باران‌ربایی توده‌های دست‌کاشت بلندمازو، پلت و کاج بروسیا در فصل رویش

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 استادیار گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

تغییر مقدار باران‌ربایی و در پی آن تغییر بیلان آبی از مهم‌ترین پیامدهای جنگل‌کاری با گونه‌های بومی و غیربومی جهت احیای جنگل‌های مخروبه هیرکانی است. هدف از اجرای پژوهش پیش‌رو، مقایسه باران‌ربایی توده‌های دست ‌کاشت بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey)‏، پلت (Acer velutinum Bioss) و کاج بروسیا (Pinus brutia Ten) در فصل رویش در جنگل دارابکلا- ساری بود. مقدار باران و تاج‌بارش از 15 اردیبهشت تا 15 آبان 1391 به ترتیب با استفاده از شش و 20 عدد جمع‌آوری‌کننده پلاستیکی با قطر دهانه هشت سانتی‌متر اندازه‌گیری شدند. باران‌ربایی از تفاضل تاج‌بارش و بارندگی برآورد گردید. در مجموع 20 مورد باران با عمق تجمعی 346/5 میلی‌متر اندازه‌گیری شد. مجموع عمق باران‌ربایی در توده‌های بلندمازو، پلت و بروسیا به ترتیب 86/2، 107/9 و 178/3 میلی‌متر بود. نتایج نشان داد که باران‌‌ربایی در فصل خشک سال (از اردیبهشت تا شهریور ماه) بیشتر می‌باشد. بین درصد باران‌ربایی و بارندگی در هر سه توده همبستگی‌های معنی‌دار و کاهشی (ضریب تعیین در توده‌های بلندمازو، پلت و بروسیا به ترتیب، 0/781، 0/716 و 0/618) مشاهده شد. برآورد میزان باران‌ربایی تاج‌پوشش در انتخاب گونه‌های مناسب و سازگار برای جنگل‌کاری‌ در مناطق مخروبه ناحیه خزری و نیز برآورد بیلان آبی جنگل‌کاری‌ها حایز اهمیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rainfall interception by Quercus castaneifolia, Acer velutium, and Pinus brutia plantations within the growing season in Darabkola Forest of Mazandaran Province

نویسندگان [English]

  • Mahya Tafazoli 1
  • Pedram Atarod 2
  • Seyyed Mohammad Hojjati 3
  • Mehrsedeh Tafazoli 1
1 Ph.D. Student, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
2 Associate Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3 Associate Prof., Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
چکیده [English]

Changes in rainfall interception and consequently in water balance cause essential effects on reforestation by indigenous and exotic tree species in the degraded areas of the Caspian forests. The aim of the present study was to compare the interception of Quercus castaneifolia, Acer velutium, and Pinus brutia plantations during the growing season in Darabkola Forest in eastern part of Mazandaran province in northern Iran. The amount of rainfall (GR) and throughfall (TF) were measured from May to November 2012 by 6 and 20 polyethylene manual gauges with 8 cm diameter each. The rainfall interception was estimated as the difference between TF and GR. During the measurement period 20 rainfall events were recorded. The amount of cumulative GR depth was 346.5 mm. Moreover, the cumulative rainfall interception of Q. castaneifolia, A. velutium, and P. brutia were 86.2 mm, 107.9 mm and 178.3 mm, respectively. The results showed that the rainfall interception was higher during the dry season, from April to September. In addition, significant correlations were observed between rainfall interception and the relative interception for the three plantations (r2 =0.781, 0.716 and 0.618 for Q. castaneifolia, A. velutium and P. brutia, respectively). It is concluded that estimating the amount of rainfall interception is crucial for selecting adapted species for reforestation in the Caspian forests. It is also a prerequisite for calculation of the water balance within reforestations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rainfall interception
  • Quercus castaneifolia
  • Acer velutium
  • plantations
  • Growing season
  • Pinus brutia
Associate Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
Ph.D. Student, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
Associate Prof., Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
Associate Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
Ph.D. Student, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
Associate Prof., Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
Associate Prof., Department of Forestry and Forest Economics, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
Ph.D. Student, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran