ویژگی‌های رویشی و خاک توده‌های طبیعی سماق (Rhus coriaria L.) در شهرستان ارومیه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

2 دانشیار، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

3 استادیار، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

چکیده

توده‌های جنگلی متشکل از گونه‌های چندمنظوره مانند سماق (Rhus coriaria L.)، زرشک و پسته وحشی به‌طور خالص یا آمیخته در شمالی‌ترین مناطق جنگل‌های زاگرس گسترش دارند. در پژوهش پیش‌رو سعی شد نیازهای رویشگاهی و مهم‌ترین ویژگی‌های کمی و کیفی توده‌های طبیعی سماق در شهرستان ارومیه مورد بررسی قرار گیرد. دو منطقه کچله و دره‌خان در محدوده شهرستان ارومیه به‌عنوان مناطق پژوهش انتخاب شدند و از هر منطقه 30 قطعه‌نمونه دایره‌ای به مساحت یک آر انتخاب و آماربرداری شدند. مشخصه‌های قطر یقه، قطر برابر سینه، ارتفاع تنه اصلی، ارتفاع تاج، قطر متوسط تاج، تعداد جست، سلامت و منشأ درختان بررسی شدند. همچنین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک رویشگاه‌های مورد بررسی نیز با برداشت 10 نمونه خاک در منطقه کچله و سه نمونه خاک در منطقه دره‌خان از عمق صفر تا 30 سانتی‌متری اندازه‌گیری شد. براساس نتایج، قطر یقه تنه اصلی، قطر برابر سینه، ارتفاع و متوسط قطر تاج در رویشگاه کچله به‌طور معنی‌داری بیشتر از رویشگاه دره‌خان بود. بررسی مشخصه‌های خاک نشان داد که مقدار آهک (51/8%) و پتاسیم (  p.p.m276) در رویشگاه دره‌خان به‌طور معنی‌داری بیشتر از رویشگاه کچله (به‌ترتیب برابر با 1/25% و  p.p.m224/5) بود. در رویشگاه کچله مقدار کربن آلی و پتاسیم (به‌ترتیب 1/6% و  p.p.m210/75) در خاک فضای زیر تاج  به‌طور معنی‌داری بیشتر از فضای باز (به‌ترتیب 0/9 % وp.p.m  146/60) بود. همچنین در رویشگاه کچله بین وزن میوه تولیدی و قطر تاج همبستگی معنی‌داری وجود داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Growth and soil characteristics of Sumac (Rhus coriaria L.) natural stands in Urmia

نویسندگان [English]

  • Saber Ghasempour 1
  • Ahmad Alijanpour 2
  • Abbas Banj Shafiei 3
1 M.Sc. Forestry, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University
2 Associate Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University
3 Assistant Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Urmia University
چکیده [English]

In western Iran, forest stands containing multi-purpose species such as Sumac (Rhus coriaria), Barberry (Berberis sp.) and Pistachio (Pistacia sp.) in pure or mixed form mainly occur in the Northern Zone of Oak forests. The present paper aimed to study the site demands as well as the most important quantitative and qualitative characteristics of sumac in Urmia, West-Azerbaijan province. Therefore, two regional stands in Kachale and Khan Valley regions were selected. Total number of 30 circular plots, each 100m2 were established, in which attributes including collar diameter, diameter at breast height (DBH), height of main stem, crown height, mean crown diameter, the origin and vigor (health) of the trees were measured. Physicochemical properties of the soil were studied within 10 soil samples in Kachale and three samples in Khan Valley. Results indicated that collar diameter of main stem, DBH, height and mean crown diameter in Kachale were significantly higher than in Khan Valley stand. Surveying soil samples in Khan Valley and Kachale also showed that lime (51.8%) and potassium (276 p.p.m) in Khan Valley stand were significantly higher than in Kachale (1.25% and 224.5 p.p.m, respectively). Moreover, stand organic matter (1.6%) and potassium (210.75 p.p.m) under the canopy were more than in open space (%0.9 and 146.60 p.p.m respectively) across Kachale test site. This test site also revealed a significant correlation was observed between fruit weight and crown diameter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zagros forests
  • Sumac
  • Sampling
  • site demands
- Ahmadian Attari, M.M., Amin, Gh., Fazeli, M.R. and Jamalifar, H., 2007. A review on anti-microbial effects of Rhus coriaria fruits. Medicinal Plant Journal, 1(25): 1-11(In Persian).
- Alijanpour, A., 2013. Survey of qualitative and quantitative characteristics of Rhus coriaria L. natural stands in Arasbaran region (Horand township). Final Report of Research Project, Published by Urmia University, Urmia, 45p (In Persian).
- Anonymous., 2008. Activities of Forests, Rangeland and Watershed Management Organization in the 9th Government. Published by Forests, Range and Watershed Management Organization, Tehran, 64p (In Persian).
- Auslander, M., Nevo, E. and Inbar, M., 2003. The effects of slope orientation on plant growth, developmental instability and susceptibility to herbivores. Arid Environments, 55: 405-416.
- Durudi, H., Akbarinia, M., Jalali, S.Gh. and Khosrojerdi, A., 2009. Effect of some physiographic factors of sumac habitats on ecological characteristics of sumac in Binalood Mountains. Iranian Journal of Biology, 23(2): 89-111 (In Persian).
- Jian-Cheng, X., Mao-Tong, M., Cheng- Lin, D. and Ji- Xing, C., 1980. On the potential of K- nutrition and the requirement of K- fertilizer in important paddy soils of China. Published by Institute of Soil Sciences, Chinese Academy of Sciences, Nantong.
- Keykhosrovi, D. and Kouchpideh, N., 2007. The History of Iran Natural Resources. Published by Forests, Range and Watershed Management Organization, Tehran, 96p (In Persian).
- Kosar, M., Bozan, B., Temelli, F. and Baser, K.H.C., 2007. Antioxidant activity and phenolic composition of sumac (Rhus coriaria L.) extracts. Food Chemistry, 103: 952-959.
- Letchamo, W. and Bloshenko, E.K., 1996. Characterization of natural distribution and some biological traits of sumac (Rhus coriaria) in central Assia. Acta Horticulturae (ISHS), 426: 113-122.
- Marvie Mohadjer, M.R., 2005. Silviculture. University of Tehran Press, Tehran, 387p (In Persian). 
- Oflas, S. and Oner, M., 1976. Plant succession on the Kula volcano in Turkey. Plant Ecology, 34: 55-62.
- Owliaie, H.R., Adhami, E., Faraji, H. and Fayyaz, P., 2010. Influence of oak (Quercus brantii Lindl.) on selected soil properties of oak forests in Yasouj region. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 15(56): 193-207.
- Ravanbakhsh, H. and Etemad, V., 2008. Recognition and introduction of natural forest stand in Tehran province. Journal of Environmental Studies, 34(46): 19-32 (In Persian).
- Sabeti, H., 1994. Forests, Trees and Shrubs of Iran. Yazd University Press, Yazd, 810p (In Persian).
- Sevensson, B.M., Carlsson, B.A., Karlsson, P.S. and Nordell, K.L., 1993. Comparative long term demography tree species of Pinguicula. Journal of Ecology, 81: 635-645.
- Zobeiri, M., 2005. Forest Biometry (Measurement of Tree and Forest). University of Tehran Press, Tehran, 411p (In Persian).