اثر سن انتقال و کیفیت بستر خاک بر رشد و استقرار اولیه نهال‌های ارس (Juniperus excelsaM.Bieb.) در تپه‌های جنوب مشهد

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

4 دانشجوی دکتری جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

تحقیق حاضر به‌منظور تعیین اثر سن انتقال نهال اُرس (Juniperus excelsa) و نوع بستر خاک بر رشد و استقرار اولیه این گونه در شرایط دیم در تپه‌های جنوب مشهد اجرا شد. برای این منظور، با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در 3 تکرار، 540 اصله نهال اُرس با تیمارهای سن انتقال نهال (2 ساله و 3 ساله) و نوع خاک (3/1 خاک طبیعی + 3/2 خاک زراعی، 3/2 خاک طبیعی + 3/1 خاک زراعی و خاک طبیعی) کاشته شدند. نتایج در پایان دومین فصل رویش نشان داد که سن انتقال نهال، صفات رویش قطری یقه، رویش قطری تاج و زنده‌مانی را تغییر نداد، اما بر رویش ارتفاعی اثر گذاشت. بستر خاک و اثر همزمان سن انتقال نهال و نوع بستر خاک بر روی هیچ‌ یک از صفات یادشده اثر معنی‌داری نداشت. با توجه به هزینه‌های اصلاح خاک و عدم تأثیر معنی‌دار آن بر رشد و استقرار نهالهای اُرس، تغییر بستر خاک برای توسعه جنگل‌کاری با این گونه در چنین مناطقی توصیه نمی‌شود. همچنین نظر به عدم تفاوت معنی‌دار آماری در رشد و استقرار نهالهای کاشته شده دو و سه ساله این گونه در عرصه جنگل‌کاری، برای کاهش هزینه‌های اضافی در نهالستان، بهتر است از نهالهای پرورش یافته دو ساله (به‌جای سه ساله) برای انتقال به عرصه جنگل‌کاری استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of transfer age and soil bed on growth and early establishment of Juniperus excelsa M. Bieb. seedlings in southern hills of Mashhad

نویسندگان [English]

  • Mas'oud Tabari 1
  • Mohammadali Shirzad 2
  • Ebraheim Khosrojerdi 3
  • Hadi Daroodi 4
1 Associate Prof., Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
2 M.Sc. Student, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
3 Assistant Prof., Research Center of Agriculture and Natural resources of Khorasan Razavi province
4 Ph.D. Student, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

The present study was carried out to determine the effect of soil bed and seedling transfer age of Juniper (Juniperus excelsa M. Bieb.) on its growth and early establishment under rainfed conditions. For this purpose, using a Factorial examination, under Randomized Complete Block Design and 3 replications, 540 seedlings of J. excelsa with treatments of seedling transfer age (2 and 3 years) and soil bed            (1:3 natural soil + 2:3 cultivated soil, 2:3 natural soil + 1:3 cultivated soil, and natural soil) were planted in southern hills of Mashhad city (eastern province of Iran). At the end of the 2nd growing season, collar diameter growth, crown growth and seedling survival were not affected by seedling transfer age, but height growth differed with seedling transfer age. Soil bed and interaction of seedling transfer age × soil bed did not influence on either of the measured characteristics. Regarding to soil amendment costs and non-significant effect of soil bed on growth and establishment of J. excelsa seedlings, in such areas, changing of soil bed for afforestation development of this species is not recommended. Likewise, considering to non-significant differences of growth and establishment between 2 and 3 years seedlings, due to reduce the additional costs in nursery using 2-year old seedling is more favorable than 3 year old seedling to transfer to afforestation site.

کلیدواژه‌ها [English]

