مقایسه مشخصه‌های نهال راش (Fagus orientalis Lipsky) در روشنه‌های قطعه مدیریت‌نشده و قطعه تحت برش تک‌گزینی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

2 پژوهشگر، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 پژوهشگر، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

10.22092/ijfpr.2023.362073.2099

چکیده

با فرض بر اینکه الگوبرداری از طبیعت و استفاده از شیوه‌های جنگل‌شناسی نزدیک به آن، تأثیر مثبتی بر ویژگی‌ها و عملکردهای مختلف بوم‌سازگان مانند تنوع زیستی، انعطاف‌پذیری و سازگاری دارد، شیوه تک‌گزینی در جنگل‌های هیرکانی اجرا شد، اما مشخص نیست که این تقلید، چه تغییراتی در مشخصه‌های توده‌های جنگلی داشته و تا چه اندازه، درست انجام شده است؟ در این پژوهش، مشخصه‌های زادآوری گونه‌های درختی در روشنه‌های بزرگ‌تر از 100 متر مربع یک راشستان که در سال 1391 برش تک‌گزینی در آن انجام شده بود، با یک راشستان مدیریت‌نشده به‌عنوان مرجع مقایسه شد. در هریک از ریزقطعه‌نمونه‌های چهار متر مربعی در مرکز و چهار حاشیه هر روشنه، فراوانی نهال‌ها و نونهال‌های همه گونه‌های درختی ثبت شد. همچنین، در هر ریزقطعه‌نمونه، ارتفاع، قطر یقه، عرض تاج، سلامتی، فرم ساقه و وضعیت شاخه‌دوانی نهال‌های راش (Fagus orientalis Lipsky) بررسی شد. نتایج نشان داد که میانگین قطر یقه (2/2±6/26 میلی‌متر)، طول نهال (6/23±4/270 سانتی‌متر) و فراوانی نهال‌های شاقولی راش (06/0±3/0) در قطعه مدیریت‌شده به‌طور معنی‌داری بیشتر از قطعه‌ مدیریت‌نشده بود (05/0 p <). میانگین فراوانی زادآوری درختان در قطعه‌های مدیریت‌شده و مدیریت‌نشده به‌ترتیب 9/7 و 3/6 نهال و نونهال در ریزقطعه‌نمونه محاسبه شد. فراوانی زادآوری راش در قطعه‌های مدیریت‌شده و مدیریت‌نشده به‌ترتیب در روشنه‌های بزرگ و متوسط، بیشتر بود. اگرچه برداشت کم به‌شیوه تک‌گزینی در جنگل مورد مطالعه، شرایط مناسب‌تری را برای رشد نهال‌های راش فراهم کرده بود، اما لازم است که در پژوهش‌های آینده به مواردی مانند فراوانی خشک‌دارها نیز توجه شود. همچنین، بررسی فراوانی گونه‌ی بالارونده (Hedera pastuchovii Woron. exGrossh.) به ارائه راهکارهای مناسب برای تعدیل آن‌ها در برنامه‌های مدیریتی جنگل‌های مورد مطالعه کمک خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparison of the beech (Fagus orientalis Lipsky) saplings characteristics in unmanaged and single tree-selection cutting compartments

نویسندگان [English]

  • P. Parhizkar 1
  • M.S. Sadeghzadeh Hallaj 2
  • H. Ghorbani 3
  • M. Hassani 2
1 Corresponding author, Assistant Prof., Research Institute of Forest and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Research Expert, Research Division of Natural Resources, Golestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Gorgan, Iran
چکیده [English]

The single tree selection method was applied in the Hyrcanian forests of northern Iran to imitate nature and enhance the ecosystem characteristics and functions such as biodiversity, flexibility, and adaptability. However, the effectiveness of this imitation and the changes in the forest stand characteristics were unclear. This research compared the regeneration characteristics of tree species in canopy gaps larger than 100 m2 in a beech (Fagus orientalis Lipsky) stand in the Hyrcanian forests that underwent single tree selection in 2013 with an unmanaged beech forest as a reference. The abundance of seedlings and saplings of all tree species was recorded in each microplot (with an area of 4 m2) in the center and four edges of each gap. The height, collar diameter, crown width, health, stem form, and mode of branching of beech saplings were also measured in each sample microplot and compared. The results indicated that the mean collar diameter (26.6±2.2 mm), height (270.4±23.6 cm), and frequency of orthotropic beech saplings (0.3±0.06) in the managed compartment were significantly higher than the unmanaged compartment (p < 0.05). The average frequency of regeneration in the managed and unmanaged compartments was 7.9 and 6.3 per microplot, respectively. The frequency of beech regeneration in the managed compartment was higher in large gaps, while it was higher in medium gaps in the unmanaged compartment. Although the low harvesting in the studied forest improved the growth conditions for beech seedlings, the abundance of dead trees should be considered. Moreover, the presence of Hedera pastuchovii Woron. exGrossh. in these forests should be examined and managed accordingly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sapling height
  • tree regeneration
  • orthotropic
  • collar diameter