مقایسه ویژگی‌های مورفولوژیک و کمی درختان راش قطور در دو رویشگاه سیستان گیلان و خیرود مازندران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

درخت راش بومی جنگلهای شمال ایران (Fagus orientalis Lipsky) جزء با ارزشترین گونه‌های جنگلی محسوب می‌شود. با توجه به این که درختان راش قطور از اهمیت اکولوژیک زیادی برخوردارند و تعداد آنها در جنگلهای تحت مدیریت در حال کاهش است، بنابراین بررسی ویژگی‌های این درختان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اطلاعات با ارزشی برای آیندگان ارائه می‌نماید. بدین منظور راشستانهای بخش نم‌خانه از جنگل خیرود واقع در نوشهر و طرح سیستان واقع در حوضه 23 استان گیلان مورد مطالعه قرار گرفتند. هدف این مطالعه بررسی خصوصیات مورفولوژیک و اندازه‌ای درختان راش قطورتر از یک متر و مقایسه آنها در این دو رویشگاه می‌باشد. برای این منظور در هر یک از دو رویشگاه، 33 درخت راش قطورتر از یک متر انتخاب و خصوصیات مورفولوژیک و اندازه‌ای آنها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که فراوانی شکل تاج منشعب در رویشگاه خیرود بیشتر از رویشگاه سیستان بود و اختلاف معنی‌داری (1% =α) در دو رویشگاه وجود داشت، اما در مورد فراوانی گره‌های کمانی‌شکل و پیچیدگی تنه اختلاف معنی‌داری در دو رویشگاه بدست نیامد، در حالی‌که درختان مورد بررسی از نظر ارتفاع تاج، ارتفاع درخت (5% =α) و ارتفاع تنه بدون شاخه (1% =α) دارای اختلاف معنی‌داری در دو رویشگاه بودند. بدین صورت که ارتفاع تاج و ارتفاع درخت در رویشگاه خیرود بیشتر از رویشگاه سیستان گیلان بود و ارتفاع تنه بدون شاخه در رویشگاه سیستان بیشتر از رویشگاه خیرود در مازندران بود. ضریب قدکشیدگی درختان در دو رویشگاه اختلاف معنی‌داری را نشان ندادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Morphological and quantitative characteristics of mature beech trees (Fagus orientalis Lipsky) in two regions of Sistan in Guilan and Kheiroud in Mazandaran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Marvie Mohadjer 1
  • Mostafa Moradi 2
1 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
2 M.Sc. student, of Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

Oriental Beech (Fagus orientalis Lipsky) is one of the most important forest tree species in the north of Iran. This study aimed to investigate the morphological and quantitative characteristics of mature beech trees (d.b.h.>1 m) in two forest regions, located at Kheiroud district in Mazandaran province and at Sistan district in Guilan province. In each region, 33 trees were selected and some morphological and quantitative characteristics were studied. Results showed that frequency of forked crown shape has significant difference (α= 0.01) in two regions and in Kheiroud was more than Sistan. Frequency of spiral growth and Chinese beard node didn’t show significant difference in two regions. The differences of crown height, tree height (α= 0.05) and trunk length (α= 0.01) were significant in the two regions. Crown height and tree height in Kheiroud were higher than in Sistan, but trunk height in Sistan was higher than in Kheiroud. Slenderness coefficient didn’t show any significant difference in two regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morphological
  • quantitative
  • beech
  • Kheiroud
  • Sistan
  • Slenderness Coefficient
- اخوان، ر. و نمیرانیان م.، 1386. بررسی ضریب قدکشیدگی پنج گونه مهم درختی در جنگلهای خزری ایران. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (2):180-165.
- بی‌نام، 1374. طرح بخش نم‌خانه، جنگل خیرودکنار نوشهر. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 206 صفحه.
- بی‌نام، 1375. کتابچه طرح جنگل‌داری سیستان (سری 4 حوضه آبخیز شماره 23). اداره کل منابع طبیعی گیلان، 324 صفحه.
- ثابتی، ح.،1382. جنگلها، درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات دانشگاه یزد، 876 صفحه.
- مرادی، م.، مروی مهاجر، م.ر.، زبیری، م. و امیدی، ع.، 1389. بررسی ویژگیهای مورفولوژیک و سلامت درختان راش قطورتر از یک متر (مطالعه موردی: طرح جنگل‌داری سیستان، گیلان). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18 (1): 59-47.
- مروی مهاجر، م.ر.، 1354. بررسی رابطه بین خواص مورفولوژیک درخت راش با پایگاه. نشریه دانشکده منابع طبیعی، 15: 29-23.
- مروی مهاجر، م.ر.، 1355. بررسی خواص کیفی راشستانهای شمال ایران. نشریه دانشکده منابع طبیعی، 34: 96-77.
- مروی مهاجر، م.ر.، 1384. جنگل شناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 387 صفحه.
- نمیرانیان، م.، 1379. مطالعه شاخص‌های مهم اندازه‌ای گونه راش در بخش گرازبن از جنگل خیرودکنار. مجله منابع طبیعی ایران، 53 (1): 96-87.
- نمیرانیان، م.، 1383. مطالعه اندازه‌ای گونه ون در بخش گرازبن از جنگل آموزشی و پژوهشی خیرودکنار. مجله منابع طبیعی ایران، 57 (4): 702-689.
- Coomes, A.D. and Allen, B.R., 2007. Mortality and tree-size distributions in natural mixed-age forests. Journal of Ecology, 95: 27-40.
- Dittmar, C., Zech, W. and Elling, W., 2003. Growth variations of common beech (Fagus sylvatica L.) under different climatic and environmental conditions in European dendroecological study. Forest Ecology and Management, 173: 63-78.
- Fang, C.K., 2001. Morphology and growth of deciduous and evergreen broad-leaved saplings under different light conditions in a Chinese beech forest with dense bamboo undergrowth. Ecological Research, 16: 509-517.
- Grote, R., 2003. Estimation of crown radii and crown projection area from stem size and tree position. Ann. For. Sci., 60: 393-402.
- Innes, J.L., 1998. An assessment of the use of crown structure for the determination of the health of beech (Fagus sylvatica). Forestry, 71: 113-130.
- Lexerod, L.N. and Eid, T., 2006. An evaluation of different diameter diversity indices based on criteria related to forest management planning. Forest Ecology and Management, 222: 17-28.
- Millet, J., Bouchard, A. and Edelin, C., 1998. Plagiotropic architectural development of four tree species of the temperate forest. Canadian Journal of Botany, 76: 2100-2118.
- Nicolini, E., Chanson, B. and Bonne, F., 2001. Stem growth and epicormic branch formation in understorey beech trees (Fagus sylvatica L.). Annals of Botany, 87: 737-750.
- Pinno D.B., Liffers, V.J. and Stadt, J.K., 2001. Measuring and modeling the crown and light transmission characteristics of juvenile aspen. Can. J. For. Res., 31: 1930-1939.
- Podlaski, P., 2002. Relationship between crown characteristics and the radial increment of beech (Fagus sylvatica L.) in the National Park (Poland). Journal of forest science, 3: 93-99.
- Rudnicki, M., Silins, U. and Lieffers, J.V., 2004. Crown cover is correlated with relative density, tree slenderness, and tree height in Lodgepole pine. Forest Science, 50: 356-363.
- Schroder, J., Rohle, H., Gerold, D. and Munder, K., 2007. Modeling individual-tree growth in stands under forest conversion in East Germany. Eur. J. Forest Res., 6: 1007-1020.
- Skatter, S. and Kucera, B., 1997. Spiral grain an adaptation of trees to withstand stem breakage caused by wind induced torsion. Holz als Roh-und Werkstoff, 55: 207-213.
- Wang, Y., Titus, J.S. and Lemay, M.V., 1998. Relationships between tree slenderness coefficients and tree or stand characteristics for major species in boreal mixed wood forests. Can. J. For. Res., 28: 1171-1183.
- Woodcock, H., Vollenweider, P., Dubs, R. and Hofer, M.R., 1995. Crown alterations induced by decline: a study of relationships between growth rate and crown morphology in beech (Fagus sylvatica L.). Trees, 9: 279-288.
- Zarnoch, S.J., Bechtold, W.A. and Stolte, K.W., 2004. Using crown condition variables as indicators of forest health. Can. J. For. Res., 34: 1057-1070.