طبقه‌بندی فازی عرصه‌های جنگلی برای طراحی مسیر جاده‌‌ (مطالعه موردی: جنگل‌های لیره‌سر تنکابن)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

2 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

چکیده

طبقه‌بندی عرصه‌های جنگلی برای تعیین مکان‌های مناسب به‌منظور‌ عبور جاده‌ از اهمیت زیادی در حفاظت و مدیریت جنگلها برخوردار است، اما طبقه‌بندی‌ این عرصه‌ها به‌دلیل تنوع طبقات اغلب با مشکل عدم قطعیت مواجه است. نظریه مجموعه‌‌های فازی روشی برای حل این گونه مشکلات ارائه می‌دهد. هدف از تحقیق حاضر، طبقه‌بندی عرصه جنگل به‌منظور‌ طراحی مسیر جاده‌های جنگلی براساس لایه‌های اطلاعاتی شیب، جهت، خاک‌شناسی، زمین‌شناسی، موجودی سرپای جنگل و تیپ جنگل در بخشی از جنگلهای لیره‌سر استان مازندران با استفاده از نظریه مجموعه‌های فازی است. بنابراین ابتدا توابع عضویت جزیی فازی برای کلیه لایه‌ها تعریف شد و سپس با بکارگیری عملگرهای میانگین هندسی و حداقل، لایه‌های یادشده در دو مرحله با هم ادغام شدند. ارزیابی نقشه نهایی آنتروپی 68 درصد را نشان داد که به معنی عدم قطعیت نسبتاً زیاد در تصمیم‌گیری برای تفکیک طبقات مطلوب و نامطلوب است. بنابراین برای طبقه‌بندی عرصه، روش فازی که در آن نیازی به‌تفکیک صریح مرز‌های طبقات مطلوب و نامطلوب نیست و تغییرات به‌صورت جزیی صورت می‌گیرد، بکار گرفته شد. روش فازی این مزیت را دارد که طراحان جاده‌های جنگلی را قادر می‌سازد تا دامنه‌ای از طبقات را برای عبور جاده مطلوب در نظر بگیرند و نیازی نباشد که با عدم قطعیت زیاد طبقات مطلوب و نامطلوب را از هم تفکیک نمایند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Fuzzy classification in forest area for road design (Case study: Lirehsar forest, Tonekabon)

نویسندگان [English]

  • Zahra Azizi 1
  • Akbar Najafi 2
1 Ph.D. student of Forestry, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
2 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Classification of forest area for determining optimum places for constructing forest roads has a great importance in protecting and managing of forest. However, high variability in classes introduces uncertainty in classification process. Fuzzy set theory provides some solutions for such problems. The aim of this research is to classify forest area for road construction based on various layers including: slope, aspect, soil, land stability, forest type and volume in Lirehsar forest, Mazandaran Province, by means of fuzzy sets theory. First, partial membership was defined and all layers converted to fuzzy layers. Then, layers were combined by geometrical mean and minimum operators. Assessment of final map showed 68 percent entropy that means an uncertainty in decision making for classification. Therefore, to classify the areas, the fuzzy method was used, since in this method, borders are not explicitly separated and changes occur very minor. The fuzzy method has the advantage that enables forest road network designers to consider the favorable range of classes and there is no need to separate the favorable and unfavorable classes from each other with high uncertainty.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forest roads
  • fuzzy set
  • geometrical mean function
  • minimum function
  • entropy