  • afforestation
  • Growth
  • Juniperus excelsa
  • Rainfed
  • survival

مراجع

- خادمی، ا.، عادلی، ا.، بابایی، س. و متاجی، ا.، 1384. بررسی جنگل‌کاریهای پارک جنگلی هروآباد خلخال و معرفی گونه‌های سازگار. مجله علوم کشاورزی، 11 (4):      68-60.
- خسروجردی، ا.، درودی، ه. و نام‌دوست، ط.، 1387. تأثیر گیاه پرستار و جهت جغرافیایی بر زنده‌مانی و رشد نهالهای اُرس در جنگلهای هزارمسجد. مجله زیست‌شناسی ایران، 21 (5): 768-760.
- سعیدی، ح.ر.، 1382. اثر نوع خاک و عمق چاله کاشت بر رشد و زنده‌مانی نهالهای زربین (Cuprressus sempervirens Var. horizontalis) در اراضی ساحلی شمال ایران، نور. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی، 65 صفحه.
- شمس‌زاده، م. و مینایی‌فر، ع.، 1384. معرفی گیاهان زینتی مقاوم به خشکی با قابلیت استفاده در فضاهای سبز شهرهای مناطق بیابانی. دومین همایش ملی فضای سبز شهری: 369-368.
- طبری، م.، سعیدی، ح.، پورمجیدیان، م. و علی‌عرب، ع.، 1387. بررسی اثر اصلاح خاک نهالستان بر رشد و زنده‌مانی نهال زربین (Cupressus sempervirens var. horizontalis) در عرصه جنگل‌کاری. مجله منابع طبیعی ایران، 61 (3): 663-653.
- علی‌احمد کروری، س. و خوشنویس، م.، 1379. مطالعات اکولوژی و زیست‌محیطی رویشگاه‌های اُرس ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 229، 208 صفحه.
- قاسمی، ر.، 1375. تعیین مناسب‌ترین سن انتقال نهال اُرس (Juniperus polycarpos) از خزانه به زمین اصلی. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،      76 صفحه.
- قاسمی آقباش، ف.، جلالی، غ.، تیمورزاده، ع. و حسینی، م.، 1385. بررسی کمی و کیفی جنگل‌کاریهای انجام شده با نهالهای پیسه‌آ (Picea excelsa) و کاج سیاه (Pinus nigra) در ذخیره‌گاه جنگلی فندق‌لو اردبیل. مجله منابع طبیعی ایران، 59 (1): 137-131.
- مصدق، ا.، 1378. جنگل‌کاری و نهالستان‌های جنگلی. انتشارات دانشگاه تهران، 516 صفحه.
- معروفی، ح.، قصریانی، ف. و خالدیان، م.ل.، 1379. آزمایش پیش‌آهنگ گونه‌های درختی سنندج در شرایط دیم. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کردستان،        47 صفحه.
- Alrababah, M.A., Bani-Hani, M.G., Alhamad, M.N. and Bataineh, M.M., 2008. Boosting seedling survival and growth under semi-arid Mediterranean conditions: Selecting appropriate species under rainfed and wastewater irrigation. Arid Environments, 72: 1606-1612.
- Bjugstad, J. and Ardell, J., 1984. Shrub and tree establishment on coal spoils in northern high plains, USA. Minerals and the Environment,         6: 127-130.
- Castro, J., Zamora, R., Jose, A. and Jose, M., 2005. Alleviation of summer drought boosts establishment success of Pinus sylvestris in a Mediterranean mountain: An experimental approach. Plant Ecology, 181: 191-202.
- Fisher, M. and Gardner A.S., 1995. The status and ecology of Juniperus excelsa subsp. polycarpos woodland in the northern mountains of Oman. Vegetation, 779 (7): 33-48.
- Floistad, I.S. and Kohmann, K., 2004. Influence of nutrient supply on spring frost hardiness and time of bud break in Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) seedlings. New Forests, 27: 1-11.
- Jocobs, D.F., Salifu, K.F. and Seifett, J.R., 2005. Growth and nutritional response of hardwood seedling to controlled-release fertilization outplanting. Forest Ecology and Management, 214: 280-390.
- Jose, S., Merritt, S. and Ramsey, C.I., 2002. Growth, nutrition, photosynthesis and transpiration responses of longleaf seedling to light, water and nitrogen. Forest Ecology and Management, 180: 335-344.
- Khasa, D.P., Fung, M. and Logan, B., 2005. Early growth response of container-grown selected woody boreal seedlings in amended composite tailings and tailings sand. Bioresource Technology, 96: 857-864.
- Krasowski, M.J. and Elder, R.J.F., 2000. Opportunities for Improvements to Reforestation Success. British Colombia Ministry of Forests, Victoria, B.C., Research Program Extension Note, 43 p.
- Lantz, C.W., Baldwin, B.L. and Barnett, J.P., 1988. Plant them deep and keep those roots straight!. U.S.A Dept. Agric. Forest Service, Management Bull., RG-MB, 27, 2 p.
- Lichter, J., 2000. Colonization constraints during primary succession on coastal Lake Michigan sand dunes. J. Ecol., 88: 825-839.
- Matice, C.R., 1982. Comparative performance of paperpot and bareroot trees in experiments established in northern Ontario from 1977-1980. No. 585044, Matcam Forestry consultants Inc., Update Rrp., 147 p.
- Navaro, R.M., Retamosa, M.J., Lopez, J., Campo, A.D., Ceaceros, C. and Salmoral, L., 2006. Nursery practices and field performance for the endangered Mediterranean species Abies pinsapo Boiss. Journal of Ecology and Engineering, 27: 93-99.
- Oliet, A.J., Planelles, R., Artero, F. and Jacobs, F.D., 2005. Nursery fertilization and tree shelters affect long-term field response of Acacia salicina Lindl. Planted in Mediterranean semi-arid conditions. Forest Ecology and Management, 215: 339-351.
- Ostos, J.C., Lopez-Garrido, R., Murillo, J.M. and Lopez, R., 2008. Substitution of peat for municipal solid waste and sewage sludge-based composts in nursery growing media: Effect on growth and nutrition of the native shrub Pistacia lentiscus L. Bioresource Technology, 99: 1793-1800.
- Paci, M., Pellizzaro, G., Spano, D., Asunis, C. and Cesraccio, C., 1999. Vegetation analysis a case study applied to Mediterranean maquis vegetation at cape acacia (NM Sardinia). Monti-e-Boschi., 50: 517-520.
- Paliwal, K. and Kannan, D., 1999. Growth and nutritional characteristics of four woody species under nursery conditions and growth after transplantation in semi-arid environments. Journal of Arid Environments, 43: 131-141.
- Zar, J.H., 1999. Biostatistical Analysis. Prentice Hall International Inc., 66 p.
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 43
فروردین 1390
صفحه 127-119

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار