سازگاری چهار گونه سوزنی‌برگ خانواده کاج‌ها در حاشیه جنگل پایین‌بند چمستان نور

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

2 استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

3 کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

چکیده

بررسی سازگاری گونه‌های غیربومی در موطن جدید، امری ضروری پیش از کاشت گسترده آنها در هر کشوری است. به‌منظور بررسی روند رشد و بقاء چهار گونه درختی از خانواده کاج شامل Pinus pinea، Pinus ponderosa، Picea abies و Abies alba، هر کدام در کرتی (plot) به مساحت 1600 مترمربع به تعداد 121 اصله نهال (11×11) به فاصله کاشت 4×4 متر در سال 1362 در عرصه جلگه‌ای ایستگاه تحقیقاتی چمستان- نور در استان مازندران کاشته شدند. اندازه‌گیری شامل صفات کمی (قطر برابرسینه، ارتفاع کل، ضریب قدکشیدگی و متوسط رویش قطری، ارتفاعی و حجمی سالیانه در هکتار) و کیفی ]زنده‌مانی و کیفیت تنه (دوشاخگی، راست بودن و هرس طبیعی)] در پایان 24 سالگی بود. دو ردیف از هر طرف کرت به‌عنوان حاشیه حفاظتی (بافر) از آماربرداری حذف گردیدند و آماربرداری به‌صورت صددرصد انجام شد. در نهایت داده‌ها با آزمون تجزیه واریانس یک طرفه (به‌احتمال 95 درصد) در محیط SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بیشترین و کمترین درصد زنده‌مانی به‌ترتیب به Picea abies (82 درصد) و Pinus ponderosa (53 درصد) اختصاص داشت. از لحاظ کیفیت تنه بهترین کیفیت تنه به‌ترتیب به گونه‌های Picea abies و Abies alba و کمترین کیفیت تنه به‌ترتیب به گونه‌های Pinus pinea و Pinus ponderosa اختصاص داشتند. بیشترین و کمترین قطر برابرسینه به‌ترتیب به Pinus pinea با میانگین 2/28 سانتی‌متر (رویش قطری سالیانه 7/11 میلی‌متر) و Pinus ponderosa و Abies alba به‌ترتیب با میانگین 6/11 و 7/11 سانتی‌متر (رویش قطری سالیانه 8/4 و 9/4 میلی‌متر) تعلق داشت. بیشترین و کمترین ارتفاع به‌ترتیب به Pinus pinea با متوسط 6/11 متر (رویش ارتفاعی سالیانه 4/48 سانتی‌متر) و Pinus ponderosa با متوسط 29/5 متر (میانگین رویش ارتفاعی سالیانه 0/22 سانتی‌متر) اختصاص یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Elimination trial of four species from Pinaceae in the low-lands of Chamestan, Iran

نویسندگان [English]

  • Seyed Reza Mostafanezhad 1
  • Seyed ehsan Sadati 1
  • Kambeiz Espahbodi 2
  • Seyfollah Khorenkeh 3
1 Research Expert, Research Center of Agricultural and Natural Resources of Mazandaran Province
2 Assistant Prof., Research Center of Agricultural and Natural Resources of Mazandaran province
3 Research Expert, Research Center of Agricultural and Natural Resources of Mazandaran province
چکیده [English]

In order to investigate the growth and survival of exotic tree species, four species from Pinaceae, namely, Pinus
pinea, Pinus ponderosa, Picea abies and Abies alba were planted in 1984 on 1600 m2 (121 trees with spacing 4×4 m) in Chamestan plateau, Mazandaran province, north of Iran. The final measurement of tree parameters were: survival percentage, mean diameter, height, and stem quality. The measurement was carried out in 2006 and the statistical analysis of data was made using the ANOVA and Duncan tests by SPSS software. Results showed that the maximum and the minimum survival belong to Picea abies (%82) and Pinus ponderosa (%53), respectively. The highest and the lowest stem quality are attributed to Picea abies, Abies alba and Pinus pinea, respectively. The maximum mean diameter (28.2 cm) and annual diameter increment (11.7 mm/y) was calculated for Pinus pinea, whereas the minimum mean diameter (11.6 cm) and annual diameter increment (4.8 mm/y) was calculated for Pinus ponderosa. The maximum height was observed in Pinus pinea (11.61 m) and the minimum height inPinus ponderosa (5.29 m).