مراجع

- بی‌نام، 1375. طرح تجدیدنظر چهارم طرح جنگل‌داری لیره‌سر. اداره کل منابع طبیعی استان مازندران،          200 صفحه.
- حسینی، س.ع.،‌ ساریخانی،‌ ن.، سلیمانی، ک.، جلالی، س.غ. و حسینی، س.م.، 1383. بررسی عوامل مؤثر در مسیریابی جاده‌های جنگلی با استفاده از سامانه اطاعات جغرافیایی.‌ مجله منابع طبیعی ایران، 57 (1): 73-59.
- سهرابی، ه.، 1388. بررسی امکان تهیه نقشه ‌طبقات تراکم تاج‌پوشش و تیپ جنگل در مقیاس 1:5000 با استفاده از تصاویر هوایی دوربین UltraCamD. سازمان جنگلها و مراتع کشور، تهران، 66 صفحه.
- عزیزی، ز.، 1387. ارزیابی برآورد حجم سرپای جنگل و تغییرات آن در اثر احداث جاده‌های جنگلی با استفاده از تصاویر IRS. پایان‌نامه کارشناسی‌ ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 48 صفحه.
- فلاح‌شمسی، ر.، سبحانی، ه.، سعید، ا.، درویش‌صفت، ع. و فرجی‌دانا، ا.، 1385. مکان‌یابی خودکار کاربری زمین با استفاده از ارزیابی چندعامله تناسب سرزمین. مجله منابع طبیعی ایران، 59 (3): 621-613.
- کوره‌پزان دزفولی، ا.، 1384. اصول نظریه مجموعه‌های فازی و کاربردهای آن در مدل‌سازی مسایل مهندسی آب. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد امیرکبیر، تهران،       ‌261 صفحه.
- Acar, H.H., 1997. Preparation of forest transport plans in mountainous region. Turk Journal of Agriculture, 21: 201-206.
- Armitage, D., 1995. An integrated methodological framework for sustainable environmental planning and management. Environmental Management,   19 (4): 469-495.
- Bojorquez-Tapia L.A., Juarez, L. and Cruz-Bello, G., 2002. Integrating Fuzzy Logic, Optimization, and GIS for Ecological Impact Assessments. Environmental Management, 30 (3): 418-433.
- Dubois, D. and Prade, H., 1985. A review of fuzzy set aggregation connectives. Information Science, 36: 85-121.
- Dubois, D. and Prade, H., 1988. Possibility Theory. An approach to Computerized Processing of Uncertainty. Plenum Press, New York, 6 p.
- Klir, G.J. and Yuan, B., 1995. Fuzzy Sets and Fuzzy Logic. Theory and Application. Prentice-Hall, London, 573 p.
- Mendoza, G.A. and Prabhu, R., 2000a. Multiple criteria decision making approaches to assessing forest sustainability using criteria and indicators. Forest Ecology & Management, 131: 107-126.
- Mendoza, G.A. and Prabhu, R., 2000b. Multiple criteria analysis for assessing criteria and indicators in sustainable forest management: A case study on participatory decision making in a Kalimantan forest. Environmental Management, 26 (6): 33-53.
- Pelt Van, M.J.F., Kuyvenhoven, A. and Nijkamp, P., 1995. Environmental sustainability: issues and definition and measurement. International Journal of Environment and Pollution, 5 (2/3): 204-223.
- Pielou, E.C., 1975. Ecological Diversity. WileyPublication, New York, 165 p.
- Renning, K. and Wiggering, H., 1997. Steps towards indicators of sustainable development: linking economic and ecological concepts. Ecology Economic, 20: 25-36.
- Saunders, M.C. and Miller, B.J., 1999. Net Weaver TM: A Tool for the construction and maintenance of object-oriented knowledge bases. Penn State University, University Park, PA, 11 p.
- Silvert, W., 1979. Symmetric summation: a class of operations on fuzzy sets. IEEE Trans. System and Cybernetics, 9: 657-659.
- Tan, J., 1992. Planning a forest road network by a spatial data handling-network routing system. Acta Forestalia Fennica 227, The Society of Forestry in Finland, The Finnish Forest Research Institute, Helsinki, 10 p.
- Yager, R.R., 1994. Aggregation operators and fuzzy systems modeling. Fuzzy Sets and Systems, 67 (2): 129-145.
- Yoshimura, T., 1997. Development of an Expert System Planning a Forest Road Based on the Risk Assessment. Published by Kyoto university, Kyoto, 82 p.
- Zadeh, L.A., 1965. Fuzzy sets. Information Control, 8: 338-353.
- Zimmermann, H.J. and Zysno., P., 1982. Latent connectives in human decision making. Fuzzy Sets and Systems, 4: 37-51.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار