آزمایش سازگاری ارقام مختلف صنوبر (پوپولتوم مقایسه‌ای) در صفرابسته گیلان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان

چکیده

برای اجرای این تحقیق، تعداد 20 کلن برتر صنوبر از میان ارقام بررسی شده در مراحل اولیه آزمایش (خزانه‌های سلکسیون) انتخاب و در اراضی ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته کشت شدند. کاشت نهالهای هر کلن به تعداد 75 اصله نهال یکساله در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در اسفندماه 1372 انجام شد. در طول هر فصل رویش، مقاومت و حساسیت کلن‌ها به آفات و امراض مورد بررسی قرار گرفت و در پایان هر فصل رویش، قطر در ارتفاع برابرسینه، ارتفاع، رویش کل، رویش جاری و رویش متوسط حجمی کلن‌ها اندازه‌گیری شد و سپس متغیرها با استفاده از نرم‌افزار SAS تجزیه و تحلیل آماری قرار شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌دار بین کلن‌ها را در سن یازده سالگی نشان داد که براساس آن از میان کلن‌های بررسی شده، کلن P. deltoides 63/5 با میانگین قطر 9/20 سانتی‌متر و کلن P. euramericana triplo با میانگین قطر 8/19 سانتی‌متر از بیشترین میزان قطر برابرسینه برخوردار بودند. حداکثر ارتفاع متعلق به کلن P. deltoides 63/51 با میانگین 9/21 متر و کلن هیبرید طبیعی P.x. 63/5 با میانگین 1/20 متر بود. بیشترین میزان رویش متوسط حجمی را کلن P. deltoides 63/51 با 33/21 مترمکعب در هکتار و در سال داشته است. بنابراین کلن P. deltoides 63/51 یکی از مناسبترین کلن‌های مورد بررسی از لحاظ خصوصیات رویشی می‌باشد. از نظر آلودگی کلن‌ها به آفات، حساسترین کلن‌ها، P. euramericana I-214 و مقاومترین آنها P. caspica بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Adaptation of Poplar clones in Safrabasteh, Guilan province

نویسندگان [English]

  • Seyed Abdollah Mousavi Kopar 1
  • Ali Reza Modir-Rahmati 2
  • Ebraheim Lashkar-Bolouki 3
  • Ehsan Kahneh 1
1 expert, Research Center of Agriculture and Natural Resources of Guilan province
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
3 Senior research expert, Research Center of Agriculture and Natural Resources of Guilan province
چکیده [English]

For impelementing this research, 20 superior Poplar clones were selected from the experimental nurseries at Safrabasteh Research Station in Guilan province. From each clone, 75 seedlings were planted within a randomized complete block design in 3 replications in February of 1994. During the growing season, resistance of clones to pests and deiseases was studied. At the end of every growing season, diameter, and tree height were measured and the mean annual diameter and height growth as well as the current diameter, height and volume increment were calculated. Results showed that P. deltoides 63/51 and        P. euramericana triplo had the maximum mean dbh with 20.9 cm and 19.8 cm, respectively. The maximum mean height was calculated for P. deltoides 63/51 and P.x. 63/5 (natural hybrid) with 21.9 m and 20.1 m, respectively. The maximum mean volume increment of 21.33 m3/ha/y was computed for P. deltoides 63/51. P. euramericana I-214 showed the lowest, whereas P. caspica showed the highest resistance against pests.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poplar
  • Clone
  • Adaptation
  • wood production
  • Safrabasteh
- جلیلوند، ح.، 1367. بررسی انتشار جغرافیایی و شرایط اکولوژیکی گونه سفیدپلت در جنگلهای شمال ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس،     139 صفحه.
- سالاری، ا.، 1376. بررسی سازگاری ارقام مختلف صنوبر در شرایط اقلیمی ارومیه. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 39 صفحه.
- ضیایی ضیابری، س.ف.، گرجی‌بحری، ی. و ثاقب‌طالبی، خ.، 1369. بررسی تأثیر فاصله کاشت در صنوبرکاری. مجله کیمیا، 9 و 10: 35-31.
- قاسمی، ر.، 1379. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، پوپولتوم مقایسه‌ای در منطقه کرج. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 69 صفحه.
- قاسمی، ر. و مدیررحمتی، ع.، 1383. بررسی میزان تولید چوب کلن‌های مختلف صنوبر (کلن‌های تاج‌باز) در منطقه کرج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 12 (2): 249-221.
- قرآنی، م.، 1367. بررسی سازگاری و میزان تولید ارقام مختلف صنوبر در اراضی شرکت جنگل شفارود گیلان. فصلنامه جنگل، شماره 10، 51 صفحه.
- مدیررحمتی، ع. و همتی، ا.، 1372. مونوگرافی گونه پده (Populus euphratica Oliv.). پژوهش و سازندگی،  18: 51-44.
- مدیررحمتی، ع.، همتی، ا. و قاسمی، ر.، 1376. بررسی مشخصات کلن‌های صنوبر در خزانه‌های آزمایشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، نشریه شماره 177، 142 صفحه.
- همتی، ا. و مدیررحمتی، ع.، 1381. گزارش بررسی سازگاری و میزان تولید ارقام مختلف صنوبر در اراضی شرکت صنایع کاغذ غرب (کرمانشاه). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 8: 86-59.
- Iqbal Sheikh, M., 1985. Poplar and Willows in Pakistan. Pakistan forest institute, Peshawar, 97 p.
- Krinard, R.M. and Johanson, R.L., 1984. Cotton wood plantation growth through 20 years. Research paper, SO-212, New Orleans, Louisiana, Department of Agriculture, forest service, southern forest experiment station, 11 p.
- Pryor, L.D. and Willing, R.R., 1983. Growing and breeding Poplar in Australia. Canberra, 56 p.
- Wachter, H., 1988. Versuchsanbauten mit Swchwarz Pappeln in Westfalen. Die Holzzucht, Nr. ½, Jahrg, 4: 15-20.
- Weisgerber, V.H., 2000. Monoklonkulturen und Formenvielfalt bei Pappeln ueber das Phanomen der Tolerierung vermeidbarer Anbaurisiken. Holzzucht, 53: 1-4.