بررسی تعداد بهینه جست‌ها در کلن‌های مختلف صنوبر در روش بهره‌برداری کوتاه‌مدت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 کارشناس ارشد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

انجام عملیات هرس و حذف تعدادی از جست‌های هر پایه صنوبر در روش بهره‌برداری کوتاه‌مدت باعث می‌شود تا جست‌های باقیمانده از مواد غذایی، نور و آب بیشتری برخوردار شده و در نهایت تنه‌های قطورتر و بلندتری تولید نمایند که در صنایع با ارزش افزوده بیشتری همانند صنایع کاغذ مورد استفاده دارد. این مقاله تأثیر شدت هرس در مقدار تولید چوب در واحد سطح و همچنین ابعاد و اندازه چوبهای تولیدی را بررسی نموده است. این طرح با استفاده از 5 کلن موفق طرحهای قبلیPopulus x euramericana costanzo، Populusx euramericana 561.41، Populus euramericana triplo، Populus x euramericana vernirubensis و Populus x deltoids 63.8 در قالب طرح آماری کرتهای خرد شده با سه تکرار و تیمار اصلی کلن و تیمار فرعی تعداد جست‌های هر پایه در یک دوره چهار ساله (از سال 1383 الی 1386) در اراضی مجتمع تحقیقاتی البرز کرج به اجرا درآمده است. از متغیرهای قطر برابرسینه و ارتفاع جست‌ها همه‌ساله در پایان فصل رویش اندازه‌گیری بعمل آمد. همچنین در پایان دوره آزمایش وزن تر‌ وخشک زی‌توده چوبی تولید شده تعیین شد و پس از محاسبه میانگین‌ها،  تجزیه واریانس این متغیرها با استفاده از نرم‌افزار SAS انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین تعداد جست‌ها در تیمار چند جست (تیمار شاهد) از حداقل 3 عدد به ازاء هر پایه در کلن P.d. 63.8 تا حداکثر 8/5 در کلن P.e. 561.41 متغیر بوده است. دو کلن P.d. 63.8 و P.e. 561.41 نسبت به سایر ارقام از قطر و ارتفاع بیشتری برخوردار بوده‌اند. میانگین قطر و ارتفاع کلن‌ها در تیمار یک جست بیشتر از دو جست و در تیمار دو جست بیشتر از چند جست بوده است. بیشترین میانگین قطر برابرسینه را کلن P.d. 63.8 در تیمار یک جست و کمترین آن را کلن P.e. vernirubensis در تیمار چند جست داشته است. کلن P.d. 63.8 با میانگین ارتفاع 14/9 متر در تیمار یک جست بیشترین و کلن P.e. 561.41 با 24/4 متر در تیمار چند جست از کمترین مقدار ارتفاع برخوردار بوده‌اند و بین میانگین قطر و ارتفاع کلن‌ها و تیمارهای مختلف از نظر آماری اختلاف معنی‌دار وجود داشته است. مقدار تولید زی‌توده دو کلن P.d. 63.8 و P.e. 561.41 بیشتر از سایر کلن‌ها و کلن P.e. vernirubensis کمترین مقدار تولید را داشته است و از نظر آماری بین میانگین زی‌توده کلن‌ها اختلاف آماری معنی‌دار وجود داشته است. در 4 کلن اورامریکن زی‌توده تیمار چند جست (تیمار شاهد) بیشتر از تیمارهای 1 و 2 جست بوده است، ولی در کلن دلتوئیدس زی‌توده تیمار 1 جست بر تیمارهای 2 و چند جست برتری داشته است. مقدار تولید زی‌توده خشک بین حداقل 118/9 تن در هکتار و در سال در تیمار 1 جست کلن P.e. vernirubensis تا حداکثر 285/19 تن در هکتار و در سال در تیمار 1 جست کلن P.d. 63.8 متغیر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An investigation on of optimal number of shoots in different Poplar clones at short rotation system

نویسندگان [English]

  • Raf'atollah ghasemi 1
  • Ali Reza Modir-Rahmati 2
  • Reza Baghery 3
1 Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
3 Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

Pruning and eliminating some of the shoots of each poplar tree at short rotation method helps the reminder shoots to use more nutrition, light and water and produce stems with high diameter and height which can be used at high productivity industries such as paper production. The aim of the research was to study the effect of different levels of pruning on wood production per area unit, as well as their effect on wood dimensions. The trial was conducted under the experimental design of split plots at three replicates at four year period (2004-2007) in Alborz Experimental Complex, Karaj city of I.R. Iran. The main treatments consisted of five outstanding poplar clones (Populus x euramericana costanzo, Populus xeuramericana vernirubensis, Populus euramericana triplo, Populus x euramericana 561.41 and Populus x deltoids 63.8) and the secondary treatments consisted of different remaindered shoots at each poplar tree. The shoots height and diameter were measured annually at the end of growth period of the poplars. The wooden biomass wet and dry weight was measured at the end of the trial. The data were analyzed, using the SAS software. The results showed that the average number of the shoots varied between three (minimum) at control treatment for each tree of P.d. 63.8 and 5.8 (maximum) for each tree of P. e. 561.41. These two poplar clones had greater diameter and height than the other clones. The average total height and diameter of the single shoot was more the bishoots and the bishoots were more than the multishoots. The greatest and the lowest average of dbh belonged to P.d. 63.8 at single shoot treatment and P.e. vernirubensis at multishoots treatment, respectively. The greatest and the lowest total height belonged to P.d. 63.8 (9.14 m.) and P. e. 561.41 (4.24 m.), respectively and there were different differences between the clones and different treatments in respect to average of diameter and total height. The highest and the lowest amount of biomass belonged to P.d. 63.8, P. e. 561.41 and P.e. vernirubensis, respectively and there was significant difference between the clones in respect to iomass production. Biomass production in the P. euramericana clones at multishoots treatment (control) was more than the single and bishoot treatments, whereas in P. deltoids it was greater in single shoot treatment than the bio and multishoots treatments. The heighest and the greatest biomass (dry weight) production belonged to P.e. vernirubensis at single  shoot treatment (9.2 tone/ha/yea) and P.d. 63.8 at singe shoot treatment (19.3 tone/ha/year), respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Populus
  • Clone
  • short rotation system
  • pruning
  • Biomass production
  • sprout
- Baghery R., Modir Rahmati, A.R. and Kasemi, S.F., 2008. Assessment of research trends in short rotation system and its strategy in future. Proccedings of Second National Congress on Poplar and Potential Use in Poplar Plantation, Research Institute of Forest and Ranglands, Tehran: 214-227.
- Bungart, R. and Huttl, R.F., 2004. Growth dynamics and biomass accumulation of 8-year-old hybrid poplar clones in a short-rotation plantation on a clayey-sandy mining substrate with respect to plant nutrition and water budget. European Journal of Forest Research, 123(2): 105-115.
- Druck, N. and Strobl, S., 1991. Type and timing of thinning hybrid Poplar coppice affects growth. Northern Journal of Applied Forestry, 8(4): 166-168.
- Einspahr, D.W., 1972. Wood and fiber production from short rotation stands. U.S.D.A. Forest Serv., Gen. Tech. Rept., NC-1:45-51.
- Laureysens, I., Deraedt, R. and Ceulemans, R., 2002. High density coppice culture of Poplar: clonal differences in biomass production, shoot and stool mortality. University of Antwerp (UIA), Department of Biology, Universiteitsplein 1, B-2610 Wilrijk, Belgium.
- Mitchell, C., 1984. Energy forestry research in Britain, Ecology and Management of forest biomass production systems. Dept. Ecol. & Environ., Swed. Univ. Agric. Scirep, 15: 543-561.
- Modir Rahmati, A.R., 1996. Determination of the most suitable Poplar clone in short rotation systems. Research Institute of Forests and Ranglands, 100 p.
- Modir Rahmati, A.R. and Baghery, R., 2003. Poplar clones trial for three year short rotation system. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 11(4): 613-637.
- Modir Rahmati, A.R. and Baghery, R., 2006. Determination of the adaptive and productive clones of Poplar at four year short rotation system. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 12(2): 100-115.
- Steinbeck, K., 1973. Short rotation forestry in the United State, A review. an Inst. Chem. Eng. symp. series, 70: 62-66.