کلیدواژه‌ها [English]

  • survival
  • quality
  • DIAMETER
  • height

مراجع

- ابراهیمی، ع. و مختاری، ج.، 1373. ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع چمستان (نور) از آغاز تا امروز. کتابچه مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان مازندران،        50 صفحه.
- امان‌زاده، ب.، سیاهی‌پور، ذ.ع.، ثاقب طالبی، خ.، خانجانی شیراز، ب. و همتی، ا.، 1379. بررسی رویش و تولید چوب Picea abies (L.) Karst در منطقه اسالم. پژوهش وسازندگی، 64: 67-64.
- بی‌نام، 1374. بررسی سوزنی‌برگان در جنگل‌کاریهای شمال کشور. انتشارات سازمان جنگلها و مراتع کشور،       112 صفحه.
- ثاقب ‌طالبی، خ. و دستمالچی، م.، 1376. تحقیقات سازگاری درختان غیربومی در استان گیلان. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، نشریه شماره 168، 136 صفحه.
- دستمالچی، م.، قیسی، س. و ثاقب طالبی، خ.، 1377. نتایج آزمایش سازگاری و پیشاهنگ گونه‌های درختی در استان آذربایجان غربی. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران،         1: 68-1.
- درستکار، ح.، 1370. جنگلشناسی تکمیلی. جزوه درسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،          71 صفحه.
- رضایی، ع.، 1374. بررسی کمی و کیفی جنگل‌کاری   Picea abies (L.) Karst در منطقه لاجیم مازندران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 106 صفحه.
- زارع، ح.، 1380. گونه‌های بومی و غیربومی سوزنی‌برگ در ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 271، 498 صفحه.
- سردابی، ح.، 1368. بررسی سازگاری گونه‌های مختلف اکالیپتوس و کاج در شرق ساحل دریای خزر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 239صفحه.
- سیاهی‌پور، ذ.ع.، رستمی شاهراجی، ت.، ثاقب طالبی، خ. و طاهری، ک.، 1381. بررسی میزان موفقیت Picea abies در جنگل‌کاریهای استان گیلان. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 10: 53-1.
- عباسی، ح.، 1369. درختان سریع‌الرشد. انتشارات جهاد دانشگاهی، 19 صفحه.
- قلی‌زاده، م.، 1375. بررسی سازگاری و رشد 9 گونه سوزنی‌برگ صنعتی در جنگلهای پائین‌بند منطقه نوشهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 118 صفحه.
- گرجی ‌بحری، ی. و قلی‌زاده، م.، 1376. بررسی و مقایسه میزان موفقیت کاشت نهال گلدانی و ریشه‌لخت در دو فصل پائیز و بهار درختان نوئل Picea abies (L.) Karst در منطقه جنگلی سنگده (فریم) مازندران. پژوهش و سازندگی، 37: 61-60.
- محمدنژاد کیاسری، ش.، دستمالچی، م.، موسوی گرمستانی، ع. و جعفری، ب.، 1382. بررسی سازگاری سوزنی‌برگان مهم جهان در منطقه ارتفاعی میان‌بند جنگلهای نکا (ونمک). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (2):   318-285.
- مختاری، ج.، 1376. بررسی کمی و کیفی توده‌های سفیدپلت در جنگلهای نور (مازندران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 137 صفحه.
- میربادین، ع. و ثاقب طالبی، خ.، 1370. میزان موفقیت جنگل‌کاری با گونه Picea excelsa و جوامع مختلف گیاهی در منطقه کلاردشت. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 75، 35 صفحه.
- نمیرانیان، م.، 1379. مطالعه شاخصهای مهم اندازه‌‌ای گونه راش در بخش گزارش از جنگل خیرودکنار. مجله منابع طبیعی ایران، 53 (1): 95-87.
- همتی، ا.، امان‌زاده، ب.، سیاهی‌پور، ذ.ع.، خانجانی شیراز، ب. و اکبرزاده، ع.، 1381. نتایج مقدماتی طرح سازگاری سوزنی‌برگان مهم جهان در جنگلهای اسالم (استان گیلان). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 8: 124-87.
- Ammannati, R., 1988. Effects of self pollination on height growth of Pinus pinea. Monti-e- Boschi,  39: 50-52.
- Cozzo, D., 1969. The growth of Pinus pinea in Buenos aires province, Argentina. Rev. For. Argent.,        13 (4): 119-24.
- Djaziri, A., 1971. Study of Pinus pinea of different site in Italy. Variate scientifigue institute de reboisement de tunis, No. 9, 99 p.‍
- Eyuboglu, A., Kenan, H. and Atasoy, H., 1986. Research on afforestations. Forest Research Institute, P. K. 24. Bahcelievler ANKARA, TURKEY, 61 p.
- Jones, J.R., 1972. Moisture stresses in Arizona mixed-conifer seedlings. USDA Forest Service, Research Paper RM-86, Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station, Fort Collins, CO., 8 p.
- Lundstrom,T., Stoffel, M. and Stockli,V., 2008. Fresh-stem bending of Silver fir and Norway spruce. Tree Physiology, 28: 355-366.
- Rollinson, T.J.D., 1988. Thinning control. Forestry commission filed book, 256 p.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار