تأثیر خصوصیات فیزیکی خاک و سطح آب زیرزمینی بر وضعیت کمی و کیفی صنوبرکاری های غرب استان گیلان (مطالعه موردی: منطقه گیسوم)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشگاه گیلان

3 استادیار، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

4 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، مجتمع آموزش عالی بهبهان

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر خصوصیات فیزیکی خاک و سطح آب زیرزمینی بر صنوبرکاریها انجام شده است. برای انجام این تحقیق، قطعات صنوبرکاری 203 و 213 سری 2 گیسوم واقع در بخش جلگه‌ای غرب استان گیلان، به دلیل وجود اختلافات ظاهری در خصوصیات کمی و کیفی درختان آنها انتخاب شدند. با استفاده از روش نمونه‌برداری تصادفی سیستماتیک، قطعات نمونه پیاده و در داخل هر کدام از آنها همزمان با برداشت خاک از دو عمق کمتر از 20 و 20 تا 40 سانتی‌متر، مشخصه‌های کمی و شادابی درختان موجود نیز مورد بررسی قرار گرفتند. برای مطالعه دقیق‌تر بخش‌های عمیق خاک، یک پروفیل در هر یک از مناطق حفر شد. همچنین به منظور بررسی عمق سفره آب زیرزمینی اقدام به حفر چالک توسط اوگر گردید. مقایسه و بررسی آماری خصوصیات فیزیکی خاک، مشخصه‌های درختان و عمق سفره آب زیرزمینی دو قطعه مورد بررسی با استفاده از آزمون‌های آماری نشان داد که خصوصیات کمی و کیفی درختان موجود در هر دو قطعه مورد بررسی دارای اختلافات معنی‌داری می‌باشد و صنوبرهای قطعه 213 از این جهت دارای وضعیت مطلوبتری نسبت به درختان قطعه 203 می‌باشند. نتایج آزمایشهای فیزیکی بخش‌های سطحی و تحتانی خاک بیانگر وجود اختلاف معنی‌دار در برخی از این خصوصیات در بین دو قطعه مورد مطالعه بود. نتایج بررسی ماهانه عمق سفره آب زیرزمینی نشان‌دهنده بالا بودن سطح آب در قطعه 203 در اغلب ماه‌های سال می‌باشد. از برآیند این تحقیق معلوم می‌شود که توده‌های صنوبر بر روی خاک‌های با بافت سبک‌تر، سفره آب زیرزمینی پایین‌تر و تهویه و نفوذپذیری بهتر دارای وضعیت بهتری می‌باشند و از رشد مطلوبتری برخوردارند. از این رو با توجه به اهمیت و ارزش اقتصادی صنوبرکاریها و تأثیر خاک در رشد و کیفیت آنها، مطالعه و بررسی خاک جهت انتخاب منطقه مناسب صنوبرکاری امری ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of soil physical properties and groundwater level on qualitative and quantitative charactristics of poplar plantations in west of Guilan province (Case study: Guisum region)

نویسندگان [English]

  • Ali Salehi 1
  • Maryam Maleki 2
  • Mahmoud Shabanpour 3
  • Reza Basiri 4
1 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Guilan
2 M.Sc. Graduated of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan
3 Assistant Prof., Faculty of Agricultural Science, University of Guila
4 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, Behbahan Higher Education Complex
چکیده [English]

This research was carried out to investigate the effect of soil physical properties and ground water level on growth performance of poplar plantation. Two parcels of poplar plantations at west Guilan province of Iran (Guisum area) were selected due to their differences in growth performance. The random systematic method was applied to allocate the sample plots at each parcel. Soil sampling and poplar growth performance measurement were made at each plot. Soil sampling was made at two depth levels (0-20, 20-40 cm). In addition, a soil profile was dug at each parcel to study the soil morphology and seven holes were made by auger to study the water table level variation at different months. According to statistical analysis, the results showed that there was significant difference between the two parcels with respect to poplar quantitative and qualitative characteristics and some of the soil physical properties. Water table level at parcel No. 203 was higher than parcel No. 213 most of the year period. For this reason poplar performance in parcel 213 was significantly greater than parcel 203. It might be concluded that poplar growth performance on light textured soils with low water table level and high level of porosity and aeration is greater than the heavy textured soils with high level of water table and low soil porosity and aeration. According to economic value of poplar plantation and the effect of soil on growth and quality of them, it is necessary to study soil properties for choosing of suitable areas for the plantation.

