سهم محصولات غیرچوبی جنگل در معیشت روستائیان مناطق جنگلی (مطالعه موردی: شهرستان کامیاران، استان کردستان)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی

2 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

در این بررسی به‌منظور دستیابی به میزان و نقش محصولات غیرچوبی جنگل و محاسبه سهم این محصولات در معیشت مردم در مقایسه با دامداری و کشاورزی، کل جمعیت جنگل‌نشین شهرستان کامیاران (3725 خانوار) به‌عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب گردید. برای انتخاب نمونه‌های آماری با استفاده از جدول مورگان، تعداد 320 خانوار به‌صورت تصادفی و پراکنده در تمام روستاهای واجد جنگل منطقه به‌عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. در گام بعدی، پرسشنامه‌های تهیه شده به‌صورت مصاحبه با اهالی منطقه تکمیل گردید. نتایج نشان داد که منبع تغذیه و تعلیف دامهای موجود در منطقه بیشتر درختان جنگلی و پوشش گیاهی کف جنگل می‌باشد، بدین معنی که جنگل و دامداری در منطقه کاملاً به‌هم مرتبط و وابسته هستند. پس از بررسی منابع مختلف درآمدی مردم منطقه و مقایسه سهم هر یک، مشاهده گردید که حدود 8/3 درصد از درآمد مردم منطقه به‌وسیله محصولات فرعی جنگل تأمین می‌شود که بیشترین میزان آن مربوط به سقز است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of non-wood forest products in livelihood of forest dwellers (Case study: Kamyaran city, Kurdistan province)

نویسندگان [English]

  • As'ad Mahdavi 1
  • Taghei Shamekhi 2
  • Hooshang Sobhani 3
1 M.Sc. of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
2 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
3 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

  In order to determine the role of non-wood forest products in livelihood of people, all of the forest dweller community in Kamyaran city (3725 family) were selected. Then 320 scattered families were picked out randomly by Morgan table and questionnaires were filled out. Results showed that the main source of fodder are trees and ground flora of forest, so livestock is completely dependent on forest. The study of the various income sources of local people showed that about 3.8% of the people’s income obtained from non-wood forest products, from which most of them belongs to Pistachio gum.

کلیدواژه‌ها [English]

  • non-wood forest products
  • livelihood
  • income sources
  • utilization
- ابراهیمی رستاقی، م.، 1373. سلسله جبال زاگرس، حیات بخش فلات ایران. جنگل و مرتع، 34: 36-32.
- اسلامی ‌منوچهری، ب.، 1371. نظام بهره‌برداری از محصولات فرعی جنگلی و مرتعی. جنگل و مرتع، 25: 31-26.
- بی‌نام، 1381. طرح بهره‌برداری از درختان گردو شهرستان کامیاران. شرکت افرا سبز آریان، اداره کل منابع طبیعی استان کردستان، 56 صفحه.
- بی‌نام، 1384. آمارنامه شهرستان کامیاران. فرمانداری کامیاران، 63 صفحه.
- ثلاثی، م.، 1378. روشهای تحقیق در علوم اجتماعی (نوشته پاتریک مک‌نیل). مؤسسه انتشارات آگاه، 154 صفحه.
- حیدری، ف.، 1382. بررسی وضعیت درختان گردوی ملی شهرستان کامیاران. اداره منابع طبیعی شهرستان کامیاران، صفحه 42.
- زرگری، ع.، 1368. گیاهان دارویی، جلد اول. انتشارات دانشگاه تهران، 41 صفحه.
- طبا‌طبایی، م. و قصریانی، ف.، 1371. منابع طبیعی کردستان (جنگلها و مراتع). انتشارات بخش فرهنگی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی، 615 صفحه.
- مهدوی، ا.، 1384. تولیدات و مصارف بنه (غذایی و دارویی). سمینار کارشناسی ارشد، گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، صفحه 61.
- Fwape, J.A. and Onyekwelu, J., 2002. The economic values of non-wood forest products in Nigeria. XI WORLD FORESTRY CONGRESS, Antalya, Turkey, 13 to 22 October 1997, 12 p.
- Mukerji, A.K., 2001. Importance of non-wood forest products (NWFPs) and strategies for sustainable development. XI WORLD FORESTRY CONGRESS, Antalya, Turkey, 13 to 22 October 1997, 8 p.
- Tans, S., 2003. Some wild medicinal, spice, aromatic and dye plants as non-wood forest products found in Diyarbakir region. XI WORLD FORESTRY CONGRESS, Antalya, Turkey, 13 to 22 October 1997, 16 p.