight ratio. Planting depth had significant effect on all factors. Therefore, planting in December with 7-8 cm depth had the best results for all studied factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sowing
  • planting depth
  • nursery
  • Zagros
  • Quercus brantii
- خادمی، ا.، عادلی، ا.، بابایی، س. و متاجی، ا.، 1384. بررسی جنگل‌کاریهای پارک جنگلی هروآباد خلخال و معرفی گونه‌های سازگار. مجله علوم کشاورزی، 11 (4):      68-60.
- خسروجردی، ا.، درودی، ه. و نام‌دوست، ط.، 1387. تأثیر گیاه پرستار و جهت جغرافیایی بر زنده‌مانی و رشد نهالهای اُرس در جنگلهای هزارمسجد. مجله زیست‌شناسی ایران، 21 (5): 768-760.
- سعیدی، ح.ر.، 1382. اثر نوع خاک و عمق چاله کاشت بر رشد و زنده‌مانی نهالهای زربین (Cuprressus sempervirens Var. horizontalis) در اراضی ساحلی شمال ایران، نور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی، 65 صفحه.
- شمس‌زاده، م. و مینایی‌فر، ع.، 1384. معرفی گیاهان زینتی مقاوم به خشکی با قابلیت استفاده در فضاهای سبز شهرهای مناطق بیابانی. دومین همایش ملی فضای سبز شهری: 369-368.
- طبری، م.، سعیدی، ح.، پورمجیدیان، م. و علی‌عرب، ع.، 1387. بررسی اثر اصلاح خاک نهالستان بر رشد و زنده‌مانی نهال زربین (Cupressus sempervirens var. horizontalis) در عرصه جنگل‌کاری. مجله منابع طبیعی ایران، 61 (3): 663-653.
- علی‌احمد کروری، س. و خوشنویس، م.، 1379. مطالعات اکولوژی و زیست‌محیطی رویشگاه‌های اُرس ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 229، 208 صفحه.
- قاسمی، ر.، 1375. تعیین مناسب‌ترین سن انتقال نهال اُرس (Juniperus polycarpos) از خزانه به زمین اصلی. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،      76 صفحه.
- قاسمی آقباش، ف.، جلالی، غ.، تیمورزاده، ع. و حسینی، م.، 1385. بررسی کمی و کیفی جنگل‌کاریهای انجام شده با نهالهای پیسه‌آ (Picea excelsa) و کاج سیاه (Pinus nigra) در ذخیره‌گاه جنگلی فندق‌لو اردبیل. مجله منابع طبیعی ایران، 59 (1): 137-131.
- مصدق، ا.، 1378. جنگل‌کاری و نهالستان‌های جنگلی. انتشارات دانشگاه تهران، 516 صفحه.
- معروفی، ح.، قصریانی، ف. و خالدیان، م.ل.، 1379. آزمایش پیش‌آهنگ گونه‌های درختی سنندج در شرایط دیم. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کردستان،        47 صفحه.
- Alrababah, M.A., Bani-Hani, M.G., Alhamad, M.N. and Bataineh, M.M., 2008. Boosting seedling survival and growth under semi-arid Mediterranean conditions: Selecting appropriate species under rainfed and wastewater irrigation. Arid Environments, 72: 1606-1612.
- Bjugstad, J. and Ardell, J., 1984. Shrub and tree establishment on coal spoils in northern high plains, USA. Minerals and the Environment,         6: 127-130.
- Castro, J., Zamora, R., Jose, A. and Jose, M., 2005. Alleviation of summer drought boosts establishment success of Pinus sylvestris in a Mediterranean mountain: An experimental approach. Plant Ecology, 181: 191-202.
- Fisher, M. and Gardner A.S., 1995. The status and ecology of Juniperus excelsa subsp. polycarpos woodland in the northern mountains of Oman. Vegetation, 779 (7): 33-48.
- Floistad, I.S. and Kohmann, K., 2004. Influence of nutrient supply on spring frost hardiness and time of bud break in Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) seedlings. New Forests, 27: 1-11.
- Jocobs, D.F., Salifu, K.F. and Seifett, J.R., 2005. Growth and nutritional response of hardwood seedling to controlled-release fertilization outplanting. Forest Ecology and Management, 214: 280-390.
- Jose, S., Merritt, S. and Ramsey, C.I., 2002. Growth, nutrition, photosynthesis and transpiration responses of longleaf seedling to light, water and nitrogen. Forest Ecology and Management, 180: 335-344.
- Khasa, D.P., Fung, M. and Logan, B., 2005. Early growth response of container-grown selected woody boreal seedlings in amended composite tailings and tailings sand. Bioresource Technology, 96: 857-864.
- Krasowski, M.J. and Elder, R.J.F., 2000. Opportunities for Improvements to Reforestation Success. British Colombia Ministry of Forests, Victoria, B.C., Research Program Extension Note, 43 p.
- Lantz, C.W., Baldwin, B.L. and Barnett, J.P., 1988. Plant them deep and keep those roots straight!. U.S.A Dept. Agric. Forest Service, Management Bull., RG-MB, 27, 2 p.
- Lichter, J., 2000. Colonization constraints during primary succession on coastal Lake Michigan sand dunes. J. Ecol., 88: 825-839.
- Matice, C.R., 1982. Comparative performance of paperpot and bareroot trees in experiments established in northern Ontario from 1977-1980. No. 585044, Matcam Forestry consultants Inc., Update Rrp., 147 p.
- Navaro, R.M., Retamosa, M.J., Lopez, J., Campo, A.D., Ceaceros, C. and Salmoral, L., 2006. Nursery practices and field performance for the endangered Mediterranean species Abies pinsapo Boiss. Journal of Ecology and Engineering, 27: 93-99.
- Oliet, A.J., Planelles, R., Artero, F. and Jacobs, F.D., 2005. Nursery fertilization and tree shelters affect long-term field response of Acacia salicina Lindl. Planted in Mediterranean semi-arid conditions. Forest Ecology and Management, 215: 339-351.
- Ostos, J.C., Lopez-Garrido, R., Murillo, J.M. and Lopez, R., 2008. Substitution of peat for municipal solid waste and sewage sludge-based composts in nursery growing media: Effect on growth and nutrition of the native shrub Pistacia lentiscus L. Bioresource Technology, 99: 1793-1800.
- Paci, M., Pellizzaro, G., Spano, D., Asunis, C. and Cesraccio, C., 1999. Vegetation analysis a case study applied to Mediterranean maquis vegetation at cape acacia (NM Sardinia). Monti-e-Boschi., 50: 517-520.
- Paliwal, K. and Kannan, D., 1999. Growth and nutritional characteristics of four woody species under nursery conditions and growth after transplantation in semi-arid environments. Journal of Arid Environments, 43: 131-141.
- Zar, J.H., 1999. Biostatistical Analysis. Prentice Hall International Inc., 66 p.