مراجع

- اسدی، ف.، 1380. تنوع ژنتیکی و ساختار آن در درون و بین جوامع گیاهی از گونه‌های مختلف صنوبر. پایان‌نامه دکتری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، 258 صفحه.
- بی‌نام، 1375. طرح جنگل‌داری پارک جنگلی دکتر درستکار گیسوم. سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، 165 صفحه.
- بی‌نام، 1383. برنامه پرورش جنگلهای دست‌کاشت جلگه‌ای، طولارود، گیسوم، پیلمبرا. تهیه و تدوین حوزه مدیریت طرح و برنامه‌ریزی شرکت سهامی جنگل شفارود، 380 صفحه.
- ثاقب‌طالبی، خ.، 1375. بررسی جنگل‌کاریهای خالص و آمیخته توسکای قشلاقی، زربین و صنوبر اورامریکن بر روی رسوبات آبرفتی رودخانه ماشلک. پژوهش و سازندگی، 30: 103-100.
- جعفری حقیقی، م.، 1382. روشهای تجزیه خاک- نمونه‌برداری و تجزیه‌های مهم فیزیکی و شیمیایی "با تأکید بر اصول تئوری و کاربردی". چاپ اول، تهران، انتشارات ندای ضحی، 236 صفحه.
- حاجی میرصادقی، م.، 1363. خاک و اراضی مناسب جهت صنوبرکاری. سازمان جنگلها و مراتع کشور، 39 صفحه.
- طولابی، ن.، 1388. بررسی ساختار توده‌های ارغوان در استان لرستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، 94 صفحه.
- علی‌احیایی، م. و بهبهانی‌زاده، ع.، 1372. شرح روشهای تجزیه شیمیایی خاک. مؤسسه تحقیقات خاک و آب، نشریه شماره 893، 115 صفحه.
- قراهی، ر.، 1389. مقایسه سودآوری کاربریهای اراضی جنگل‌کاری و کشاورزی در جنگل شصت‌کلاته گرگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 72 صفحه.
- کیادلیری، ش.، طبری، م.، سرمدیان، ف. و ضیایی ضیابری، س.، 1383. اثر نوع خاک بر برخی خواص کمی و کیفی صنوبر اورامریکن. پژوهش سازندگی، 62: 50-45.
- هدایتی، م.، 1379. بررسی جنگل‌شناسی صنوبرکاریهای شمال ایران. چکیده مقالات اولین گردهمایی جنگل‌کاری با گونه‌های سریع‌الرشد در شمال کشور، کلار آباد، مازندران، 72 صفحه.
- Dickmann, D.I. and Stuart, K.W., 1983. The culture of poplars in eastern north America. Department of forestry, Michigan State University, East Lansing, Michigan, 168 p.
FAO., 1979. Poplars and Willoiow in Wood Production and Land use. Rome, FAO, Forstry series, No. 10, 328 p.
- Guilemette, T. and DesRochers, A., 2008. Early growth and nutrition of hybrid poplars fertilized at planting in the boreal forest of western Quebec. Forest Ecology and Management, 255: 2981-2989.
- Isebrands, J.G., 2007. Best Management Practices Poplar Manual For Agroforestry Applications in Minnesota. Environmental Forestry Consultants, 13 p.
- Laureysenes, I., Bogaert, J., Blust, R. and Ceulemans, R., 2003. Biomass production of 17 poplar clones in a short-rotation coppice culture on a waste disposal site and its relation to soil characteristics. Forest Ecology and Management, 187: 295-309.
- Kelly, J.M. and Ericsson, T., 2003. Assessing the nutrition of juvenile hybrid poplar using Steady state technique and a mechanistic model. Forst Ecology and Management., 180: 249-260.
- Sencer Birler, A., 1985. A study of yield from (I-214) poplar plantation. Izmit, Turkey, 103 p.
- Stanturf, J.A., van Oosten, C., Netzer, D.A., Coleman, M.D. and Portwood, C.J., 2001. Ecology and silviculture of poplar plantations. In: Dickmann, D.I., Isebrands, J.G., Eckenwalder, J.E. and Richardson, J. (Eds.), Poplar Culture in North America. Part A, Chapter 5, NRC Research Press, National Research Council of Canada, Ottawa, ON KlA OR6, Canada: 153-206.
- Tufekcioglu, A., Altun, L., Kalay, H.Z. and Yilmaz, M., 2005. Effects of some soil properties on the growth of hybrid poplar in the Terme-Golardi region of Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 29: 221-226.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار